23:10 - 12/10/2018
Chuột con sinh ra từ… hai chuột mẹ
Bằng một giải pháp chỉnh sửa gien mới, các nhà khoa học Trung Quốc đã tạo ra được chuột con lành lặn, khỏe mạnh từ hai… chuột mẹ. Đây được xem là một thách thức về quy luật sinh sản ở loài có vú.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Cell Stem Cell hôm thứ năm, do các nhà khoa học Học viện khoa học Trung Quốc, thực hiện. GS Zhou Qi, đồng tác giả nghiên cứu, nói: “Chúng tôi thử xem liệu chuột con có thể sinh ra từ hai chuột mẹ hoặc hai chuột bố bằng cách sử dụng tế bào gốc phôi đơn bội và phá hủy gien hay không”.
Kết quả cho thấy chuột sinh ra từ hai chuột bố chỉ có thể tồn tại vài ngày thì chuột sinh ra từ hai chuột mẹ lại sống khỏe đến trưởng thành.
Trong tự nhiên, một vài loài bò sát, lưỡng thê và cá có thể sinh sản với bố mẹ cùng một giới tính, nhưng ở loài có vú thì điều này không thể dù có sự trợ giúp của công nghệ sinh sản.
Ở động vật có vú, một vài chất liệu di truyền của bố mẹ có thể bị khóa trong quá trình phát triển hình thành bào thai từ một mệnh lệnh di truyền, hậu quả là phôi thai không nhận được chất liệu di truyền từ cả bố lẫn mẹ, dẫn đến phát triển bất thường hoặc không thể sống được. Hội chứng Angelman là thí dụ từ hậu quả như thế.
Trước đây, các nhà khoa học tìm cách can thiệp vào quá trình này ở trứng chưa trưởng thành để tạo ra chuột con từ hai chuột mẹ, nhưng điều này bất thành.
Nhóm nghiên cứu của Zhou đã phát triển một kỹ thuật mới, lấy trứng của một con chuột cái và một dạng tế bào đặc biệt của chuột cái khác gọi là tế bào gốc phôi đơn bội (ESCs) – nghĩa là tế bào gốc có một nửa số nhiễm sắc thể bình thường – rồi “trộn” lại với nhau.
Bằng kỹ thuật chỉnh sửa gien, họ phá hủy ba bộ mệnh lệnh di truyền để hai “thành phần” này thuận hợp nhau. Bằng cách này họ tạo ra được 29 con chuột sống từ 210 phôi thai, tất cả bình thường, sống đến trưởng thành và thậm chí còn… sinh con đẻ cái!
Thật thú vị là cách sinh sản này chỉ thành công từ hai chuột mẹ mà không phải từ chuột bố. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng họ đã nhìn thấy nguyên nhân thất bại và có thể giải quyết được trong tương lai.
Liệu phương pháp sinh sản này có thể áp dụng cho người? TS Teresa Holm của đại học Auckland cho rằng hoàn toàn có thể, nhưng người ta phải vượt qua những rào cản đạo đức và an toàn.
Cũng có người không tin vào kết quả nghiên cứu của Zhou và cộng sự. GS Lovell-Badge của Viện Francis Crick nói với hãng tin BBC: “Ngay cả khi chuột sinh từ hai người mẹ tôi cũng không chắc là chúng bình thường và tỷ lệ thành công sẽ rất thấp. Đó không phải là điều mọi người quan tâm. Liệu con người không cần đến sex? Chưa chắc, tôi không tin”.
Tâm An tổng hợp
(theo MTG/VnE/China Daily/BBC)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này