18:56 - 14/02/2019
Những ý tưởng chữa bệnh độc đáo
Năm 2019 mới đi qua hơn một tháng, nhưng y học thế giới đã chứng kiến nhiều phát kiến chữa bệnh thú vị, hứa hẹn giúp con người sống khoẻ mạnh và hạnh phúc hơn.
Ngăn muỗi đốt bằng… thuốc ăn kiêng
Tại một phòng thí nghiệm đặc biệt ở đại học Rockefeller, TP New York (Hoa Kỳ), GS Leslie Vosshall cho những con muỗi cái Aedes aegypti uống một dung dịch gồm thuốc ăn kiêng dùng cho người và ATP – một phân tử hoá học nằm bên trong phần lớn tế bào động vật trong đó có muỗi. Sau nhiều ngày uống thuốc, muỗi không còn quan tâm đến việc chích người để hút máu. Ngay cả mùi “quyến rũ” của những chiếc vớ ni lông dơ bẩn, lẫn mùi người cũng không hấp dẫn được chúng.
GS Vosshall nói: “Khi đói bụng, muỗi cực kỳ hung hãn, chúng bay đến nơi có mùi con người như cách chúng ta nhào đến chiếc bánh chocolate. Nhưng khi “ngáo” thuốc, chúng chẵng còn quan tâm gì cả”. Bí mật ở đây là thuốc ăn kiêng chứa những thụ thể đặc biệt điều hoà sự thèm ăn của nhiều động vật, từ giun tròn đến người, vì thế chúng được dùng như giải pháp chống béo phì. Muỗi cái hút máu người để nuôi dưỡng trứng, như thế nếu chúng không hút máu, trứng muỗi khó phát triển, khả năng sinh sản bị ảnh hưởng.
Muỗi là trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, sốt vàng và virus Zika cho người. Riêng sốt rét, theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới, năm 2015 toàn cầu có 212 triệu người mắc và 429.000 người tử vong. Còn nếu tính cả những bệnh trên gộp lại, số tử vong có lẽ xấp xỉ cả triệu.
Công bố trên tạp chí Cell số mới nhất, các nhà nghiên cứu cho biết ngăn muỗi chích người là giải pháp can thiệp quan trọng trong chiến lược sức khoẻ toàn cầu. Nếu muỗi không còn hút máu người, khả năng truyền bệnh giảm đi, dân số muỗi giảm xuống không đủ khả năng gây hại cho người.
Diệt u ác bằng “con ngựa thành Troia”
Công bố nghiên cứu thực hiện trên tạp chí nổi tiếng Lancet Oncology tuần qua, GS Johann de Bono của viện Nghiên cứu ung thư Hoa Kỳ, cho rằng việc sử dụng thuốc tisotumab vedotin (hay TV) để điều trị ung thư là một giải pháp độc đáo, vì nó áp dụng một cơ chế hoàn toàn mới, tác dụng như “con ngựa thành Troia” khi thuốc xâm nhập vào tế bào ung thư và tiêu diệt chúng từ bên trong.
Thử nghiệm lâm sàng ban đầu cho thấy TV nhiều hứa hẹn. Sau khi dùng thuốc, gần 15% bệnh nhân bị ung thư phổi và buồng trứng có khối u thu nhỏ lại hoặc ngưng phát triển. Những bệnh nhân ung thư khác cũng đáp ứng tích cực, 27% trường hợp ung thư bàng quang, 26,5% ung thư cổ tử cung, 13% ung thư thực quản và 7% ung thư nội mạc. Trung bình những kết quả này kéo dài từ 5,7 – 9,5 tháng đối với một số bệnh nhân trong nghiên cứu. Có điều thuốc gây một số tác dụng phụ ở vài bệnh nhân như chảy máu mũi, mệt mỏi, buồn nôn và những vấn đề về mắt.
GS de Bono nói: “Thuốc TV có một số tác dụng phụ có thể điều chỉnh được và chúng tôi nhìn thấy vài đáp ứng tích cực ở những bệnh nhân trong thử nghiệm của chúng tôi, tất cả họ đều mắc ung thư giai đoạn cuối và từng được điều trị với những loại thuốc khác hoặc hết khả năng đáp ứng với những giải pháp khác. Chúng tôi đang thử nghiệm thuốc này với những dạng khối u khác nhau và phát triển một loại xét nghiệm để biết bệnh nhân nào đáp ứng nhiều nhất với thuốc”.
Thuốc công nghệ cao trị tiểu đường type 2
Gọi là viên thuốc công nghệ cao vì bên trong nó chứa một cây kim có thể bơm insulin vào dạ dày một khi thuốc vào trong người. Đây là tin vui cho những bệnh nhân tiểu đường type 2, bởi ngoài việc phải khổ sở tiêm insulin hàng ngày, nhiều người còn bị cộng đồng kỳ thị vì mắc bệnh. Vì lý do này mà nhiều bệnh nhân trì hoãn không chích insulin, khiến bệnh nặng hơn.
TS Giovanni Traverso, đồng tác giả nghiên cứu, làm việc tại viện Công nghệ MIT Cambridge, Massachusetts (Hoa Kỳ), nói: “Nếu bạn dùng insulin qua đường uống, axít và enzyme trong hệ tiêu hoá sẽ phá huỷ chúng. Vì thế chúng tôi nghĩ cách làm viên thuốc uống tiêm insulin”.
Ở đây viên thuốc có kích thước như trái việt quất, bên trong chứa một cây kim nhỏ làm từ insulin nén và được giữ chặt bằng một chiếc nút đường. Khi thuốc vào bên trong, nó tự chỉnh hướng, nút đường tan ra trong vòng 5,5 phút để kim bơm insulin vào niêm mạc dạ dày. Theo các nhà nghiên cứu, do dạ dày không có thụ thể đau, nên kim tiêm không gây đau đớn. Sau khi viên thuốc phân phát hết thành phần bên trong, phần còn lại được thải ra theo đường tiêu hoá.
Thử nghiệm trên heo, giải pháp này cho thấy độ an toàn cao, dạ dày không bị tổn thương và có thể áp dụng để phân phối những loại thuốc khác. Nhưng có lẽ phải mất ba năm nữa để sản phẩm có mặt trên thị trường. Nghiên cứu này công bố trên tạp chí Science ngày 7/2, thực hiện bởi một nhóm nhà nghiên cứu của MIT, bệnh viện Phụ nữ và Brigham và công ty sản xuất insulin Novo Nordisk.
Châu Giang (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này