
09:31 - 21/10/2018
Lơ là vắcxin, dịch bệnh nhăm nhe bùng phát
Ngành y tế chưa bao giờ “mắc kẹt” như lúc này khi đối mặt cùng lúc bệnh tay chân miệng và hai căn bệnh nhăm nhe gia tăng là sởi và sốt xuất huyết.
Theo bộ Y tế, cách phòng ngừa tốt nhất những bệnh này là thực hiện tốt vệ sinh và chích vắcxin.
Bệnh tay chân miệng và sốt xuất huyết chưa có vắcxin phòng ngừa, nhưng sởi đã có vắcxin từ lâu. Tuy nhiên, tại cuộc gặp mặt giới truyền thông tuần qua, PGS.TS Trần Đắc Phu, cục trưởng cục Y tế dự phòng, bộ Y tế, cảnh báo dịch sởi có thể lặp lại “kịch bản” như năm 2014 nếu ngành y tế và người dân không quyết liệt trong tiêm chủng, phòng ngừa.
Theo ghi nhận của trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM, trong vài tuần gần đây số ca mắc sởi ở thành phố có xu hướng tăng trung bình 10 – 20 ca/tuần. Tình hình này cũng được ghi nhận tại một số địa phương khác.Đáng chú ý, nhiều ca trong số đó lại không chích ngừa sởi
hoặc chích không đúng, không đủ.
Ông Phu cảnh báo: “Nếu không quyết liệt, dịch sởi sẽ trở lại nghiêm trọng như năm 2014. Bởi dù số lượng chích vắcxin sởi đạt đến 90%, chỉ 10% không tiêm chủng, thì tích luỹ trong 4 – 5 năm, số trẻ không tiêm đã gần bằng số trẻ sinh ra trong một năm và đây chính là nguyên nhân khiến sởi bùng phát”.
Những ngày qua tại bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, nhân viên y tế thật căng thẳng khi tất bật loay hoay chống trả với bệnh tay chân miệng và sởi. So với tay chân miệng, số ca mắc sởi ít hơn nhiều nhưng cũng đủ làm cho các y, bác sĩ lo ra, bởi theo BS Trương Hữu Khanh, trưởng khoa nhiễm của bệnh viện, “sởi không chích ngừa đúng và đủ là quay lại, để trẻ bệnh sởi tử vong là bị “ăn đòn” vì chỉ có những trẻ cơ địa đặc biệt mới tử vong”.
Căng mình chống chọi với dịch bệnh, nhân viên y tế tại nhiều bệnh viện nhi đồng thật sự mệt mỏi. Mỗi ca trực giờ đây không như bình thường, mà có thể kéo dài 10 – 16 tiếng. Một điều dưỡng của bệnh viện Nhi đồng 1, chia sẻ: “Phải yêu nghề lắm mới làm việc được, mỗi ca trực được bồi dưỡng hơn 80.000 đồng, không bù đắp nổi công sức bỏ ra”.
Gần đây trên facebook cá nhân, bác sĩ N.Đ.H, bệnh viện Bạch Mai, nhận định: “Mỗi lần virus biến chủng là gánh nặng cho ngành y tế tăng lên, đồng nghĩa chất lượng điều trị giảm xuống; bởi nguồn lực bị chia nhỏ hơn nữa. Chưa kể việc đột biến gien càng dễ xuất hiện khi virus sinh sôi nảy nở trên một cộng đồng không được chuẩn bị sẵn hệ miễn dịch. Với mật độ dân số đông ở các thành phố lớn như hiện nay, hàng rào để bảo vệ cơ thể khỏi lây nhiễm chính là vệ sinh và vắcxin”.
Dù lợi ích của vắcxin trong phòng bệnh đã được khoa học chứng minh từ lâu, nhưng tại nước ta vài năm qua vẫn tồn tại phong trào bài bác vắcxin và điều này được cho là góp phần gây ra trận dịch sởi vào năm 2014, khiến hơn 100 trẻ tử vong cũng như những đợt bùng phát dịch bệnh sau này.
Nhưng trẻ bỏ chích ngừa không chỉ ở nước ta mà cả ở những nước tiên tiến như Mỹ. Tuần qua cơ quan Kiểm soát và phòng ngừa bệnh (CDC) Hoa Kỳ cho biết số trẻ không chích ngừa ở nước này đã tăng gấp bốn lần kể từ năm 2001. Nếu năm đó tỷ lệ trẻ dưới hai tuổi bỏ chích là 0,3%, thì vào năm 2017 lên tới 1,3%. Theo CDC, một vài cha mẹ không cho trẻ chích vì không tiếp cận được dịch vụ chích ngừa, một số khác chống lại vắcxin.
Tại những nước Âu Mỹ, làn sóng bài vắcxin phổ biến vào năm 1998 khi nghiên cứu của BS Andrew Wakefield người Anh, cho thấy có mối liên hệ giữa vắcxin MMR (sởi, bạch hầu, rubella) và nguy cơ gia tăng tự kỷ. Mặc dù sau đó các nhà khoa học đã chứng minh nghiên cứu này không đúng, nhưng ác cảm của người dân với vắcxin vẫn khá phổ biến.
Tâm lý sợ vắcxin cũng xuất phát từ những sự cố đáng tiếc do chích ngừa. Năm 1955, khi TS Jonas Salk chế tạo thành công vắcxin ngừa bại liệt, trên khắp nước Mỹ người ta kéo chuông ăn mừng. Nhưng khi cộng đồng có được miễn dịch thì nhà sản xuất Cutter Laboratories lại cho ra thị trường những lô vắcxin không đạt chuẩn. Ước tính trong số 200.000 trẻ chích ngừa các lô này có 40.000 trẻ mắc bệnh, dẫn đến 10 trẻ tử vong và 40 trẻ bị liệt ở những mức độkhác nhau.
Trong cuốn sách mới xuất bản ở Mỹ, “Between Hope and Fear: A History of Vaccines and Human Immunity” (Giữa hy vọng và sợ hãi: Lịch sử vắcxin và miễn dịch con người), TS Michael Kinch, giám đốc trung tâm Phát minh nghiên cứu trong thương mại của đại học Washington, khẳng định: “Vắcxin không bao giờ hoàn hảo, nhưng cũng không có chất nào hoàn hảo trong cuộc đời này, kể cả nước và khí oxy”.
Tại nước ta những năm qua cũng thi thoảng xảy ra những ca tai biến sau chích ngừa, điều đó làm dấy lên nỗi sợ chích ngừa ở một số người. Cũng chỉ chờ có thế, những kẻ chống chích ngừa lại có cơ hội gièm pha vắcxin và cổ xuý những phương pháp chưa được khoa học xác nhận, như ăn uống thực dưỡng, dùng liệu pháp vi lượng đồng căn hay… sống thuận tự nhiên.
“Đáng ra chính quyền phải mạnh tay như Úc trong việc kiểm soát vấn đề tiêm vắcxin. Trẻ không tiêm vắcxin theo quy định thì không được đến trường”, bác sĩ H. đề nghị. Một đề nghị đáng lưu ý vì “đến hẹn lại lên”, ngành y tế lại tất bật, cuống cuồng chống dịch, nhưng trong đó nhiều bệnh lại có thể phòng ngừa được bằng vắcxin.
Bình Yên (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này