12:26 - 31/08/2019
Vì sao người ta mê mẩn trà sữa?
Tuần qua tại Phú Thọ một bệnh nhân 20 tuổi nhập viện với chẩn đoán tắc ruột và được bác sĩ mở dạ dày, ruột lấy hai khối bã thức ăn to mắc kẹt ở đây. Đáng chú ý, theo người nhà, bệnh nhân này thường xuyên uống trà sữa để… thay cơm (*).
Khi đường là chất nghiện
Tại một hội thảo trong năm qua về nạn kỳ thị xã hội trên người nghiện ma tuý, ThS.BS Nguyễn Song Chí Trung, trung tâm Chuyển giao công nghệ điều trị nghiện và HIV (VHATTC) đại học Y dược TP.HCM, cho biết theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), ma tuý là những chất làm biến đổi tâm thần (ý thức, tri giác, khí sắc, tư duy, hành vi…), và như thế, dưới góc độ y học, “ma tuý” không chỉ là heroin, hàng đá, thuốc lắc, cần sa mà còn là rượu, thuốc lá, trà, cà phê, các thuốc diazepam, thuốc loạn thần, thực phẩm (đường, chất béo). Nếu thế, theo quan điểm này, trà sữa là “chất nghiện” mạnh khó lường, vì trong đó hội tụ cả đường, trà và chất béo.
Thế nhưng thực tế trong ba thành phần trên chỉ có đường là “chất nghiện” đáng sợ nhất, vì những hậu quả mà nó gây ra trên sức khoẻ con người. BS Alan Greene, chuyên gia sức khoẻ trẻ em của Mỹ, nói: “Trong y học người ta dùng từ “nghiện” để mô tả một tình huống nghiêm trọng, mà ở đó thành phần hoá học trong não của một ai đó bị thay đổi để bắt buộc chúng lặp lại một hoạt động, bất chấp hậu quả có hại. Vì thế, có thể khẳng định việc sử dụng nhiều đường tạo ra tình trạng nghiện thật sự”.
Mối liên hệ giữa đường và hành vi nghiện gắn liền với sự thật rằng, khi chúng ta ăn đường các chất opioid (chất giảm đau) và dopamine trong người được tiết ra. Dopamine là chất trung gian thần kinh đóng vai trò quan trọng trong “chu trình khen thưởng” liên quan đến hành vi nghiện. Khi một hành vi nào đó tạo ra nhiều dopamine, người ta sẽ “vui thích” đến độ muốn trải nghiệm một lần nữa. Thế nhưng, càng trải nghiệm bộ não càng điều chỉnh tiết ra ít dopamine hơn, vì thế cách duy nhất để cảm nhận được “vui thích” như trước kia, người ta chỉ còn cách lặp lại hành vi bằng cách tăng tần số và số lượng. Lúc này, hành vi nghiện sẽ được tái lập.
Tháng 8/2017, trong một nghiên cứu đăng trên tạp chí British Journal of Sport Medicines, một nhóm chuyên gia tim mạch Hoa Kỳ cho rằng, đường gây nghiện không khác gì ma tuý. James J Di Nicolantonio, thành viên nghiên cứu, nói với tờ The Guardian (Anh): “Thí nghiệm trên động vật cho thấy đường gây nghiện còn hơn cả ma tuý, vì khi cho chuột chọn lựa giữa đường và ma tuý, chúng chỉ chọn đường. Do đó, không có gì khó hiểu khi đây là chất phụ gia được tiêu thụ nhiều nhất thế giới. Đường tác động trên các thụ thể giảm đau trong não và ảnh hưởng lên trung tâm khen thưởng, dẫn đến hành vi nghiện bất chấp những hậu quả xấu”.
