17:13 - 27/11/2017
Phân tích: cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ
Việc thông qua Khung thuận lợi hóa thương mại điện tử xuyên biên giới được xem là một thành quả của năm APEC 2017 tại Việt Nam.
Sự kiện Khung thuận lợi hóa thương mại điện tử xuyên biên giới trong APEC được thông qua tại cuộc hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao – Kinh tế APEC 2017 ngày 8/11 không chỉ tạo ra bước ngoặt cho ngành thương mại điện tử châu Á-Thái Bình Dương mà còn được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tham gia vào thị trường xuyên biên giới.
Việc thông qua Khung thuận lợi hóa thương mại điện tử xuyên biên giới được xem là một thành quả của năm APEC 2017 tại Việt Nam. Theo thông tin từ Cổng thông tin của Bộ Công Thương, khung thuận lợi hóa này tập trung vào năm nhóm nhiệm vụ chính của các nền kinh tế thành viên. Thứ nhất, hoàn thiện và làm hài hòa khung pháp lý thương mại điện tử của các nền kinh tế thành viên của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (Asia Pacific Economic Cooperation – APEC) nhằm tạo sự thuận lợi cho thương mại điện tử xuyên biên giới trong khu vực.
Thứ hai, tăng cường xây dựng năng lực để các nền kinh tế APEC có thể hỗ trợ các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ tham gia vào thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới trong khu vực và trên toàn thế giới. Kế tiếp, thúc đẩy hoạt động bảo vệ dữ liệu cá nhân xuyên biên giới thông qua việc thực hiện các chương trình đang triển khai của APEC. Thứ tư, làm cho nền thương mại phi giấy tờ trong khu vực trở nên thuận lợi. Và cuối cùng, giải quyết những vấn đề mới và liên quan đến nhiều bên trong thương mại điện tử xuyên biên giới.
Tăng trưởng theo cấp số nhân
Theo Bộ Công Thương, thương mại điện tử xuyên biên giới hiện được coi là lĩnh vực phát triển nhanh nhất của thương mại thế giới. Từ xuất phát điểm gần như bằng 0 ở thời điểm hai thập niên trước, đến cuối năm 2016, thương mại điện tử xuyên biên giới (bao gồm cả hai hình thức giao dịch doanh nghiệp-doanh nghiệp B2B và doanh nghiệp-người tiêu dùng B2C) ước tính đạt 1.920 tỷ đôla Mỹ trên toàn cầu. Trong đó, khu vực châu Á-Thái Bình Dương có khối lượng giao dịch lớn nhất thế giới, theo sau là các khu vực Tây Âu và Bắc Mỹ.
Tính riêng mảng thương mại điện tử B2C, doanh thu xuyên biên giới của châu Á-Thái Bình Dương năm 2016 đạt 144 tỷ đôla, chiếm khoảng 35,9% doanh thu xuyên biên giới B2C toàn cầu. Con số này được dự đoán sẽ tăng lên gần gấp ba lần, vào khoảng 467 tỷ đôla, chiếm 47,9% doanh thu toàn cầu vào năm 2020.
Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng thương mại điện tử xuyên biên giới là công cụ hữu hiệu giúp cho các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ trong APEC tham gia vào quá trình toàn cầu hóa. Các doanh nghiệp nhỏ, với sự hạn chế về năng lực tài chính, sẽ không cần sự hiện diện vật lý hay thương mại ở các thị trường mà vẫn có thể bán sản phẩm ra toàn thế giới.
Theo Bộ Công Thương, riêng tại Việt Nam, con số thống kê những năm qua cho thấy thị trường thương mại điện tử Việt Nam luôn tăng trưởng ở tốc độ cao (25-35% hằng năm), mức độ phổ cập trong cộng đồng và giới doanh nghiệp đang dần tăng lên theo thời gian.
Theo kết quả cuộc khảo sát về tình hình phát triển thương mại điện tử do Bộ Công Thương thực hiện, doanh số thương mại điện tử bán lẻ (B2C) Việt Nam trong năm 2015 vào khoảng 4,07 tỉ đô la, năm 2016 là khoảng 6 tỷ đôla.
