19:53 - 13/12/2016
86% lao động dệt may và điện tử có nguy cơ mất việc làm
Đó là con số được đưa ra tại buổi Đối thoại chính sách: Việt Nam cần làm gì để đáp ứng được thay đổi về công nghệ và nhu cầu kỹ năng lao động?, diễn ra sáng ngày 13/12/2016 tại Hà Nội.
Theo TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi kỹ năng nghề và năng suất trên thị trường lao động.
2 ngành thâm dụng lao động là dệt may và giày da là 2 ngành bị đe dọa nhiều nhất dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4. Do vậy sẽ có khoảng 86% lao động trong ngành dệt may và điện tử có nguy cơ mất việc làm.
Xu hướng tăng lương tối thiểu, các nền kinh tế có trình độ thấp hơn Việt Nam và có giá thành nhân công rẻ hơn Việt Nam rất nhiều. Dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học công nghệ, lao động của Việt Nam sẽ chịu tác động mạnh mẽ hơn.
Ông Lộc đơn cử, vừa qua Tập đoàn Hồng Hải của Trung Quốc sử dụng 6 vạn người máy để thay thế cho công nhân trong ngành điện tử. Có nhiều dấu hiệu cho thấy, xu hướng chống toàn cầu hóa, tăng cường bảo hộ, dưới tác động chính sách của Mỹ hay Châu Âu khuyến khích các nhà đầu tư quay trở về đầu tư trong nước, sử dụng khoa học công nghệ chứ ít sử dụng nhân công giá rẻ từ các nước mới nổi. Hay như ở Nhật Bản, 16.000 cửa hàng ở Nhật không cần người bán hàng – ông Lộc dẫn chứng.
Vì vậy, vấn đề quan trọng theo ông Lộc là cần thay đổi công nghệ đảm bảo công ăn việc làm cho người lao động. Riêng trong lĩnh vực dệt may, điện tử, cần nâng cao tay nghề để đáp ứng thị trường lao động, ứng phó với thách thức mà đã đề cập trên. Cùng với đó, chúng ta cũng cần phải tăng cường vai trò của DN.
“Đào tạo không chỉ là nhiệm vụ của các cơ sở đào tạo, các bộ ngành, mà còn là trách nhiệm của chính cộng đồng DN. Chỉ khi nào DN kết hợp với tập trung đầu tư vào các cơ sở giáo dục đào tạo để dự báo được yêu cầu của thị trường lao động để tổ chức, đầu tư vào các cơ sở giáo dục, thì khi ấy chất lượng lao động của ta mới được nâng lên.
“Một mặt hợp tác với các cơ sở đào tạo, bản thân các DN phải đầu tư bằng cách hợp tác hoặc lập ra hệ thống dạy nghề của mình. Các DN không chỉ là chủ thể đầu tư mà còn trực tiếp tham gia vào giảng dạy đào tạo, rút ngắn khoảng cách giữa thị trường, chính bản thân DN cũng là trường học cho người lao động”. – ông Lộc nói.
Hiện nay chúng ta đào tạo nhiều, nhưng tình trạng thất nghiệp ngày càng gia tăng. Khảo sát của VCCI đã cho thấy 1 bức tranh đáng buồn: Lao động phổ thông dễ xin việc nhất còn lao động càng bằng cấp cao càng khó xin việc làm. Cùng với đó, tình trạng thất nghiệp của những người bằng cấp cao ngày càng tăng.
“Điều này thể hiện, cơ cấu nền kinh tế của các DN chưa hướng đến trọng dụng và sử dụng lao động đào tạo. Bản thân bằng cấp của các trường chưa đáp ứng được yêu cầu của DN dù là lao động quản lý hay lao động kỹ thuật. Các DN cần lao động một đường, các trường cung ứng lao động một nẻo, không gắn kết với nhau, không đảm báo tính thực dụng của thị trường”. – ông Lộc nhấn mạnh.
Còn theo quan điểm của bà Đào Hồng Lan – Thứ trưởng Bộ LĐ – TBXH, năm 2016 cả nước vẫn còn tới 43,15 triệu người chưa qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ (chiếm 79,4% tổng số lao động) và chất lượng lao động có sự chênh lệch rõ rệt giữa khu vực nông thôn và thành thị.
Cơ cấu lao động qua đào tạo theo bà Lan chưa phù hợp với nhu cầu thực tế, chưa cân đối giữa các ngành đào tạo. Đáng lưu ý theo bà Lan lao động được đào tạo trong các ngành kỹ thuật – công nghệ còn chiếm tỷ trọng thấp.
Việt Nam đang thiếu hụt lao động có trình độ kỹ thuật cao, công nhân lành nghề, đặc biệt là các ngành trọng điểm như cơ khí, kỹ thuật điện tử… cũng như nhân lực trình độ cao làm việc trong ngành, các lĩnh vực có tác động mạnh tới tốc độ tăng trưởng cao và bền vững trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
Bà Lan dự báo, trong giai đoạn 2017 – 2025 lực lượng lao động của Việt Nam sẽ tăng bình quân hàng năm 1,28%, tương ứng 723 nghìn người /năm. Quy mô lực lượng lao động tăng từ 55,54 triệu người năm 2016 lên 62 triệu người năm 2025. Để đáp ứng nhu cầu việc làm cho người lao động, hàng năm nền kinh tế cần tạo thêm khoảng 650 nghìn chỗ làm việc và chuyển dịch cơ cấu lao động vẫn là một hướng để tăng năng suất lao động.
Đồng quan điểm, ông David Lamotte – Phó Giám đốc Tổ chức Lao động quốc tế Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương cho rằng, tại Việt Nam ngành dệt may – da giày và ngành chế tạo các sản phẩm điện điện tử là hai ngành quan trọng và đang tăng trưởng.
Đó là những ngành xuất khẩu chính của Việt Nam, chiếm gần 40% tổng số việc làm trong lĩnh vực sản xuất.
Tuy nhiên, theo ông David Lamotte, ngành dệt may và da giày của Việt Nam lại có đặc điểm chủ yếu là thâm dụng lao động và kỹ năng tay nghề thấp.
Trong khi đó, không giống như tên gọi của ngành, ngành sản phẩm điện – điện tử lại hướng tới sản xuất có giá trị thấp và công việc lắp ráp kỹ năng thấp. Phần lớn người lao động trong ngành dệt may này là phụ nữ, đặc biệt là trong công việc cần ít kỹ năng lao động.
Theo Diễn Đàn Doanh Nghiệp
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này