10:53 - 31/08/2022
Stop miễn phí và khuyến mãi?
Từ đầu tháng 8 này, Zalo đưa ra thông báo về một loạt thay đổi về tính năng để thu phí người dùng. Nhưng trước đó, ứng dụng thanh toán ZaloPay cũng bắt đầu thu phí 2.000 đồng cộng thêm 2% tổng giá trị một số giao dịch từ tháng 4/2022.
Các ứng dụng công nghệ khác bắt đầu thu nhiều loại phụ phí và rút bớt khuyến mãi.
Cho đến nay, nguồn thu của Zalo vẫn là một ẩn số. Tin tức cuối cùng về nguồn đầu tư của Zalo là công ty mẹ VNG đã bán 60% cổ phần của ZaloPay cho các nhà đầu tư để nhận lại 464 tỷ đồng vào năm 2019. Zalo có 74,7 triệu người dùng thường xuyên lớn nhất Việt Nam – theo số liệu tháng 2/2022 của Bộ Thông tin và Truyền thông.
Tuy nhiên, VNG tập đoàn mẹ của Zalo lại đang kinh doanh bết bát. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2022, doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ của VNG là 3.667 tỷ đồng, tăng 3,5% so với năm ngoái. Lỗ sau thuế của VNG hơn 500 tỷ đồng, trong đó có các khoản đầu tư vào các startup như Tiki.
Các hãng công nghệ tài chính (fintech) đang đưa ra hàng loạt các biện pháp để thắt chặt chi tiêu, rút lui khỏi mặt trận khuyến mãi.Ngoài áp lực dòng tiền, fintech lại phải đối mặt với cạnh tranh từ việc số hoá mạnh mẽ của các ngân hàng truyền thống. Rất nhiều ngân hàng đang đầu tư số hóa mảng kinh doanh tài chính và bán lẻ để đối đầu với fintech ở toàn bộ chuỗi giá trị cung cấp cho người tiêu dùng, thay vì một vài mảng đơn lẻ như trước, để trở thành siêu ứng dụng (super app). Fintech nào không tạo ra được nguồn thu về lâu dài sẽ dễ ngã đổ trước sự xâm lấn của ngân hàng vốn mạnh và nhiều tuổi đời hơn.
Từng lãi đến 250 tỷ đồng trong năm 2020, Grab Việt Nam bắt đầu thu thêm “phụ phí nắng nóng” trong mùa hè này bên cạnh các loại phí gia tăng lúc giờ cao điểm, lúc trời mưa. Tuy nhiên, Grab phải dừng ngay sau khi Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng kiểm tra.
Sau khi “đốt” quá nhiều tiền lúc nguồn vốn mạo hiểm dồi dào, nay startup fintech phải thắt chặt chi tiêu và ráo riết tìm nguồn thu. Dù nhận được đầu tư lúc này, các nhà đầu tư cũng thiếu kiên nhẫn hơn trước kia khi nhìn vào con số tài chính đầy thua lỗ. Bà Bà Hoàng Thị Kim Dung thuộc quỹ đầu tư Genesia Ventures nói rằng “kỷ luật chi tiêu” là thông điệp mạnh mẽ có thể nhìn thấy bằng hành động của Grab trong hai quý đầu năm.
Nổi bật nhất là việc cắt giảm ưu đãi dành cho tài xế khiến số lượng đối tác rời nền tảng gia tăng. Trong khi đó thì người dùng khổ sở, chờ dài cổ khi đặt cuốc xe. Ngoài cắt giảm ưu đãi cho khách hàng, Grab lại cộng thêm nhiều “phụ phí”, khiến giá cước đắt hơn nhiều so với taxi truyền thống. Hãng xe công nghệ bị kẹp giữa một bên là kỳ vọng tăng doanh thu và có lãi từ phía quỹ đầu tư và một bên là áp lực đảm bảo chất lượng dịch vụ đối với người tiêu dùng và đối tác luôn nhạy cảm về giá.
