11:09 - 21/12/2019
Tại sao ung thư gan gia tăng?
Những năm trước, ung thư gan luôn xếp dưới ung thư phổi, thì hiện nay, nó lại qua mặt để dẫn đầu về số ca mắc mới lẫn tử vong ở nước ta.
Thông tin đưa ra tại hội thảo phòng chống ung thư năm 2019 của bệnh viện Ung bướu TP.HCM mới đây, khiến người ta phải lưu ý.
Vì sao bệnh tăng?
Thống kê của GLOBOCAN 2018 (dự án theo dõi ung thư toàn cầu thuộc cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế – IARC) cho thấy trong 5 loại bệnh ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam năm qua, ung thư gan (UTG) đứng đầu (25.335 ca mắc mới), sau đó là ung thư phổi (23.667), ung thư dạ dày (17.527), ung thư vú (15.229) và ung thư đại tràng (14.733). Nếu tính số ca tử vong, UTG cũng xếp trên các loại ung thư khác.
Lý giải vì sao UTG vượt lên trở thành bệnh ung thư đáng sợ nhất, theo các chuyên gia, đó là do thực trạng nhiều người bị viêm gan B, C không phát hiện và điều trị. Theo văn phòng tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, nước ta hiện có số người mắc viêm gan B cao, khoảng 8,6 triệu người nhiễm virus viêm gan B (hơn 10% dân số), trong khi tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B mạn tính khoảng 8,8% ở phụ nữ và 12,3% ở nam giới. “Nhiễm virus viêm gan B mạn tính là nguyên nhân chính gây xơ gan và UTG ở Việt Nam”, WHO khẳng định.
Tương tự viêm gan B, viêm gan C cũng làm tăng nguy cơ UTG bằng cách đẩy nhanh tiến trình xơ gan. Khoảng 15 – 30% số người nhiễm virus viêm gan C tự khỏi mà không biết, số 70 – 85% còn lại sẽ tiến triển thành mạn tính, lâu năm dẫn đến xơ gan, UTG. Đáng lưu ý, theo thống kê của WHO, Việt Nam cùng Brazil, Trung Quốc, Ai Cập, Ấn Độ, Indonesia, Mông Cổ, Nigeria, Pakistan, Uganda chiếm đến 50% gánh nặng viêm gan mạn tính toàn cầu, căn bệnh gây ra 1,4 triệu ca tử vong hàng năm, xấp xỉ mức tử vong của sốt rét, HIV/AIDS và lao cộng lại.
Ngoài viêm gan B, C, tình trạng lạm dụng rượu bia, thuốc lá và sự gia tăng béo phì, tiểu đường type 2, nhiễm độc tố aflatoxin trong thực phẩm mốc, cũng góp phần làm tăng UTG. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí y khoa Lancet năm 2017, ghi nhận tình trạng sử dụng đồ uống có cồn tại 189 quốc gia và vùng lãnh thổ giai đoạn 1990 – 2017, cho thấy Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng tiêu thụ rượu nhanh nhất thế giới, gần 90% từ năm 2010, gấp 2,5 lần tốc độ tiêu thụ của Ấn Độ (37,2%). Vào năm 2017, bình quân mỗi người Việt uống 9 lít nước uống có cồn, trong khi con số này tại Nhật Bản là 7,9 lít và Ấn Độ 5,9 lít.
IARC đã xếp cồn là tác nhân nhóm 1 (nhóm chắc chắn nhất) gây các bệnh ung thư miệng, thanh quản, khí quản, phế quản, ruột, gan, dạ dày và vú (ở phụ nữ). Ngoài ra, cũng có nhiều bằng chứng xác nhận uống rượu, bia có liên quan đến ung thư phổi, tuỵ tạng, tiền liệt tuyến, da và ung thư biểu mô tế bào đáy.
Phát hiện sớm, cơ hội chữa lành cao
Tại hội nghị Gan mật toàn quốc mới đây, PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng, bệnh viện ĐH Y dược TP.HCM – cho biết ở giai đoạn sớm, triệu chứng của UTG thường mơ hồ, khó nhận biết, nên người bệnh không quan tâm việc đi khám bệnh hoặc không hề biết mình đã mắc bệnh, cho đến khi có các triệu chứng, như ăn uống kém, sụt cân, đau tức vùng dưới sườn phải, vàng mắt, phù chân, bụng to… thì quá muộn. Ông nói: “Việc điều trị lúc này chỉ là nâng đỡ thể trạng, giảm đau cho người bệnh. Vì thế, việc tầm soát sớm UTG rất quan trọng, càng phát hiện sớm càng có cơ hội điều trị hiệu quả và triệt để”.
Theo BS Hoàng, tầm soát UTG cần tập trung vào những đối tượng có nguy cơ mắc UTG cao, đó là người bệnh viêm gan mạn tính do virus viêm gan B, C và người bệnh bị xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào. Những người này cần được theo dõi, khám sức khoẻ định kỳ sáu tháng/lần, thực hiện siêu âm bụng, các xét nghiệm phát hiện UTG như: AFP, PIVKAII… Nếu phát hiện có khối u bất thường trong gan, người bệnh cần được kiểm chứng chính xác bằng cách chụp CT scan, MRI) hoặc sinh thiết gan.
Thực tế, nhờ chiến lược tầm soát UTG sớm này mà các bác sĩ có thể phát hiện kịp thời các khối u mới xuất hiện, qua đó có thể áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả, triệt để cho người bệnh, như phẫu thuật cắt bỏ phần gan bị ung thư, dùng liệu pháp nhiệt hay sóng cao tần để phá huỷ khối u, nút tắc mạch máu nuôi khối u hoặc ghép gan, mang lại kết quả lâu dài, cải thiện tiên lượng sống cho người bệnh.
Để phòng ngừa UTG, BS Hoàng khuyến cáo người dân nên đi chủng ngừa viêm gan B, vì khi đã có kháng thể bảo vệ khả năng mắc UTG rất thấp. Còn đối với người đã bị viêm gan mạn tính, xơ gan, việc tầm soát cũng hết sức quan trọng, vì qua đó giúp phát hiện kịp thời và điều trị triệt để UTG. Bên cạnh đó, người dân cũng lưu ý khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện và chữa trị tốt bệnh gan, duy trì một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, hạn chế dùng rượu bia, bỏ thuốc lá, không để thừa cân béo phì, để bảo vệ tốt lá gan của mình trước các nguy cơ dẫn tới UTG.
Tại hội nghị thường niên vừa qua, TS.BS Phạm Xuân Dũng, giám đốc bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho biết hiện tại người dân nước ta ngày càng quan tâm đến việc tầm soát và phòng ngừa ung thư. Ông nói: “Nhờ phát hiện sớm nên khả năng chữa khỏi ung thư rất cao, vì hiện nay y học nước nhà đã tiếp cận được nhiều phương pháp điều trị ung thư hiện đại. Nếu trước đây 60 – 70% bệnh nhân ung thư vú, ung thư cổ tử cung đến bệnh viện trong giai đoạn muộn, thì hiện nay tình hình đang ngược lại”.
Bình Yên (theo TGHN)
Có thể bạn quan tâm
Bộ Y tế đề nghị cho bác sĩ Lương được tại ngoại
Cách phòng ngừa tia cực tím gây tổn thương da
Thực hư chuyện tinh trùng nam giới sụt giảm
Mẹ stress sinh trẻ nhẹ cân
Bộ Y tế xác minh việc cấp nhầm thuốc phá thai cho nhiều thai phụ
Tags:ung thư gan
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này