11:25 - 05/10/2019
Hít thở ngày càng nguy hiểm
Ngày 26/9, ứng dụng quan trắc không khí AirVisual xếp Hà Nội đứng đầu các thành phố (TP) lớn ô nhiễm nhất thế giới, qua mặt cả Jakarta của Indonesia, nơi đang bị ô nhiễm không khí nặng bởi nạn cháy rừng.
Chỉ số chất lượng không khí (AQI) vào ngày đó ở Hà Nội là 204, theo bảng xếp hạng Việt Nam, vượt qua ngưỡng 200 là không khí có chất lượng xấu, rất hại cho sức khoẻ của nhóm người nhạy cảm như người già, trẻ em, người có bệnh hô hấp. Cũng trong ngày này, TP.HCM xếp thứ ba.
Sát thủ thầm lặng
Tại các đô thị lớn của nước ta, ô nhiễm không khí gắn liền với khí thải và bụi bặm từ các phương tiện giao thông, công trình xây dựng và nhà máy công nghiệp. Tại toạ đàm “Báo động ô nhiễm không khí tại Việt Nam: Lựa chọn nào cho tương lai?” diễn ra ở TP.HCM vào tháng 6 năm nay, PGS.TS Hồ Quốc Bằng, trưởng phòng Ô nhiễm không khí viện Môi trường và tài nguyên (ĐH Quốc gia TP.HCM) cho biết tại TP.HCM khí thải từ mô tô, xe máy là nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất. Cụ thể, mô tô và xe máy phát ra 90% lượng khí CO, 65,4% NMVOC, 37,7% bụi, 29% NOx.
Ô nhiễm không khí ở Việt Nam còn do hoạt động đốt rơm rạ khó kiểm soát ở nông thôn, thường gặp ở các tỉnh phía Bắc. Có lẽ vì tác nhân này mà vào ngày nghỉ cuối tuần như chủ nhật 29/9 qua, lúc 7 giờ 30 sáng, khi các hoạt động lưu thông chưa nhiều, AirVisual vẫn xếp Hà Nội là TP ô nhiễm nhất thế giới với chỉ số AQI 179, trên Jakarta và sáu TP Trung Quốc.
Từng đi công tác nhiều nơi trên cả nước, PGS.TS Lê Thị Tuyết Lan, chủ tịch hội Hen – dị ứng – miễn dịch lâm sàng TP.HCM, cho biết bên cạnh khói thuốc lá, thuốc lào, khói đốt rơm rạ cũng là tác nhân quan trọng gây hại cho phổi. Bà nói: “Do nhận thức chưa cao, nên nông dân tiếp xúc nhiều với khói đốt rơm rạ mà không biết lâu ngày họ sẽ mắc các bệnh phổi, đặc biệt bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)”.
Ngoài khí thải, bụi mịn lơ lửng trong không khí cũng đáng lo ngại. Cách đây vài năm, bụi PM 2.5 vẫn còn là cái tên xa lạ, nhưng nay nó đã khá quen thuộc, bởi người ta ngày càng biết vô số tác hại của nó cho sức khoẻ con người, từ bệnh hô hấp, tim mạch cho đến thúc đẩy xơ gan, bệnh tiểu đường, ung thư phổi. Ở phụ nữ mang thai, nó còn gây sảy thai, sinh non, dị tật bẩm sinh và tử vong. Nếu tiêu chuẩn bụi mịn PM 2.5 Việt Nam là 25 µg/m³, thì vào ngày 26/9 qua, ở TP.HCM chỉ số này là 95,8 µg/m³, cao gần bốn lần và gần 11 lần trung bình năm của tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Ô nhiễm không khí được ví như “sát thủ thầm lặng” vì gây hại cho người nhẹ nhàng, ít cảnh báo. Theo WHO, mỗi năm thế giới có 7 triệu người tử vong sớm vì nguyên nhân này, trong đó có 600.000 trẻ em. Tháng 3 năm nay, tại hội đồng Nhân quyền ở Geneva, ông David Boyd, báo cáo viên đặc biệt về nhân quyền và môi trường, cho rằng ô nhiễm không khí vi phạm đến quyền được sống của con người trong một môi trường lành mạnh mà 155 quốc gia đã cam kết. Ông nói: “Mỗi giờ thế giới có 800 người chết, trong đó nhiều người phải vật lộn nhiều năm vì các bệnh ung thư, hô hấp, tim mạch gắn liền đến không khí ô nhiễm mà họ hít thở”.
Phơi nhiễm bụi mịn
Thực tế chính quyền Hà Nội, TP.HCM đã đưa ra nhiều giải pháp để giảm thiểu ô nhiễm không khí, như hạn chế phương tiện di chuyển cá nhân, giảm ùn tắc giao thông, xử phạt công trình xây dựng gây bụi bặm, nhưng một số người cho rằng các biện pháp này vẫn chưa quyết liệt và đồng bộ.
Theo TS Hoàng Dương Tùng, chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, ô nhiễm không khí còn gia tăng nếu chất lượng nhiên liệu, khí thải và lượng xe máy tham gia giao thông không được kiểm soát hiệu quả. Trong khi đó, bà Nguỵ Thị Khanh, giám đốc trung tâm Phát triển sáng tạo Xanh (Green ID) nói: “98% dân số Việt Nam đang phơi nhiễm với ô nhiễm hạt bụi mịn 2.5, chúng ta cần có giải pháp cho tình trạng này”.
Trong khi các nỗ lực cải thiện chất lượng không khí của nhà quản lý chưa phát huy hiệu quả, người dân chỉ biết tự cứu mình bằng mọi giải pháp như đeo khẩu trang khi ra đường, không ra ngoài vào thời gian ô nhiễm, trang bị máy lọc không khí ở nhà… Thế nhưng, có lẽ chỉ một bộ phận người dân ở đô thị có điều kiện mới thực hiện được các giải pháp này. Còn đó nhiều người lao động phải bươn chải với cuộc sống, không có điều kiện thực hiện và hàng ngày phải đối mặt trực tiếp với “sát thủ thầm lặng” mang tên ô nhiễm không khí.
Châu Giang (theo TGHN)
Có thể bạn quan tâm
Luỵ vitamin, coi chừng hại thân
Mỹ có thể cấp phép sử dụng vắc xin Pfizer cho trẻ em 5-11 tuổi
Bộ Y tế chuẩn bị họp xem xét hồ sơ cấp phép khẩn cấp vắc xin Nanocovax
Bệnh nhân Covid-19 ngoại trú ở TP.HCM được cấp thuốc điều trị tại nhà
Ra mắt điểm cấp cứu vệ tinh thứ tư tại TPHCM
Tags:ô nhiễm không khí
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này