10:45 - 02/12/2019
Thành phố ‘smart’ cần ‘hạ cố’ đến người có nhu cầu
Một nỗ lực ngày càng tăng để đưa các thành phố vào con đường kỹ thuật số nhằm đạt đến một tương lai xanh hơn, có nguy cơ bỏ quên những người nghèo nhất, người tàn tật và người già, trừ phi công nghệ được sử dụng để giúp đáp ứng các nhu cầu của họ, những nhà hoạt động nhân quyền cảnh báo.
Họ còn kêu gọi cho phụ nữ có tiếng nói nặng cân hơn trong quy hoạch đô thị, dựa trên các công cụ như dữ liệu lớn và AI. Những kêu gọi nói trên là nhân một hội nghị quốc tế về “đô thị thông minh” ở Barcelona tuần trước.
“Nỗi lo sợ của tôi là các đô thị thông minh cuối cùng chỉ mang lại lợi ích cho giới tinh hoa da trắng”, Catherine D’Ignazio, giáo sư trợ lý tại viện Công nghệ Massachusetts, phát biểu. Bên Mỹ, theo bà, các chính sách nhà nước và các lĩnh vực xã hội khác hình thành bởi “mối nguy hiểm đặc quyền”, qua đó một nhóm nhỏ, thống trị – thường là những người đàn ông giàu có, cao tuổi – ra các quyết định đối với những người khác có cuộc sống và những trải nghiệm mà họ ít biết đến. Một cách để chống lại thực trạng đó là sản xuất và sử dụng dữ liệu đi sâu vào các lĩnh vực chính của phân biệt đối xử, như về giới tính và sắc tộc, bà nói thêm.
Hãng tư vấn World Enabled có trụ sở tại Berkeley, bang California, Mỹ, hoạt động vì người khuyết tật, hợp tác với đại học California để phân tích gần 1.200 dự án với các yếu tố số do sáu cơ quan phát triển quốc tế điều hành. Tổ chức này phát hiện chỉ có 4% đề cập cụ thể đến người khuyết tật và các nhóm người cao tuổi. “Nếu không có các hướng dẫn hoặc các bộ khung về điều đó, không ai sẽ tìm thấy ngân sách (để điều chỉnh điều đó), Federicon Batista Poitier, giám đốc ngoại vụ và hợp tác của World Enabled, nói. Thái độ có xu hướng thay đổi một khi các nhà lãnh đạo các cơ quan hoặc các đô thị trở nên ý thức về vấn đề này, ông lưu ý.
Mới đây, ông đã tổ chức một phiên thảo luận về vấn đề này với các thị trưởng. Những thị trưởng bèn đặt câu hỏi làm thế nào họ có thể làm cho đội ngũ của họ đa dạng hơn và cải thiện sự tiếp cận người tàn tật. Khi bàn về các đô thị, các người làm kế hoạch trước tiên phải giải quyết các vấn đề cơ bản, thay vì nghĩ đến công nghệ có thể bù đắp cho hàng thập kỷ lãng quên, Jesus Hernandez, giám đốc tiếp cận của cơ quan Fundacion ONCE, một nhóm bảo trợ quyền lợi người tàn tật Tây Ban Nha, nói. “Khi bạn nói chuyện với các thị trưởng, họ nghĩ rằng họ có thể giải quyết vấn đề bằng một ứng dụng. Nhưng điều đó không phải là sự thật”, người dùng xe lăn này nói. “Nếu không có thang máy trong nhà bạn, bạn sống trong một nhà tù và nếu có một bậc cấp trên con đường, bạn không thể vượt qua”.
Nhưng với nhiều thông tin và đối thoại hơn, công nghệ có thể được sử dụng để giải quyết một số trong các chướng ngại đó, những tiếng nói đề xuất lên hội nghị. Suparno Banerjee, người dẫn dắt các đô thị thông minh đang làm việc ở tập đoàn viễn thông toàn cầu Nokia, nêu ví dụ, đèn giao thông không thể được lập trình để nhận biết sự có mặt của người già và người tàn tật, và dành cho họ nhiều thời gian băng qua đường hơn.
Và ở Tumakuru, một trong nhóm các đô thị thông minh mới của Ấn Độ, các quan chức phải đến tận nhà người dân, trình bày cho họ cách nộp thuế bất động sản bằng một thiết bị trực tuyến. Thành phố, nằm cách Bangalore một giờ, cũng cung ứng nhà ở xã hội cho những người sống trong các khu ổ chuột, các trạm xe buýt với wifi miễn phí và một thư viện số. Cư dân có thể vào các “phòng chờ thông minh” trên đường phố để giúp truy cập vào 350 dịch vụ công trực tuyến, trong khi các bộ dụng cụ thí nghiệm khoa học đựng trong các chiếc hộp có thể chuyên chở bằng xe đạp và chia sẻ giữa các trường với nhau, và các xe cấp cứu được gọi bằng cách nhấn nút điện tử báo nguy.
Tại hội nghị, các bộ trưởng Tây Ban Nha và Sigapore nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc “giải thiêng” AI và các công nghệ khác, cho người dân đang lo lắng về việc lạm dụng dữ liệu cá nhân của họ.
Chính quyền vùng Catalonia đang soạn thảo một bộ điều lệ để bảo vệ quyền lợi số của công dân, vì vậy công nghệ có thể được dùng để quản lý “cùng với người dân” và đem lại cho họ những cơ hội, bộ trưởng chính sách số của vùng nói.
Bên Singapore, chính phủ tập trung vào việc phát triển AI để đạt tiến bộ trong dịch vụ công và kinh tế, bao gồm hậu cần, vận tải, y tế và giáo dục, bộ trưởng ngoại giao Vivian Balakrishnan nói. Nhưng nước này cũng đang làm việc để bảo đảm rằng cư dân đô thị tin tưởng vào quyền riêng tư của họ được tôn trọng, và có thể thấu hiểu lợi ích về mặt nhân văn.
Renata Avila, giám đốc điều hành Ciudadania Inteligente (Công dân thông minh), một nền tảng sử dụng công nghệ để tăng cường dân chủ ở Mỹ Latinh, cho biết những vấn đề như vậy nên được đưa vào hiến pháp mới được soạn thảo ở Chile, vốn trải qua tình trạng bạo lực bất ổn, một phần do việc loại trừ trong xã hội. “Chile có thể là cách mạng và bổ sung quyền dữ liệu công dân vào hiến pháp – và đó có thể là một quá trình tạo thay đổi”, Avila nói.
Khởi Thức (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này