13:14 - 14/07/2018
Đừng xem thường chuyện rửa tay!
Thời tiết nắng nóng dễ phát sinh nhiều bệnh tiêu hoá, tai mũi họng, truyền nhiễm… Để phòng bệnh, theo các chuyên gia y học, một trong các giải pháp hiệu quả là rửa tay thường xuyên.
Nhưng điều tưởng như đơn giản này không phải ai cũng làm và làm đúng.
Một khảo sát về rửa tay
Những ai tự tin mình rửa tay đúng khi nấu ăn, có lẽ cần tham khảo một khảo sát mới nhất do cơ quan Dịch vụ thanh tra và an toàn thực phẩm của bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (FSIS) và đại học bang Bắc Carolina thực hiện.
Người ta chọn 383 người tự nguyện chia thành hai nhóm, một nhóm được xem một đoạn video 3 phút về cách chuẩn bị thực phẩm an toàn và sử dụng nhiệt kế thực phẩm, trong khi nhóm kia không được xem gì. Sau đó cả hai nhóm vào một phòng nấu ăn có gắn camera quan sát và chuẩn bị món bánh mì gà tây với rau xà lách.
Sau khi xem lại, các nhà nghiên cứu nhận thấy khi nấu ăn nhóm được xem video sử dụng nhiệt kế chính xác hơn nhóm không xem, nhưng chỉ có 2% nhóm xem video và chưa đến 1% nhóm tuân thủ khuyến cáo thực hành rửa tay đúng cách. Cần lưu ý, video mà nhóm tình nguyện được xem trước đó không mô tả gì về kỹ thuật rửa tay đúng.
Vấn đề mà những người này gặp phải nhiều nhất, theo các nhà nghiên cứu, đó là họ không rửa tay với xà bông trong 20 giây, và không rửa lại tay với nước. Một vấn đề khác là những người này chỉ rửa tay sau khi sợ lây nhiễm chéo – thí dụ cầm miếng thịt sống – trong khoảng 1/3 tình huống.
Sau thực nghiệm, các nhà nghiên cứu đã thử lại các mẫu thực phẩm và test bề mặt bàn nấu ăn để tìm kiếm vi khuẩn. Họ phát hiện gần một nửa tình nguyện viên làm nhiễm khuẩn chai đựng gia vị, 10% làm nhiễm tay nắm tủ lạnh hoặc vòi nước, và khoảng 5% làm nhiễm điện thoại cầm tay hoặc rau chế biến. Trong khuyến cáo dành cho cộng đồng, chuyên gia Carmen Rottenberg của FSIS, nói: “Bạn không thể nhìn thấy, sờ mó hay ngửi thấy vi khuẩn. Nhưng bằng việc làm đơn giản là rửa tay, bạn có thể bảo vệ gia đình khỏi việc làm nhiễm khuẩn thực phẩm và những vị trí quan trọng của bếp ăn”.
Chưa có khảo sát nào như thế ở nước ta. Nhưng theo một nghiên cứu công bố cách đây hai năm, bộ Y tế cho biết chỉ có 23% người dân có thói quen rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn, và 36% rửa tay bằng xà phòng sau khi đi vệ sinh.
Rửa tay bằng nước và xà bông, tuy là hành động đơn giản, nhưng theo cơ quan Phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật (CDC) Hoa Kỳ, việc làm này có thể giảm 50% ca tử vong liên quan đến tiêu chảy, 16% nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thực phẩm và phần lớn các bệnh nhiễm trùng khác. Nếu mọi người trên thế giới rửa tay thường quy thì mỗi năm 1 triệu ca tử vong có thể phòng ngừa được.
Chăm sóc bệnh cũng chưa rửa tay đúng
Năm 2012, một khảo sát thực hiện tại 15 khoa lâm sàng của bệnh viện bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM, cho thấy trong 62% nhân viên tuân thủ rửa tay khi chăm sóc bệnh nhân, chỉ có 56% rửa tay đúng quy trình và kỹ thuật. Đáng lưu ý, điều dưỡng, kỹ thuật viên, bảo mẫu, và hộ lý lại tuân thủ rửa tay tốt hơn bác sĩ. Một chuyên gia chống nhiễm khuẩn, lý giải: “Có lẽ bác sĩ tự tin kiến thức và năng lực chuyên môn của mình, nên họxem thường việc rửa tay”.
Sáu năm sau khảo sát này, hy vọng tình hình chuyển biến tốt hơn. Thế nhưng hồi tháng 5 năm nay, tại lễ phát động phong trào nhân viên y tế tuân thủ rửa tay hàng năm của bệnh viện Chợ Rẫy, PGS.TS Lê Thị Anh Thư, trưởng khoa kiểm soát nhiễm khuẩn của bệnh viện này, cho biết hầu như mọi nhân viên y tế đều nhận thức giá trị của việc rửa tay, nhưng lại… chưa có thói quen rửa tay thường xuyên. Theo PGS Thư, các khảo sát tại nước ta cũng như thế giới đều cho thấy bệnh viện càng quá tải thì tỷ lệ nhân viên y tế rửa tay càng giảm xuống. Khảo sát sau cùng của bệnh viện Chợ Rẫy ghi nhận, tỷ lệ nhân viên y tế tuân thủ rửa tay đạt trung bình 70%, ở một số khoa tỷ lệ này đạt trên 90%.
Để nâng cao ý thức của mọi người về tầm quan trọng của rửa tay, hàng năm tổ chức Y tế thế giới (WHO) đều chọn ngày 5.5 là Ngày rửa tay toàn cầu. Nhưng WHO lưu ý rửa tay trong đời sống hàng ngày là quan trọng, thì trong chăm sóc bệnh nhân càng quan trọng hơn.
Để dễ nhớ, WHO đề xuất công thức 5 – 5 – 5, trong đó hai số đầu là ngày 5.5 và số cuối là năm lời khuyên: rửa tay trước khi chạm vào bệnh nhân, trước khi thực hiện các biện pháp vô trùng, sau khi tiếp xúc với dịch cơ thể bệnh nhân, sau khi chạm bệnh nhân, và sau khi chạm vào những đồ đạc chung quanh bệnh nhân. Theo PGS Thư, nguyên tắc này áp dụng cho nhân viên y tế, nhưng người nhà chăm sóc bệnh cũng cần rửa tay, không được đụng chạm vào các vết thương bệnh nhân.
Vừa qua, ở bệnh viện Từ Dũ và Chợ Rẫy xuất hiện hai ổ dịch cúm A/H5N1 khiến nhiều người mắc, thậm chí có cả ca tử vong, điều ít ghi nhận từ trước đến nay. Theo một bác sĩ chuyên ngành hô hấp, nếu mọi người trong bệnh viện đều tuân thủ rửa tay đúng, thì có thể tránh được thiệt hại này.
An Nhiên (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này