10:57 - 06/07/2019

Hy vọng loại trừ ‘sát thủ ung thư’ của phụ nữ

Ung thư cổ tử cung (UTCTC) đứng thứ tư trong số bệnh ung thư thường gặp ở phụ nữ và thứ tám trong các loại ung thư phổ biến nói chung.

Chích vắc xin ngừa HPV là giải pháp hiệu quả nhất để ngừa ung thư cổ tử cung.

Nhưng trong khi nhiều bệnh ung thư không thể phòng ngừa, thì UTCTC lại có thể ngừa được bằng vắc xin.

Trong một nghiên cứu lớn nhất từ trước đến nay trên 66 triệu người trẻ ở 14 quốc gia phát triển, nơi vắc xin ngừa HPV (human papillomavirus gây UTCTC) sử dụng từ năm 2007, nhóm khoa học gia quốc tế (Canada, Mỹ, Úc và châu Âu) nhận thấy ở những nước vắc xin lưu hành hơn năm năm, số ca nhiễm dòng HPV 16 và 18 (gây 70% bệnh ung thư) đã giảm 83% ở bé gái và 66% ở phụ nữ 20 – 24 tuổi.

Quan trọng hơn, các tổn thương cổ tử cung tiền ung thư đã giảm 51% ở bé gái và 31% ở phụ nữ đến 24 tuổi. Phải mất nhiều năm để nhiễm HPV tiến triển thành ung thư, nhưng đây là nghiên cứu đầu tiên đánh giá được những tổn thương tiền ung thư. Còn quá sớm để tập hợp được những số liệu ung thư sau cùng, nhưng ít ra ngay từ bây giờ người ta có quyền hy vọng vào một kết thúc có hậu cho nỗ lực phòng chống UTCTC bằng vắc xin.

Có hơn 100 dòng HPV và trên lý thuyết mọi người lớn có hoạt động tình dục đều nhiễm ít nhất vài dòng HPV trong một thời điểm nào đó trong đời. Tuy nhiên, chỉ có vài dòng HPV gây ung thư hoặc bệnh mụn rộp. Loại vắc xin ngừa HPV mới nhất Gardasil 9 có thể phòng ngừa đến chín dòng HPV nguy hiểm. Trong nghiên cứu nói trên, nhiều bé gái và phụ nữ chỉ được chích thế hệ Gardasil cũ hoặc một loại vắc xin khác là Cervarix, chỉ ngừa được hai dòng HPV.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo chích ngừa HPV cho mọi bé gái từ 9 – 14 tuổi, nhưng ở những nước phát triển, cả bé gái và bé trai đều được ngừa bệnh, thậm chí tuổi chích ngừa còn được mở rộng hơn.

Không chỉ ngừa UTCTC, nghiên cứu còn phát hiện vắc xin ngăn chặn hiệu quả mụn rộp khi tỷ lệ mụn rộp hậu môn và bộ phận sinh dục giảm rõ ở bé gái, phụ nữ dưới 29 tuổi, thậm chí là bé trai và nam giới dưới 24 tuổi. Ở những nước phát triển, UTCTC không còn là sát thủ hàng đầu, vì đã có các vũ khí xét nghiệm tế bào âm đạo, sinh thiết và phẫu thuật. Thế nhưng ở những nước nghèo, mỗi năm căn bệnh này vẫn khiến phụ nữ tử vong nhiều nhất với 300.000 ca, trong đó lý do quan trọng là không tiếp cận được vắc xin.

GS Marc Brisson, đại học Laval (Canada), một trong những tác giả nghiên cứu, chia sẻ: “Trong mười năm tới, chúng ta sẽ nhìn thấy số ca UTCTC giảm đi ở phụ nữ 20 – 30 tuổi, và như thế mục tiêu loại trừ bệnh này – định nghĩa là dưới 4 ca/100.000 dân – hoàn toàn khả thi, nếu giữ được tỷ lệ chích ngừa ở mức độ cao”.

Dương Cầm (theo TGHN)