22:20 - 13/06/2017
Nhà nước nên ‘nhường sân’ cho các thành phần kinh tế
Các chuyên gia cho rằng, Nhà nước nên “lùi lại” trả không gian cho các thành phần kinh tế, dẫn dắt và hỗ trợ để các nguồn lực đi cùng hướng, tạo sức bật cho phát triển kinh tế.
Kiến tạo từ tư duy
Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư- Nguyễn Thế Phương nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước thách thức trong bối cảnh thế giới biến động và nội tại nền kinh tế. Vấn đề là làm sao để vượt qua thách thức phát triển tốt hơn?
Chính phủ Việt Nam luôn cầu thị, lắng nghe để cải cách phát triển, cụ thể hoá chủ trương chính sách nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển của đất nước. Xây dựng Nhà nước có năng lực và trách nhiệm giải trình vừa là nhiệm vụ vừa là mục tiêu để vượt qua thách thức.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Thế Phương cho rằng, việc xây dựng Chính phủ kiến tạo trong nền kinh tế chuyển đổi sang kinh tế thị trường đầy đủ không đơn giản. Sự chuyển đổi này đòi hỏi cần làm rõ phương thức can thiệp, điều hành của Chính phủ.
“Thay đổi này hơn hết là việc thực hiện bằng hành động cụ thể”, Thứ trưởng Phương nhấn mạnh.
Đồng tình với Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương khẳng định, Nhà nước kiến tạo phải nằm trong chính tư duy, suy nghĩ của từng lãnh đạo.
“Trước hết phải nhận thực và thực hiện đầy đủ các chức năng phổ biến của Nhà nước và thị trường trong nền kinh tế thị trường. Xây dựng Nhà nước kiến tạo sẽ có nhiều thách thức. Do đó, cần có thái độ và cách quản lý Nhà nước theo hướng quản trị thay cho quản lý”- ông Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.
Cụ thể, theo Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương: Chúng ta đang muốn xây dựng một mô hình mà nội hàm là Nhà nước kiến tạo phát triển. Trong khi đó, một Nhà nước kiến tạo có hai đặc điểm rất căn bản. Một là, Nhà nước phải dẫn dắt và lôi kéo quá trình phát triển. Hai là, Nhà nước phải thúc đẩy, hỗ trợ để làm sao huy động được toàn bộ nguồn lực và các tầng lớp nhân dân đi cùng hướng, tiến tới đưa nền kinh tế đến giai đoạn phát triển cao hơn, nhằm mục đích cuối cùng là nâng cao phúc lợi và thịnh vượng của người dân.
Công bằng giữa các thành phần kinh tế
Cũng tại Hội thảo, các chuyên gia đã thẳng thắn chỉ ra những bất cập về điều hành kinh tế, quản trị công, cơ chế, hành chính Nhà nước trong điều hành kinh tế.
Cụ thể, theo TS Nguyễn Sỹ Dũng – Nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nền pháp trị ở Việt Nam đang vướng trong vấn đề trở ngại về quyền, đó là quyền tự do tài sản, quyền tự do kinh doanh và quyền tự do về Luật pháp.
Về quyền tự do kinh doanh, bây giờ các Bộ ngành đẻ ra rất nhiều giấy phép con, điều kiện kinh doanh, Chính phủ và Quốc hội đang phải thẩm định rất nhiều để sàng lọc các điều kiện kinh doanh này để không cản, cấm doanh nghiệp, người dân.
Ông Dũng cho rằng, Chính phủ đang nhấn mạnh và hướng đến tiết giảm chi phí cho doanh nghiệp, cho toàn xã hội, nhưng quan trọng nhất hiện nay là chi phí thực thi pháp luật hiện nay là quá lớn nhưng không thể giải quyết được.
Đơn cử như giải quyết tranh chấp hiện nay thông qua hệ thống pháp luật, nhưng năng lực thực thi pháp luật của Việt Nam rất hạn chế. Đầu tiên là vai trò của tòa án, tòa án Việt Nam không có chức năng giải thích Luật để người ta hiểu vấn đề, đa số hiện nay vẫn áp đặt.
“Chúng ta không có nền hành chính công vụ hiệu năng, động lực và pháp lý độc lập với chính trị. Chúng ta không độc lập về pháp luật, nên chúng ta không thể xử lý trách nhiệm người đứng đầu. Ở các nước, cơ quan pháp luật có thể khởi tố cả bộ trưởng Bộ Tài chính nếu phát hiện vi phạm”- TS Nguyễn Sỹ Dũng nói.
Ông Dũng khẳng định, phải bảo đảm DN tư nhân, Nhà nước công bằng để phát triển, công bằng nhất là các DN phải được đối xử công bằng như nhau, được phân bổ nguồn lực như nhau hoặc không tạo ra rào cản ưu đãi nào đó nhằm cản trở, khu biệt DN.
“Bao trùm tất cả trong môi trường kinh doanh tại Việt Nam là chủ nghĩa tư bản thân hữu, đó là vấn đề rất lớn của nền kinh tế. Ở Việt Nam, kinh doanh có quan hệ với chính quyền mới thành công. Chúng ta phải làm thế nào để cắt sợi dây này đi, làm thế nào để không còn và không lợi dụng thân hữu để kinh doanh và vụ lợi”- TS Dũng nhấn mạnh.
Ách tắc phải tháo gỡ, cản trở phải xoá bỏ
Theo ông Nguyễn Đình Cung: Nhà nước cần phải tập trung giải quyết những vấn đề phát triển kinh tế của quốc gia, từ những vấn đề nhỏ đến vấn đề lớn, một toàn bộ bộ máy người lãnh đạo đứng đầu đến đội ngũ cán bộ.
“Cái gì ách tắc cho phát triển kinh tế quốc gia phải bỏ, cái gì cản trở cho DN phải gỡ, cái gì không thuận lợi cho người dân thì phải thay đổi”- ông Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.
Trong khi đó, chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, TS Nguyễn Đức Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho rằng, với lịch sử và hiện trạng của VN, thì Nhà nước kiến tạo thể hiện ở việc Nhà nước xác định rõ đâu là thuộc về các thành phần xã hội, đâu là thuộc về trách nhiệm của Nhà nước.
“Nhà nước kiến tạo là trả cho xã hội những quyền cơ bản. Nhà nước “lùi lại” tạo không gian cho các thành phần kinh tế, xã hội hoạt động đúng với quyền của mình, phát huy tính sáng tạo, có sức bật để phát triển bứt phá”- TS Nguyễn Đức Thành nhấn mạnh.
Đơn cử như Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 (khóa 12) về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường vừa qua đã đề cao việc phát triển kinh tế tư nhân nhiều hơn, nhưng phải chú ý tới chủ nghĩa thân hữu để cân bằng các thành phần kinh tế.
TS Nguyễn Đức Thành cũng chỉ ra những thách thức để Nhà nước kiến tạo phát triển.
Theo DĐDN
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này