Giới chuyên gia dự báo tốc độ tăng trưởng trung bình là khoảng 20%/năm, đạt doanh số 10 tỉ đô la vào năm 2020, chiếm 5% tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của cả nước.
Cùng với tốc độ phát triển của công nghệ và hạ tầng viễn thông, Internet, hoạt động kinh doanh và mua sắm trên môi trường mạng đang trở thành một phần tất yếu trong đời sống xã hội ở Việt Nam.
Thị trường thương mại điện tử được dự đoán tiếp tục phát triển mạnh trong giai đoạn 2016-2020, dựa trên nền tảng pháp lý, hạ tầng kỹ thuật và mức độ hiểu biết của người tiêu dùng ngày một được nâng cao. Với lợi thế dân số trẻ, ước tính 30% dân số Việt Nam sẽ tham gia mua sắm trực tuyến vào năm 2020; giá trị mua hàng đạt mức trung bình 350 đô la/người/năm. Bên cạnh đó, thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển nhanh, phục vụ thiết thực hoạt động xuất nhập khẩu. Giao dịch thương mại điện tử B2B được dự đoán sẽ tác động tới 30% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam vào năm 2020.
Việt Nam: cơ hội và sự thách thức song hành
Nằm ở Đông Nam Á – khu vực được đánh giá là thị trường mới nổi và năng động về thương mại điện tử trên thế giới – Việt Nam đang đứng trước cả những thuận lợi và thách thức mà vị trí địa lý này mang lại.
Dưới sự tác động mạnh mẽ của các làn sóng công nghệ mới, con đường phát triển của thương mại điện tử Việt Nam trong thời gian tới sẽ không nằm ngoài những xu hướng chung của thế giới như: các công nghệ đặc trưng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mô hình kinh tế chia sẻ, phương thức bán hàng đa kênh, thương mại điện tử xuyên biên giới và thanh toán di động. Nhìn rộng hơn, Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, và thương mại trực tuyến là giải pháp hữu hiệu hỗ trợ doanh nghiệp gia nhập chuỗi cung ứng quốc gia và khu vực, nâng cao tính cạnh tranh và thực hiện thành công quá trình chuyển đổi số.
Tại Việt Nam, các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng số doanh nghiệp cả nước (hơn 90%). Nay công nghệ số và thương mại điện tử đang mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp này thu hẹp khoảng cách với các doanh nghiệp lớn, nhờ vào tính cạnh tranh bình đẳng và linh hoạt của môi trường kinh doanh số.
Trước đây, khi cần mua hàng hóa ngoại nhập, người tiêu dùng trong nước chỉ có một sự lựa chọn duy nhất là dựa vào các nhà nhập khẩu và nhà phân phối, bán lẻ nhưng từ khi thương mại điện tử trở nên phổ biến, các kênh phân phối cũng được đa dạng hóa. Người tiêu dùng có thể mua hàng từ các sàn thương mại điện tử nội địa như Tiki.vn, Lazada.vn, Shopee.vn, Sendo.vn hoặc từ các sàn quốc tế như Amazon.com, eBay.com hay Alibaba.com… Quyền lựa chọn nằm trong tay người mua hàng bởi chỉ cần truy cập vào mạng Internet, họ có thể tiếp cận với hàng tỉ sản phẩm từ vô số nhà cung cấp trên toàn thế giới. Từ những mặt hàng nội thất, thiết bị điện tử mới nhất vừa được cho ra mắt, các sản phẩm y tế và chăm sóc sức khỏe cho đến những khóa đào tạo, các dây chuyền công nghệ tự động phục vụ hoạt động sản xuất của một nhà máy – tất cả đều có thể đặt mua trực tuyến với một vài cú nhấp chuột (click). Và vào những dịp đặc biệt trong năm như ngày lễ Quốc khánh, lễ Giáng sinh hoặc các ngày Black Friday của Mỹ, Singles Day của Trung Quốc…, các nhà sản xuất, nhà phân phối đều tung ra các chương trình khuyến mãi lớn.
