15:32 - 24/06/2022

Tìm lời giải căn cơ cho tro, xỉ nhiệt điện than

Bình Thuận có 4 nhà máy nhiệt điện với tổng công suất gần 4.300MW đang hoạt động gồm: Vĩnh Tân 1, Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 và 4 mở rộng. Tro, xỉ thải ra từ hoạt động của các nhà máy này đã cao như núi; Bình Thuận đã tìm mọi biện pháp để xử lý nhưng kết quả vẫn “chưa đi đến đâu”.

Bãi chứa tro, xỉ than của 3 nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2, 4 và 4 mở rộng ngày càng quá tải.

Bãi chứa đầy, đầu ra “bí”

Theo báo cáo của Sở TN-MT tỉnh Bình Thuận, bãi chứa tro, xỉ than của NMNĐ Vĩnh Tân 1 diện tích khoảng 59,5ha. Hiện tại, khối lượng tro, xỉ lưu chứa tại bãi chứa khoảng 3,2 triệu tấn (chiếm 43% dung tích lưu chứa). Bãi tro, xỉ của NMNĐ Vĩnh Tân 2 sử dụng chung với NMNĐ Vĩnh Tân 4 và Vĩnh Tân 4 mở rộng có diện tích hơn 38ha, khả năng lưu trữ khoảng 8,7 triệu tấn tro, xỉ. Nhưng bãi chứa này sắp đầy khi đã lưu trữ 8,1 triệu tấn (chủ yếu của NMNĐ Vĩnh Tân 2 với 7,2 triệu tấn). Theo lãnh đạo NMNĐ Vĩnh Tân 2, thời gian tới, nếu không có giải pháp để xử lý nguồn vật liệu tro, xỉ thì sẽ không còn chỗ chứa. Điều này đồng nghĩa với việc các NMNĐ có khả năng phải ngưng hoạt động.

Để giải quyết khó khăn, trước đây, NMNĐ Vĩnh Tân 2 đã xin UBND tỉnh Bình Thuận cho phép sử dụng 300.000 tấn tro, xỉ để san lấp mặt bằng khu vực mỏ đá Hang Cò (huyện Tuy Phong) để giảm tải cho bãi chứa, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. Không chỉ vậy, khoảng 8 năm trước, UBND tỉnh Bình Thuận đã chấp thuận cho một công ty làm nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng từ tro, xỉ than, nhưng sau đó không hiểu vì lý do gì, doanh nghiệp này “bỏ của chạy lấy người” mặc dù đã xây dựng nhà xưởng.

Điều đáng nói, tro, xỉ than dù đã được các bộ, ngành liên quan đánh giá, chứng nhận hợp quy, hợp chuẩn để làm vật liệu san lấp, làm nền đường nông thôn, phụ gia khoáng cho bê tông, nhưng đến nay nhiều đơn vị vẫn “quay lưng”, không mấy mặn mà với nguồn nguyên liệu này. “Nhiều năm qua, tỉnh Bình Thuận liên tục có chính sách mời gọi nhà đầu tư tham gia sử dụng tro, xỉ than. Có doanh nghiệp đến hứa hẹn rất nhiều, nhưng rồi âm thầm rút đi”, ông Võ Văn Hòa, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bình Thuận, cho biết. Ông Võ Văn Hòa cũng nhìn nhận, người dân có tâm lý e ngại, chưa quen sử dụng các sản phẩm xây dựng làm từ tro, xỉ nhiệt điện. Do nhu cầu sử dụng loại vật liệu này trong dân không có, nhà đầu tư quay lưng nên tro, xỉ vì thế cứ ùn ứ.

Thiếu công nghệ đầu tư xử lý

Trước những khó khăn trên, mới đây, UBND tỉnh Bình Thuận có văn bản yêu cầu các đơn vị liên quan trên địa bàn xúc tiến phối hợp, có giải pháp ưu tiên sử dụng tro, xỉ than của các NMNĐ đã hợp chuẩn, hợp quy, sử dụng làm vật liệu san lấp trong công trình xây dựng thuộc sở ngành địa phương quản lý. Trong đó, yêu cầu chủ đầu tư công trình xây dựng sử dụng vốn đầu tư công phải ưu tiên sử dụng tro, xỉ làm vật liệu san lấp.

Theo đánh giá của các ngành chuyên môn tỉnh Bình Thuận, chủ trương sử dụng tro, xỉ than trong các công trình sử dụng vốn đầu tư công là một giải pháp khả thi. Thế nhưng, thực tế không đơn giản. “Các công trình sử dụng vốn đầu tư công của địa phương không nhiều, nên sản lượng tro, xỉ than tiêu thụ không bao nhiêu”, đại diện Sở Xây dựng tỉnh Bình Thuận nhận định.

Để các công trình được xây dựng từ nguồn vốn khác cũng sử dụng tro, xỉ, theo Sở Xây dựng tỉnh Bình Thuận, phải có nhà máy để phối trộn, gia công thêm một số vật liệu để tạo hình, tạo độ cứng nhất định cho vật liệu. Nhưng, hiện tại tỉnh Bình Thuận chưa có nhà đầu tư nào tham gia sản xuất theo hình thức này, dẫn đến các sản phẩm tro, xỉ bị bỏ đi rất lãng phí. Ông Võ Văn Hòa cho rằng, để xử lý tro, xỉ căn cơ, hiệu quả, phải đầu tư thêm để trở thành vật liệu sử dụng tốt trong công trình xây dựng; đồng thời phải tuyên truyền để người dân hiểu, đồng thuận tham gia tiêu thụ sản phẩm từ tro, xỉ. Đây là giải pháp mang tính căn cơ, lâu dài giúp giải quyết lượng tro, xỉ than phát sinh ngày càng nhiều ở Bình Thuận.