Nhưng điểm thú vị được nhiều chuyên gia chỉ ra rằng: Các siêu ứng dụng như Grab là nguyên nhân thúc đẩy các ngân hàng đổi mới và số hoá. Grab mở rộng sang tín dụng vi mô tại một số thị trường và đã được cấp giấy phép ngân hàng số tại Singapore…
Bà Hoàng Thị Kim Dung cho rằng mô hình kinh doanh của Grab cũng như nhiều fintech hiện nay chọn là phụ thuộc vào incentives – ưu đãi – để giữ chân khách hàng và đối tác.
Trước kia, để cạnh tranh, nhiều ứng dụng chuyển tiền không mất phí ra đời tạo ra các ưu đãi như hoàn tiền, mã dự thưởng, mã giảm giá trực tiếp cho các lần thanh toán. Momo, Airpay, Shopee và VNPAY được đầu tư vốn dồi dào từ nước ngoài đã tạo ra thói quen người tiêu dùng chỉ sử dụng dịch vụ khi được hưởng các ưu đãi khuyến mại trừ tiền trực tiếp. Fintech hoàn tiền thẳng vào ví điện tử, hoặc cung cấp mã ưu đãi dựa trên hành vi nên khách hàng rất khó nằm ngoài bẫy tiêu dùng.
Quý 4/2021, thanh toán điện tử tại Việt Nam có tổng giá trị giao dịch tăng 124% so với cùng kỳ năm 2020. Tuy nhiên, đuối sức trước các đợt “đốt tiền” cho khuyến mãi, Momo đã thu phí giao dịch và giảm khuyến mãi từ năm ngoái. Trong tháng 8/2022, nếu nạp 1 triệu đồng để giao dịch thu phí không dừng ETC qua cổng thanh toán VNPAY, người dùng cũng bị thu phí 10.230 đồng, tương đương hơn 1% giá trị giao dịch.
Miễn phí lâu nay, nay fintech bắt đầu ngấm đòn vì thiếu nguồn vốn và bắt đầu “bòn rút” khách hàng.
Liệu đã đến thời điểm các startup phải chấm dứt “đốt tiền”?
Không chỉ đối đầu với ngân hàng trong nước, fintech còn phải đối mặt với ngân hàng nước ngoài có đầu tư bài bản về công nghệ. Ngân hàng Kasikorn Bank của Thái Lan mới vào Việt Nam đã mang theo khối lượng công nghệ đồ sộ với nhiều nền tảng giải pháp doanh nghiệp như kế toán, quản lý nhân sự và nguồn cung ứng nguyên vật liệu để giúp khối khách hàng doanh nghiệp cùng số hoá theo mình. Các ngân hàng thì chẳng cho ai dịch vụ 0 đồng bao giờ nhưng vẫn sống tốt. Fintech phải nhìn vào điều này để áp dụng cho tương lai.
Bà Kim Dung giới thiệu hai khái niệm về tiền sẽ hữu dụng cho fintech đang “lên bờ xuống ruộng” khi mời mọc và giữ chân khách hàng bằng khuyến mãi.
Tung ra khuyến mãi bằng mọi giá nhằm tạo ra doanh thu nhanh chóng là chiến lược sai lầm. Nếu chỉ dựa trên doanh thu hay tổng giá trị giao dịch hàng hóa và dịch vụ (GMV), ưu tiên đẩy tăng trưởng bề nổi bằng mọi giá có thể sẽ khiến startup rơi vào “điểm mù”. Đây là bản chất của “tiền xấu”.
Ngược lại, startup muốn tạo ra “tiền tốt” phải tìm được chiến lược hiệu quả trước, với số tiền đầu tư ít nhất có thể ban đầu.Giữ được chi phí cố định ở mức thấp và ưu tiên tìm ra chiến lược mới thắng được trên thị trường.
Huyền My (theo TGHN)
Có thể bạn quan tâm
Silicon Valley đã đến đỉnh, giờ là lúc các startup phải rời đi
Nhật Bản xây dựng nhà máy pin EV với khoản trợ cấp gần 880 triệu USD
Nở rộ trợ lý ảo
Giá Bitcoin lần đầu tiên vượt mức 20.000 USD
Doanh số thị trường smartphone giá rẻ sụt giảm mạnh
Tags:startupzalo thu phí
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này