09:26 - 14/10/2016
Lợi khuẩn, lợi tới đâu?
Lợi khuẩn được ca ngợi có thể phòng bệnh, trị bệnh tiêu chảy, nhiễm khuẩn, viêm ruột, chàm, dị ứng, và cả ung thư.
Lợi khuẩn có sẵn trong một số loại thực phẩm, bổ sung vào thực phẩm, hay ở dạng thực phẩm chức năng, tha hồ mà quảng cáo thần thánh.
Tuy nhiên, lợi ích của chúng đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi trong giới khoa học. Ít ra thì lúc này, lợi khuẩn vẫn chưa được xem là thuốc để điều trị.
Lợi khuẩn và hại khuẩn đánh nhau
Không phải vi khuẩn nào cũng gây bệnh. Đa số đều hiền lành và có lợi cho sức khoẻ, chỉ một số ít mới gây bệnh.
Lợi khuẩn ngăn chặn vi khuẩn gây bệnh phát triển. Lợi khuẩn có ít nhiều trong các sản phẩm lên men, và yogurt được xem sản phẩm tiêu biểu nhất, vừa dồi dào lợi khuẩn.
Ngoài ra, lợi khuẩn còn có trong một số thức ăn “đặc biệt”, do bổ sung thêm lợi khuẩn vào đó, hoặc ở dạng thực phẩm chức năng.
Khoa học thừa nhận lợi ích của lợi khuẩn
Khoa học thừa nhận một số lợi ích mà lợi khuẩn đem lại với một số bệnh: rối loạn tiêu hoá như tiêu chảy do nhiễm (khuẩn, virút hoặc ký sinh), hoặc do sử dụng kháng sinh lâu ngày, do bệnh viêm ruột, do hội chứng ruột kích thích gây đau bụng đầy hơi, tiêu chảy, táo bón.
Một số lợi ích khác của lợi khuẩn cũng được cũng được ghi nhận như, ngừa và trị bệnh nhiễm nấm âm đạo và nhiễm trùng đường tiểu, bệnh chàm, dị ứng, cảm lạnh…
Một nghiên cứu mới đây (2014) do quỹ của Bill and Melinda Gates tài trợ, dùng yogurt bổ sung thêm khuẩn lactobacillus rhamnosus.
Thực nghiệm được làm tại Tanzania, nơi có mức ô nhiễm thuỷ ngân và arsenic cao. Kết quả cho thấy, phụ nữ có thai giảm mức hấp thu thuỷ ngân tới 36% và arsenic 78%. Tuy nhiên, thực nghiệm còn chỉ ở quy mô nhỏ và không có ý nghĩa thống kê.
Thừa nhận nhưng vẫn dè dặt
Tuy thừa nhận một số lợi ích của lợi khuẩn, nhưng đa số các cơ quan an toàn vẫn tỏ ra dè dặt, khi cho rằng cứ ăn yogurt, hay thực phẩm bổ sung lợi khuẩn, hay thực phẩm chức năng chứa lợi khuẩn là có ngăn ngừa hay trị bệnh.
Trở ngại nhất có lẽ là do phương pháp nghiên cứu, và nhất là kết quả thực nghiệm lâm sàng không có ý nghĩa thống kê, thiếu thuyết phục.
FDA (Mỹ) chưa xem probiotics là thuốc trị bệnh, mà chỉ là thực phẩm chức năng, cho phép tha hồ quảng cáo lợi ích cho sức khoẻ này nọ, nhưng cấm không được nói ngăn ngừa hay trị bệnh.
Cơ quan An toàn thực phẩm châu Âu (EFSA) siết chặt hơn. Quảng cáo có lợi cho sức khoẻ phải được chấp thuận của EFSA. Cho đến nay, EFSA chỉ thừa nhận lợi ích của yogurt giúp cải thiện việc tiêu hoá đường lactose.
Đừng nuốt lợi khuẩn vì niềm tin quảng cáo
Lợi khuẩn không chỉ có trong yogurt, nhiều thực phẩm khác cũng được bổ sung lợi khuẩn, hoặc ở dạng thực phẩm chức năng, và rồi quảng cáo bốc lên.
Quảng cáo đi quá lẹ, nhưng khoa học theo không kịp, nên người dùng probiotics vẫn mang trong lòng niềm tin, ăn thứ này, uống thứ nọ sẽ ngừa hay trị được bệnh kia, nhưng kết quả chẳng đi tới đâu.
Tiềm năng lợi ích do lợi khuẩn đem lại còn nhiều, không ai phủ nhận, nhưng cần thêm nhiều bằng chứng khoa học nữa.
Một hũ yogurt trái cây thơm lừng, ngon miệng. Các thành phần khác của yogurt cũng được xem là bổ béo ngang với sữa.
Đúng! Xin cứ thưởng thức, nhưng đừng ám ảnh bởi vài tỉ lợi khuẩn trị viêm ruột, tiêu chảy…
Ở Mỹ, nếu “tiếc nuối” lợi khuẩn thì người ta mua yogurt loại “live and active culture” có chứng nhận, ít ngon hơn, nhưng trị tiêu chảy do dùng kháng sinh có thể có hiệu quả, tuỳ người.
Còn ở Việt Nam, mấy bà nên tự làm yogurt ở nhà, tuổi thọ cỡ một tuần, nhưng chắc ăn rằng lợi khuẩn vẫn còn ngo ngoe.
Vũ Thế Thành (vuthethanh202@gmail.com)
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này