12:32 - 19/05/2018
‘Cuộc chiến ăn uống’ của bệnh nhân ung thư
Điều trị ung thư thường được ví như một cuộc chiến, nhưng trong đó còn có một cuộc chiến khác là “cuộc chiến ăn uống”.
Khi bệnh nhân gặp khó khăn do tác dụng phụ của điều trị và khủng hoảng tâm lý vì bệnh tật, chuyện ăn uống với họ có thể là một cực hình.
Mỗi bệnh nhân một vấn đề
Tại bệnh viện Ung bướu TP.HCM, khoa dinh dưỡng nép mình khiêm tốn phía sau một khu nhà.Đều đặn mỗi ngày trong tuần, một số bác sĩ luân phiên có mặt để tư vấn, giải quyết vấn đề dinh dưỡng cho những bệnh nhân đang điều trị.
BS.CK2 Trần Thị Anh Tường, phó khoa dinh dưỡng, là một người trong số này. Trước mặt bác sĩ, chị Y., 48 tuổi, đến từ Vĩnh Long. Bị viêm gan siêu vi mười năm nay, nhưng chỉ trong một tháng chị sụt mất 7 ký. Đi khám bệnh, bác sĩ phát hiện chị bị ung thư gan.
Trong bản khai chế độ ăn uống mỗi ngày, chị Y. cho biết ngày nào mình cũng ăn ba bữa cháo, nhưng mỗi bữa chỉ được… 1/3 chén. “Tôi cố ăn mà nuốt không được. Mỗi sáng tôi uống thêm một ly sữa E., nhưng thấy không hiệu quả gì”, chị kể.
BS Tường tư vấn: “Uống sữa tốt, nhưng sữa E. không tốt cho người bệnh có men gan cao như chị, nên đổi sữa khác. Còn cháo, nên ăn cháo đậu, đậu nào cũng được, để thêm dinh dưỡng. Cá kho không nên kho mặn để ăn được nhiều cá. Chị khôngăn uống lên ký, bác sĩ rất khó điều trị cho chị”.
Dừng lại một chút, BS Tường quay sang nói với người viết: “Điều trị thuốc, dinh dưỡng hợp lý và nâng đỡ tinh thần là ‘ba mũi giáp công’ trong điều trị ung thư, thế nhưng không ít bệnh nhân lại nghĩ chỉ có giải pháp đầu là quan trọng”.
Bệnh nhân ung thư thường nhiều tuổi, họ có thể mắc thêm bệnh khác, vì thế tư vấn dinh dưỡng không phải đơn giản. Ông H., 63 tuổi, ngụ tại Tam Kỳ, mắc ung thư phổi kèm thêm tiểu đường và đau dạ dày, cho biết mình không dám ăn tinh bột vì sợ tăng đường huyết. Xem qua xét nghiệm máu của bệnh nhân, BS Tường nói: “Tiểu đường cần tránh tinh bột, nhưng ăn uống quá kém như ông thì không cần kiêng. Không nhất thiết ăn cơm mà có thể ăn cháo, nui hay hủ tíu”.
“Ông xã tôi uống sinh tố có làm đường huyết tăng không?”, vợ bệnh nhân hỏi. “Sinh tố tốt cho bệnh nhân ung thư, trong đó sinh tố bơ là bổ, hiền và dễ tiêu nhất. Các sinh tố khác đều tốt, nhưng có thể tránh sinh tố mãng cầu, vì vị chua sẽ kích thích dạ dày ông ấy”, BS Tường trả lời.
Bệnh viện xây dựng lâu đời, chật chội, quá tải, khoa dinh dưỡng chỉ là một phòng nhỏ độ 20m2 có nhiều công năng, nhưng ở đây người ta luôn tìm được sự giải thích tận tình và nâng đỡ từ các nhân viên y tế. Gặp một bệnh nhân nữ ung thư tử cung từ Đồng Nai, ngần ngừ không dám hỏi chuyện, BS Tường động viên: “Chị hỏi thêm đi, đừng ngại, tôi sẽ trả lời chị. Càng có nhiều kiến thức đúng để áp dụng, việc chữa bệnh của chị sẽ càng tốt”.
Xem thức ăn là thuốc
Dường như không có căn bệnh nào mà dân gian lưu truyền nhiều ngộ nhận về dinh dưỡng như ung thư. Phổ biến nhất có lẽ là ăn uống kham khổ để bỏ đói khối u, để nó bị tiêu diệt dễ dàng.
Trong một lần trò chuyện với công chúng, BS Trần Thị Anh Tường cho biết, cách nghĩ như thế thật ra… không sai. Chị nói: “Như mọi tế bào trong người, tế bào ung thư cũng phát triển nếu chúng được nuôi dưỡng. Nhưng cần suy nghĩ thấu đáo, nếu nhịn đói chúng ta sẽ chết trước khi khối u chết.Cũng cần biết thêm, khối u có cách tồn tại của nó.Nếu bị bỏ đói, nó sẽ lấy chất dinh dưỡng trong cơ thể chúng ta để phát triển”.
“Tóm lại, trong điều trị ung thư, nhịn đói là quan điểm sai, vì điều trị ung thư là một cuộc chiến kéo dài mà ở đó bệnh nhân chính là người lính. Người lính ra trận bị bỏ đói sẽ không thể cầm súng được. Khi còn cơ hội điều trị, chúng ta phải ăn uống đúng cách để được phẫu thuật, hoá trị hay xạ trị. Chỉ tránh bồi dưỡng quá mức khi ở giai đoạn cuối không điều trị gì hết”.
Những sai lầm trong ăn uống khiến cho cuộc chiến chống ung thư thêm khó khăn. Tại khoa dinh dưỡng bệnh viện Ung bướu TP.HCM, có lần các nhân viên chứng kiến một nữ bệnh nhân trẻ gục xuống vì mệt mỏi trong khi chờ tư vấn. Tìm hiểu mới biết, bệnh nhân này đã tuân theo những chỉ dẫn kiêng khem quá mức, đọc được trên mạng và dẫn đến suy kiệt.
Tại sao bệnh nhân điều trị ung thư cần phải có chế độ dinh dưỡng tốt? Theo BS Tường có ba lý do: 1) Có sức khoẻ thể chất để điều trị mà không phải trì hoãn. Nhiều bệnh nhân sau khi trị đợt đầu, về nhà ăn uống kém, không đủ sức để trị đợt tiếp theo. Như thế thay vì trị trong tám tháng, bệnh nhân phải trị hơn một năm, khi đó hiệu quả điều trị sẽ giảm sút. 2) Phòng ngừa các biến chứng của điều trị. Ăn uống kém sẽ làm vết mổ chậm lành, thuốc hoá trị không được dẫn đi khắp cơ thể và làm tăng độc tính của thuốc. 3) Duy trì hoạt động của cơ thể và làm hệ miễn dịch vững mạnh.
“Nói thì dễ, nhưng ăn uống khi mắc bệnh ung thư không phải chuyện đơn giản. Vì thế, chúng tôi phải nghĩ ra một số mẹo để động viên bệnh nhân, trong đó tôi tâm đắc nhất là khuyên bệnh nhân hãy xem ‘thức ăn là thuốc’, ‘không ăn thì không có sức để điều trị’. Thức ăn dở như thuốc, vậy tại sao thuốc uống được mà thức ăn không ăn được?“, BS Tường nói.
Châu Giang (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này