Cho các em làm thủ công để sáng tạo nghệ thuật

Thao tác các công đoạn cuối cùng trong làm quạt thủ công.

Chương trình đem lại cho các em trải nghiệm thực tế về một trong những sản phẩm thủ công của làng nghề truyền thống Việt Nam thông qua thực hành làm quạt, xem diễn các trích đoạn chèo dùng quạt làm đạo cụ và vẽ lên quạt.

Tìm hiểu về quạt giấy, các em nhận biết rằng nan tre và giấy chỉ là hai trong số những chất liệu con người sử dụng làm quạt thủ công bên cạnh các loại quạt khác như quạt mo, quạt lá gồi (lá cọ), quạt nan, quạt vải… Không chỉ Việt Nam mà các quốc gia của cả phương Đông lẫn phương Tây, cả tầng lớp bình dân và quý tộc, từ lâu đã biết dùng quạt như một công cụ làm mát hoặc trang trí, làm nghệ thuật.

Ở phần thực hành thứ nhất – thực hành xúc giác, các em làm khâu cuối cùng trong làm quạt là dán giấy vào nan quạt và trang trí quạt. Dụng cụ chuẩn bị gồm các nan quạt, giấy dán, hồ dán, giấy màu. Tuy công đoạn không phức tạp nhưng đã đem lại trải nghiệm thú vị khi các em được làm thủ công, theo từng nhóm, hình dung cụ thể cách thức hoàn chỉnh chiếc quạt.

Phần thực hành thứ hai – thực hành thị giác, các em được xem các trích đoạn chèo ngắn do các nghệ sĩ, diễn viên nhà hát chèo Việt Nam biểu diễn với quạt. Đó là phần ra trò của diễn viên Ngọc Anh, Thu Trang thể hiện nữ nhân vật Thị Kính, Thị Màu; NSƯT Bá Dũng thể hiện nam nhân vật Thiện Sỹ, Trần Phương. Ngoài vai Thiện Sỹ, Trần Phương, NSƯT Bá Dũng còn thể hiện nhân vật ông trùm Cả Hân (một nhân vật trong phim Đào Sen – chuyển thể từ truyện vừa của hoạ sĩ Lê Thiết Cương). Nam, nữ nhân vật là hai trong số 5 mô hình nhân vật chính của chèo gồm: hề, lão, mụ, nam, nữ.

Với một loại hình nghệ thuật truyền thống lâu đời, xuất phát từ dân gian, quạt “bước lên” sân khấu chiếu chèo từ chính đời sống của người lao động. Cho nên nó mang tính nghệ thuật nhưng vẫn giữ được nét gần gũi, thân thuộc. Đây được coi là một đạo cụ chủ đạo của nghệ thuật chèo. Tuy đều dựa trên các động tác cơ bản như xoè quạt, quấn quạt, đưa quạt lên – xuống, chỉ quạt, lăn quạt… nhưng mỗi nhân vật lại có cách thể hiện rất khác nhau. Nhân vật đoan trang như Thị Kính thì thể hiện ngay ngắn, từ tốn; nhưng nhân vật lả lơi như Thị Màu thì thể hiện tung tẩy, lơi lả… Các động tác biểu diễn quạt uyển chuyển với cơ thể, phù hợp với nhân vật, để làm toát lên đặc điểm tính cách riêng của từng nhân vật.

Phần thực hành thứ ba, các em được sáng tạo trên quạt, tức là dùng màu và bút để vẽ lên nó. Từ một đồ dùng thủ công, quạt trở thành một chất liệu nền cho các bức tranh. Bầu trời, cây cối hay những ngôi nhà, những bông hoa, con vật… hiện lên sinh động và tươi tắn qua nét vẽ của các em từ việc các em hiểu chiếc quạt và công dụng đã được giới thiệu ở các phần trước đó.

Các mức độ thực hành trong “Quạt truyền thống” là cách chơi mà học để trẻ được tư duy, cảm thụ và sáng tạo chiếc quạt truyền thống. Điều này gợi mở cho các em thấy được mối liên hệ, phát triển giữa sản phẩm thủ công và nghệ thuật, giữa công dụng và vẻ đẹp; trao cho các em sự tự tin về khả năng tạo nên vẻ đẹp từ những gì gần gũi, thân thuộc bằng chính cách nhìn, cách cảm nhận của bản thân mình.

bài, ảnh Hải An
Theo TGTT

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này