Đối với doanh nghiệp, việc bán hàng trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử quốc tế là cách nhanh nhất để kết nối với người tiêu dùng, tìm thị trường và gia tăng doanh thu xuất khẩu. Hình thức này vừa giúp giảm chi phí vận hành, vừa giúp phân phối sản phẩm đến người tiêu dùng cuối tại nhiều thị trường mà không phải qua các khâu trung gian.
Thương mại điện tử xuyên biên giới cũng là cơ hội để doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ len vào các thị trường khó tính, nơi tồn tại rất nhiều rào cản và tiêu tốn nhiều chi phí nếu giao thương theo cách thức truyền thống.
Cuộc chơi trong thế giới phẳng
Do chỉ mới ở giai đoạn đầu tham gia vào thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới, người tiêu dùng và doanh nghiệp trong nước ngoài việc phải chấp nhận những sự hạn chế về mặt hậu cần (logistics), ngôn ngữ, sự khác biệt về văn hóa tiêu dùng… còn phải đối mặt với những khó khăn về mặt thanh toán quốc tế. Ví dụ, việc trả tiền trước 100% cho một nhà kinh doanh chưa hề quen biết và việc sử dụng các phương thức thanh toán quốc tế khiến không ít người mua hàng e dè.
Trên thực tế, lượng người Việt Nam sở hữu các loại thẻ thanh toán quốc tế của Visa, MasterCard hay Amex còn thấp, và nhiều người vẫn chưa tin tưởng vào tính bảo mật khi thanh toán trực tuyến. Hơn nữa, nếu không có kinh nghiệm chọn đối tác bán hàng có uy tín, người mua có thể gặp nhiều rủi ro như mất tiền, hàng hóa không được bảo đảm về chất lượng.
Bên cạnh đó, một sự khó khăn khác đối với người mua hàng chính là việc kiểm soát và truy xuất nguồn gốc hàng hóa trực tuyến ngày càng phức tạp. Còn đối với doanh nghiệp nội địa khi tham gia bán hàng tại các trang web quốc tế, rào cản lớn nhất chính là việc không rành về luật pháp nước sở tại và chưa có chiến lược kinh doanh phù hợp với xu hướng tiêu dùng ở từng thị trường.
Đồng thời, sự chênh lệch về mức độ đa dạng, chất lượng hàng hóa giữa hàng Việt và hàng nước ngoài vẫn còn rất lớn. Chính vì thế, nhiều doanh nghiệp hiện vẫn chưa thật sự quan tâm và chú trọng đến thương mại điện tử xuyên biên giới mặc dù họ nhận thức được tiềm năng và tính tiện ích của hình thức kinh doanh này là rất lớn.
Trong thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp thương mại điện tử trong nước đã bắt đầu cung cấp các dịch vụ trung gian cho người tiêu dùng. Các sàn trực tuyến này đảm nhiệm việc đặt hàng trực tuyến trên các trang quốc tế, nhập khẩu và vận chuyển hàng từ nước ngoài giao đến tận tay khách ở Việt Nam. Các đơn vị này có thể là cá nhân, là hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp với các mô hình sàn thương mại điện tử xuyên biên giới. Với hình thức kết nối dữ liệu trực tiếp, các sàn này giới thiệu nhiều loại hàng hóa trên các trang có uy tín như Amazon (Mỹ), Rakuten (Nhật Bản)… với thông tin tiếng Việt, và liên tục cập nhật giá bán theo thời gian thực.
Nhờ đó, khách hàng vừa không phải gặp trở ngại về ngôn ngữ, vừa có thể mua hàng trực tuyến theo các chương trình ưu đãi, khuyến mãi như khi đặt mua trực tuyến trên các trang chủ. Bản thân nhà cung cấp dịch vụ trung gian có thể tìm kiếm lợi nhuận từ các dịch vụ về hậu cần (logistics) và chăm sóc khách hàng.
Theo TBKTSG
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này