Tăng cân, béo phì, tim mạch
Nếu ăn nhiều đường dẫn đến nghiện, thì quả thật đáng lo, bởi một khảo sát giữa năm nay tại Thái Lan cho thấy, gần như mọi loại trà sữa bán ở nước này đều có lượng đường vượt mức khuyến nghị của WHO. Cụ thể hội Tiêu dùng Thái Lan đã lấy mẫu 25 nhãn hiệu trà sữa, và phân tích về hàm lượng năng lượng, đường, chất béo, các kim loại nặng như chì và chất bảo quản. Kết quả cho thấy chỉ có hai nhãn hiệu – KOI Thé và TEA 65° – có lượng đường thấp dưới khuyến nghị dùng hàng ngày của WHO.
Như nhiều quốc gia trong khu vực, xu hướng tiêu dùng trà sữa ở Việt Nam bùng nổ trong vài năm gần đây, đặc biệt ở giới trẻ. Tại các thành phố lớn, gần như ở mọi con đường, thậm chí hang cùng ngõ hẻm, người ta đều dễ dàng bắt gặp các cửa hàng trà sữa. Tháng 10 năm qua, công ty chuyên nghiên cứu hành vi người tiêu dùng Kantar Worldpanel công bố một khảo sát, cho thấy trung bình cứ năm người dân TP.HCM có một người mua trà sữa ít nhất một lần vào tháng 9.2018. Thật ngạc nhiên, theo Kantar Worldpanel, trong khi Việt Nam là nước sản xuất cà phê thứ hai thế giới, thì cà phê lại không phổ biến nhiều đối với người tiêu dùng bằng các loại thức uống như trà sữa.
Nhưng dù là thức uống phổ biến, trà sữa lại gây ra không ít lo ngại về mặt sức khoẻ. Trong khi những năm qua một số khảo sát quốc tế phát hiện trong trà sữa vài thành phần nghi ngờ gây hại cho sức khoẻ, thì có bằng chứng rõ ràng hơn. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Food Science & Nutrition vào tháng 1/2017 cảnh báo người tiêu dùng cần xem trà sữa là “thức uống ngọt có đường”, chứ không phải là thức uống giải khát “chỉ có trà và sữa thôi mà”.
Tháng 7/2019, các chuyên gia sức khoẻ của bệnh viện Mount Alvernia (Singapore) phát đi một cảnh báo về trà sữa thu hút nhiều người quan tâm. Bản tin đăng trên website bệnh viện, viết: “Trong khi trà đen và trà xanh được thừa nhận làm giảm nguy cơ các bệnh tiểu đường, viêm khớp và ung thư, thì trà sữa (chứa đường, sữa và kem không sữa) lại có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính. Kem không sữa là chất thay thế sữa có chứa chất béo trans ở dạng dầu cọ hydrô hoá, nhưng dầu cọ này lại có mối liên hệ chặt với việc tăng nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ”.
5 cách uống trà sữa lành mạnh
Theo các chuyên gia bệnh viện Mount Alvernia đó là chọn cỡ ly nhỏ nhất; chọn trà sữa có thành phần trà xanh, trà ô long hay trà đen; chỉ thêm 30% đường hoặc ít hơn; chọn sữa ít béo, sữa gầy hoặc sữa tươi thay cho bột kem không sữa; không topping (hoặc chỉ topping thành phần có năng lượng thấp như aloe vera, trân châu trắng).
Châu Giang (theo TGHN)
———————–
(*) Tháng 5 năm nay, một cô bé 14 tuổi ở tỉnh Zhejiang (Trung Quốc) bị đau bụng, táo bón đi khám bác sĩ và người ta cũng phát hiện trong bụng em khoảng 100 viên trân châu có trong trà sữa.
Có thể bạn quan tâm
Thực phẩm đóng hộp, tốt hay xấu?
Trên 36% mẫu kiểm tra ớt bột vượt ngưỡng dư lượng aflatoxin
Vũ Thế Thành: Tình bạch tuộc, đẹp đến thế là cùng!
Vũ Thế Thành: Huyền thoại dầu dừa chữa bá bệnh
Trời mưa thèm canh măng
Tags:trà sữa
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này