14:30 - 16/11/2016
Thảm vì ‘giao trứng cho rổ Trung Quốc’
Từ đầu tháng 11 đến nay, hàng loạt mặt hàng nông sản của Việt Nam bỗng dưng bí đầu ra chỉ vì Trung Quốc ngưng mua đồng loạt.
Giá heo hơi về gần ngang giá thành sản xuất. Lúa gạo thì ùn ứ trong kho lên đến hơn triệu tấn. Giá tôm và cá tra thì nhảy múa loạn xà ngầu… Nhiều doanh nghiệp trở tay không kịp…
Mỗi lần Trung Quốc ngưng hoặc đẩy mạnh mua gom heo hơi, bà Nguyễn Thị Hồng Thắm, giám đốc công ty An Hạ (chủ lò giết mổ An Hạ), nói rằng các lò mổ là “nơi chịu sức ép lớn nhất” chứ không phải nông dân nuôi heo. Họ vừa ngưng là heo dồn về lò mổ.
Công suất lò An Hạ, trung bình mỗi đêm được khoảng trên dưới 3.000 con, nay phải “cõng” 3.500 – 3.700 con, cung vượt xa cầu nên bán không chạy. Làm tăng công suất, chi phí bỏ ra nhiều thu vào ít nên bị lỗ.
Ngược lại, khi Trung Quốc hút heo hơi, thì cũng ngay lập tức, heo về lò mổ thưa thớt, giá tăng vùn vụt, cả thương lái lẫn chủ lò mổ đều thất thu.
Trung Quốc đột ngột ngưng mua heo, từ nông dân nuôi heo, người làm giống, doanh nghiệp kinh doanh thức ăn, thương lái, chủ lò mổ, tiểu thương cho đến các đối tượng trồng bắp, lúa, khoai mì làm thức ăn… đều bị ảnh hưởng.
Các chuyên gia cho rằng, sở dĩ xảy ra tình trạng trên là do ngành chăn nuôi heo đang phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc.
Từ đầu năm ngoái, trước lực cầu hấp dẫn ở thị trường này, nông dân Việt Nam đã liên tục tăng đàn. Theo tính toán của bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN-PTNT), đàn heo cả năm 2016 có thể tăng 6,5% so với 2015.
Tuy nhiên, một số chuyên gia lẫn các doanh nghiệp vẫn cho rằng, số liệu này có thể không chính xác, bởi liên tục hai năm nay, chúng ta đã không quản lý được tình trạng nông dân tăng đàn heo.
Con số có thể vượt 10 triệu con, tức tăng ngoài 20% chứ không chỉ dừng ở mức 4 triệu như thống kê vì trước đó, mỗi ngày Việt Nam vẫn xuất sang Trung Quốc tới 4.000 – 5.000 đầu heo. Để có số heo này, tổng đàn phải là hơn 30 triệu con chứ không phải 28 như số liệu của bộ Nông nghiệp.
Cũng như con heo, lúa gạo Việt Nam cũng đang “ngắc ngứ” đầu ra do Trung Quốc giảm nhập khẩu. Tính đến hết tháng 10, xuất khẩu gạo giảm 21,2% về khối lượng và 16,9% giá trị so với cùng kỳ 2015, nguyên nhân chủ yếu là sức cầu từ Trung Quốc yếu, theo VFA.
Ngoài gạo, cá tra và tôm cũng đang quá lộn xộn. Trước đây, có thông tin Trung Quốc chỉ ăn cá cỡ lớn, thì lần này, họ đột ngột chuyển sang ăn cá non, kích cỡ 350 – 400g, trong khi loại cá xuất khẩu phải từ 800 – 900g/con.
Việc thương lái Trung Quốc lùng sục thu mua cá tra từ đầu năm đến nay, cũng đang làm giá cả loài thuỷ sản này “nhảy múa”. Từ mức trung bình 19.000 – 20.000 đồng/kg hồi giữa đầu năm 2016, nay lên 22.500 – 23.000 đồng/kg.
Việc Trung Quốc đang gom cá nhỏ giá cao có thể lại xảy ra kịch bản cũ, đó là giữa năm 2016, thương lái Trung Quốc lùng sục mua cá tra thương phẩm loại lớn đã khiến nhiều nông dân “ém” cá lại, nhưng rồi họ cũng đột ngột ngưng mua khiến thị trường vỡ trận.
Tình trạng Trung Quốc mua nông sản giá cao rồi sau đó lại ngưng đang gây xáo trộn thị trường. Kịch bản này đã diễn ra rất nhiều lần. Lỗi một phần là do nông dân chạy theo giá, theo nhu cầu nhất thời nhưng khâu quản lý nhà nước, đặc biệt là phía bộ NN-PTNT và bộ Công thương.
Hiện cả hai bộ này đều có trung tâm nghiên cứu, phân tích thị trường; nhưng thực tế, nông dân và doanh nghiệp không tiếp cận được thông tin dự báo nào có lợi từ hai đơn vị này. Lẽ ra, các thông tin liên quan đến sự trồi sụt thị trường phải cập nhật thường xuyên.
Giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu cá tra ở Đồng Tháp nói “đừng có đổ thừa cho thương lái Trung Quốc” vì họ cũng làm kinh tế, có lời thì họ mới làm và nông dân mình cũng có lợi. Vấn đề cốt lõi, theo ông, là do “mình hại mình”, không tìm hiểu kỹ thị trường nên bị chi phối.
Khi Trung Quốc đột ngột ăn cá tra non, đích thân ông sang thị trường này tìm hiểu. Qua đối tác Trung Quốc, ông được mời vào nhà hàng, được ăn cá tra non.
Ông kể: mỗi khoanh cá trọng lượng khoảng 50g, được chiên giòn, rưới một ít nước xốt lên và một dĩa như vậy có chừng mười miếng cho mười người, ăn độn với rau gia vị. Vậy mà, giá lên đến hơn 10 USD.
Chủ nhà hàng bảo món này đang bán rất chạy. Vào một nhà hàng khác, cũng con cá tra non nhưng chỉ bỏ đầu lại được họ sấy khô, tẩm gia vị làm giống như món thịt vịt lạp (có vị chua giống như lạp xưởng).
“Ăn món gì cũng rất ngon. Cá tra to, cá tra nhỏ họ đều có nhu cầu hết, loại nào cũng có thể chế biến ra món ăn hợp khẩu vị người Trung Quốc chứ không phải họ vào Việt Nam đẩy giá mua loại này loại kia để hại ta đâu. Hiểu như vậy là sai bét rồi!”, ông giám đốc kết luận như vậy.
Bảo Ngọc
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này