21:53 - 24/05/2017
Tại sao việc cắt giảm của OPEC không ăn thua
Chỉ cách đây vài tháng OPEC, một thời là bá chủ thị trường dầu mỏ, dường như tính đẩy giá dầu lên. Cácten này cùng với nhiều nước sản xuất dầu không có trong OPEC thống nhất cắt giảm 1,2 triệu thùng mỗi ngày vào tháng 12.
Và trong quý 1/2017, OPEC thực hiện đúng cam kết, đã sản xuất giảm 1,1 triệu thùng mỗi ngày so với quý trước. Arập Saudi, nước sản xuất lớn nhất của OPEC giảm 55% sản lượng trên tổng số đã cam kết.
Tuy nhiên, vào đầu tháng 5, giá dầu lại xuống mức thấp nhất trong năm, chỉ còn xấp xỉ 48 USD mỗi thùng và nằm lửng lơ ở mức đó từ bấy đến nay. Thoả thuận ban đầu không có nghĩa là đẩy giá dầu ở mức cao trước đó mà chỉ nhằm giữ giá ổn định. Thế nhưng kế hoạch dường như đã phá sản, và sự thất bại báo trước điềm gở cho Arập Saudi – và cả đối với Nga, vốn không sòng phẳng về việc cắt bao nhiêu để có thể tác động đến giá dầu.
Arập Saudi không thể khiển giá cả
Saudi có thể gánh vác thật nhiều gánh nặng cắt giảm sản lượng vì, không như hầu hết các nước khác, nước này có khoảng 500 tỉ USD dự trữ để dựa vào. Nói trắng ra, Saudi có thể cáng đáng những thiệt thòi trong ngắn hạn, còn các nước khác thì không thể. Khi giá vào tầm 50 USD/thùng kéo dài gần suốt năm 2017, Riyadh không muốn lún quá sâu vào trong tiền dự trữ để bù thâm hụt ngân sách. Nhưng triển vọng giá dầu thấp, không tính đến việc phục hồi chi tiêu của chính phủ về lương thưởng, có nghĩa là Riyadh sẽ sớm cảm thấy nỗi đau mà nhiều nước khác đã cảm thấy từ lâu. Năm tháng mà Arập Saudi có thể khiển giá dầu trên thị trường đã qua. Và vì thế nước này cần phải làm gì trong khả năng để tối ưu hoá giá trị ngay lúc này, trước khả năng làm chủ giá dầu càng suy yếu nhiều hơn và trước khi thậm chí kịp đầu tư tiền bạc vào để đa dạng hoá nền kinh tế.
Tất nhiên, có những lý do giá dầu sụt giảm ngoài tầm kiểm soát của Riyadh. Chẳng hạn như Hoa Kỳ tăng sản lượng – điều mà nước này thường có xu hướng phản ứng khi giá dầu đạt điểm hoà, vốn của các nhà sản xuất ở tầm 50 USD/thùng. Các dự báo của cơ quan Thông tin năng lượng của Mỹ (EIA) từ cuối năm 2016 ước tính nước này sẽ sản xuất 8,7 triệu thùng dầu mỗi ngày vào năm 2017. EIA đã bắt đầu xem xét lại dự báo của họ theo hướng tăng lên: dự báo mới cho rằng Mỹ sẽ sản xuất 9,2 triệu thùng/ngày vào năm 2017, và có lẽ lên 10 triệu thùng/ngày vào năm 2018. Nếu cứ ở mức giá này Mỹ sẽ sản xuất nhiều dầu hơn cả Arập Saudi, nếu nước này cũng duy trì mức giá hiện nay.
Cắt giảm của Nga
Rồi còn phải kể đến Nga vốn đã không sòng phẳng trong việc tôn trọng thoả thuận hồi tháng 12. Là vì Nga đơn giản không thể nào cắt giảm sản lượng. Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak cho biết Nga đáp ứng mức cắt giảm như đã hứa là 300.000 thùng/ngày. Các con số thống kê của bộ Năng lượng Nga ghi nhận con số này thậm chí có thể lên đến 400.000 thùng. Nhưng các con số đó gây hiểu lầm. Sản lượng giảm và cố ý cắt giảm không giống nhau. Có một sự tuột dốc tương tự về sản lượng của Nga – 432.000 thùng/ngày – vào cùng thời điểm đó năm 2016, khiến người ta phải đặt ra câu hỏi liệu điều đó có phải chỉ là điều chỉnh thời vụ hàng tháng. Cắt giảm sản lượng dầu thô đang bày sờ sờ ra đó. Về mặt kỹ thuật, Nga đáp ứng các ràng buộc của họ là 300.000 thùng/ngày nếu cột mốc cắt giảm là vào năm 2016. Tuy nhiên, Nga đã không tuân thủ cam kết nếu tiêu chuẩn đưa ra dựa trên so sánh mức cắt giảm từ năm sau so với năm trước. Việc sụt giảm sản lượng vào tháng 4.2017 khi so sánh năm nay so năm trước, chỉ đạt hơn một nửa mức cam kết với OPEC.
Sự lên xuống của giá dầu vì bất kỳ lý do nào, được các chuyên gia phân tích là tốt nhất. Điểm mấu chốt của vấn đề là cung đang cao hơn cầu, và khi giá dầu đạt đến một điểm nào đó, sản lượng của Mỹ bắt đầu đổ thêm vào, làm tăng cung và bù vào mức cắt giảm được thoả thuận giữa OPEC và các nước không ở trong OPEC. Điều đó áp một giá trần cho dầu, khiến cho các nước như Nga vốn lệ thuộc vào xuất khẩu dầu lâm tình huống khó khăn. Moscow có thể chịu đựng cắt giảm sản lượng trong ngắn hạn nếu việc cắt giảm đẩy giá dầu lên tầm 70 – 80 USD/thùng. Nhưng Nga lại không chịu nổi việc cắt giảm trong ngắn hạn khiến phải đóng cửa một số nhà máy, vì một số vùng của Nga lệ thuộc vào dầu. Cắt giảm dài hạn để giữ cho giá sàn không bị thủng cũng gây khó khăn cho Nga trong việc duy trì. Tóm lại, Nga đã rơi vào bước đường cạn kiệt dự trữ tiền trong năm nay.
Dự báo
Với Nga không thể chịu đựng ngay cả việc cắt giảm ngắn hạn, phần lớn trách nhiệm giảm sản lượng rơi vào Arập Saudi với một số lượng lớn, nhưng không duy trì nổi dài hạn để bù đắp cho số tiền thất thoát. Giờ đây OPEC đối diện với khó khăn trong chọn lựa ngưng cắt giảm và nhìn giá dầu rớt xuống. Sớm hay muộn, hậu quả là giá dầu sẽ xuống thấp hơn nữa.
Trần Bích (theo BI)
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này