14:54 - 16/08/2016

Bộ Tư pháp: Không bỏ Điều 292 chỉ bỏ dấu hiệu doanh thu

Bộ Tư pháp đề xuất không bãi bỏ tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông, mà chỉ sửa đổi Điều 292 cho phù hợp hơn, trong đó đáng chú ý là bỏ dấu hiệu về doanh thu.

Trong hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự vừa được Bộ Tư pháp đưa ra lấy ý kiến, Bộ này cho biết hiện có 2 loại ý kiến về Điều 292.

Loại ý kiến thứ nhất cho rằng, những dịch vụ được nêu trong Điều 292 là những ngành nghề kinh doanh có điều kiện và việc kinh doanh này nếu được thực hiện trên mạng máy tính, mạng viễn thông thì sẽ rất khó kiểm soát và dễ xảy ra vi phạm, số người bị hại có thể lên đến hàng trăm, hàng ngàn người.

Tuy nhiên, quy định của Điều 292 có phạm vi tương đối rộng và các từ ngữ sử dụng trong điều luật chưa thật sự phù hợp với các quy định liên quan của pháp luật chuyên ngành.

Do vậy, cần phải sửa đổi, bổ sung theo hướng thu hẹp một cách hợp lý phạm vi xử lý hình sự về tội danh này, đồng thời điều chỉnh các quy định cụ thể trong điều luật cho phù hợp.

Theo loại ý kiến thứ hai thì cần loại bỏ hoàn toàn tội danh quy định tại Điều 292 vì cho rằng, Bộ luật đã bỏ tội danh kinh doanh trái phép nhưng Điều 292 lại quy định tội “kinh doanh trái phép trên mạng”, như vậy là không phù hợp.

Hơn nữa, trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện có đến 267 ngành nghề nhưng Điều 292 chỉ quy định xử lý hình sự đối với một số ngành nghề trong số đó. Thêm vào đó, cũng những lĩnh vực kinh doanh nêu tại Điều 292 nếu thực hiện qua mạng thì bị xử lý hình sự còn nếu không thực hiện qua mạng thì không bị xử lý hình sự, như vậy là có sự bất bình đẳng.

Trước hai quan điểm này, Bộ Tư pháp xây dựng dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung theo loại ý kiến thứ nhất. Theo Bộ Tư pháp, để khuyến khích các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh lành mạnh, tuân thủ pháp luật, đối với các vi phạm lần đầu, ít nghiêm trọng thì có thể xử lý bằng các chế tài hành chính, việc quy định chặt chẽ, rõ ràng hơn các tình tiết định tội là cần thiết.

Theo đó, dự thảo Luật sửa đổi Điều 292 theo hướng: (i) Thu hẹp phạm vi chịu trách nhiệm hình sự bằng cách nâng cao hơn mức định lượng thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng lên 100 triệu động; (ii) bỏ dấu hiệu định lượng doanh thu tại các cấu thành định tội và định khung tăng nặng để đảm bảo tính thống nhất của Bộ luật Hình sự không xem xét xử lý dựa trên dấu hiệu doanh thu của cá nhân, tổ chức.

Theo Bộ Tư pháp, xét cho cùng thì dựa trên số doanh thu, cơ quan điều tra cũng phải tìm ra được người phạm tội thu lợi bất chính.

Một sửa đổi đáng chú ý khác là về các nhóm dịch vụ. Điều 292 quy định xử lý hình sự đối với hành vi cung cấp một trong năm nhóm dịch vụ trên mạng máy tính, mạng viễn thông (kinh doanh vàng trên tài khoản, sàn giao dịch thương mại điện tử, kinh doanh đa cấp, trung gian thanh toán, trò chơi điện tử trên mạng) và các loại dịch vụ khác mà không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép.

Đối với “các loại dịch vụ khác”, Bộ Tư pháp đề xuất 2 phương án. Một là liệt kê cụ thể các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông. Phương án 2 là bỏ quy định “các loại dịch vụ khác”.