07:05 - 04/01/2020
Bác sĩ Việt Nam giỏi không?
Mỗi năm nước ta mất 2 tỷ USD do người dân ra nước ngoài chữa bệnh, trong khi vài nước chung quanh như Thái Lan, Singapore lại thu về hàng chục tỷ USD/năm từ bệnh nhân nước ngoài. Vì thế, bộ Y tế lập dự án giữ chân bệnh nhân trong nước và thu hút bệnh nhân nước ngoài.
1. Cơ sở chính của nhà quản lý khi lập dự án là bác sĩ Việt Nam giỏi không thua bác sĩ nước ngoài. Bằng chứng không ít bác sĩ nước ta đã có những phát kiến kỹ thuật được ghi danh trên bản đồ y học thế giới, có người được mời ra nước ngoài giảng dạy, và không ít bệnh viện trong nước cũng là nơi đào tạo chuyên môn cho bác sĩ nước ngoài.
Can thiệp tim mạch nhi khoa là thí dụ. Mỗi năm bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM thu hút khá nhiều bác sĩ Nhật Bản, Indonesia, Malaysia, Philippines… đến nâng cao tay nghề. Ngược lại, một số bác sĩ của bệnh viện Nhi đồng 1 cũng từng sang Mayanmar, Thái Lan, Indonesia, Nepal, thậm chí Trung Quốc, để hướng dẫn bác sĩ bản xứ thực hành.
Vậy phải chăng bác sĩ Việt Nam giỏi? TS.BS Lê Trọng Phi, chuyên gia can thiệp tim mạch nhi khoa của Đức, nhận xét: “Ở một thời điểm nào đó, chúng ta vượt trội hơn đồng nghiệp nước ngoài, vì được thực hành nhiều. Nhưng lâu dài, sau khi bắt kịp được chúng ta, bác sĩ nước ngoài sẽ đi xa hơn, do họ được đào tạo bài bản”.
Một nhận xét đáng suy nghĩ. Năm 2013, người viết có dịp đi cùng một nhóm chuyên gia can thiệp tim mạch nhi khoa Việt Nam sang chuyển giao kỹ thuật cho bệnh viện Hat Yai (Thái Lan). Ngày đó, nhiều bác sĩ trẻ Thái Lan là kẻ học nghề; nhưng giờ đây, theo TS.BS Đỗ Nguyên Tín, trưởng Đơn vị can thiệp tim mạch bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM, người tham gia chuyến đi năm đó, năng lực của bác sĩ Thái về can thiệp tim mạch nhi khoa đã ngang bằng, thậm chí qua mặt bác sĩ Việt Nam.
Ông nói: “Các bác sĩ trẻ Thái Lan nói riêng và bác sĩ trong khu vực nói chung đều giao tiếp tốt tiếng Anh và được đào tạo y khoa bài bản, nên họ có nhiều cơ hội phát triển. Điển hình BS Pimpak Prachasilchai, năm 2013 cô chỉ là một bác sĩ trẻ của bệnh viện Hat Yai, nhưng giờ đây là cố vấn tim mạch cho viện Sức khoẻ trẻ em hoàng hậu Sirikit Thái Lan, sau hai năm tu nghiệp tại Anh quốc”.
2. Phải khẳng định vài năm gần đây y học Việt Nam có tiếng nói trên trường quốc tế. Vì thế, nhiều Việt kiều hoặc người nước ngoài tìm đến Việt Nam chữa bệnh, phổ biến trong lĩnh vực nha khoa, thụ tinh trong ống nghiệm, phẫu thuật thẩm mỹ.
Nhưng nếu chỉ căn cứ bao nhiêu đó để hy vọng y tế Việt Nam sẽ trở thành ngành công nghiệp hái ra tiền như một số nước chung quanh đang làm, đồng thời giữ được chân bệnh nhân Việt ở lại trong nước chữa trị, để tránh cảnh “chảy máu ngoại tệ”, thì e rằng quá sớm.
BS Tín cho biết, trong chữa bệnh, niềm tin là yếu tố quan trọng nhất, nếu không xây dựng được niềm tin, dù có làm gì cũng khó thuyết phục được bệnh nhân. Ông chia sẻ: “Tôi ra nước ngoài và từng thuyết phục bệnh nhân sang nước ta chữa bệnh vì chi phí thấp và chuyên môn của bác sĩ không thua kém ai, nhưng họ từ chối và chọn sang Thái Lan hay Singapore”.
Theo giới chuyên môn, mức giá thực hiện các kỹ thuật y tế cao nói chung tại Việt Nam đang thấp hơn các nước chung quanh 25 – 40%. Vậy tại sao y tế nước ta vẫn chưa thu hút bệnh nhân nước ngoài đến khám chữa bệnh, và bệnh nhân trong nước vẫn sẵn sàng ra nước ngoài chữa bệnh? Theo một nhà quản lý y tế, khám chữa bệnh là công việc của tập thể, không chỉ đòi hỏi bác sĩ giỏi chuyên môn, mà điều dưỡng, kỹ thuật viên hay dịch vụ đi kèm, cũng phát triển đồng bộ, nhưng y tế Việt Nam chưa có được điều này.
Thực tế, dù thời gian qua nhiều bệnh viện trong nước đã cố gắng nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, nhưng chuẩn mực đánh giá lại chưa có. Phần lớn bệnh viện, đặc biệt bệnh viện công, dựa vào đánh giá “made in Vietnam”, chứ không theo tiêu chuẩn nào trong sân chơi quốc tế. Theo một bản tin của aseanpost.com tháng 7/2019, trong các nước Đông Nam Á, Thái Lan có đến 67 bệnh viện đạt chuẩn JCI, Indonesia 31, Singapore 21, Malaysia 13, trong khi nước ta chỉ có 4. Cần nói thêm, JCI (Joint Commission International) là Tổ chức giám định chất lượng bệnh viện của Mỹ, hoạt động trên 90 quốc gia, có chứng chỉ JCI, xem như đạt được công nhận an toàn và chất lượng bệnh viện toàn cầu.
Cuối năm 2018, gặp BS Tun người Myanmar, chuyên đưa dân nước này ra nước ngoài chữa bệnh, tôi hỏi vì sao không đưa sang Việt Nam, anh lắc đầu: “Có quá ít bệnh viện của các bạn đạt chuẩn JCI, năng lực bác sĩ và bệnh viện cũng không được minh bạch công khai, website bệnh viện lại không có tiếng Anh, làm sao tôi thuyết phục được bệnh nhân, dù chi phí chữa bệnh ở Việt Nam thấp hơn Thái Lan, Malaysia hay Singapore?”.
Bình Yên (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này