14:36 - 08/10/2018

Chợ cá nổi tiếng Tsukiji của Tokyo dời sang ‘nhà mới’

Sau nhiều năm trì hoãn, chợ cá Tsukiji 80 năm tuổi đóng cửa vào hôm 6/10 để dời sang một cơ sở hiện đại hơn trên khu đất được cải tạo thành đất công nghiệp ở Vịnh Tokyo.

Người dân phản đối việc di dời chợ cá Tsukiji ở Tokyo hôm 29/9/2018. Ngôi chợ nổi tiếng đã đóng cửa vào ngày 6/10/2018, sau tám thập kỷ, với những chủ tiệm và công nhân vẫn còn nghi ngờ về sự an toàn của nơi thay thế. Ảnh: TL

Cơ sở mới tiêu tốn 569 tỷ yen (5 tỷ USD) tại Toyosu sẽ khai trương vào ngày 11/10, mặc dầu có nhiều phản đối của nhiều người làm việc ở Tsukiji, họ cho rằng địa điểm mới bị ô nhiễm, bất tiện và không an toàn.

“Nếu địa điểm mới tốt hơn, tôi rất vui khi được dời chuyển,” Tai Yamaguchi, người có gia đình điều hành hãng buôn cá Hitoku Shoten từ năm 1964, bày tỏ.

Tai Yamaguchi, hãng bán buôn cá Hitoku Shoten, phát biểu trong một cuộc phỏng vấn của hãng AP tại chợ cá Tsukiji ở Tokyo hôm 26/9/2018. “Nếu chỗ mới mà tốt hơn, tôi sẽ thoải mái để di dời,” Yamaguchi nói. Bà cảm thấy sự việc đã bị nhà chức trách xử lý sai, thất bại trong việc tham khảo ý kiến những người chịu ảnh hưởng. Ảnh: TL

Nơi chốn dấu yêu

Là người lãnh đạo 75 tuổi của một nhóm 30 phụ nữ có gia đình bán các cửa hàng ở Tsukiji phản đối việc di dời, Yamaguchi cảm thấy nhà chức trách xử lý sai và thất bại trong việc tham khảo đầy đủ ý kiến của những người bị ảnh hưởng. “Họ giấu giếm quá nhiều,” bà nói.

Tsukiji hiện có hơn 500 nhà buôn sỉ sử dụng nhiều ngàn lao động. Khoảng 40.000 người vào chợ mỗi ngày. Phần lớn những lo lắng trong việc di dời là phải từ bỏ một nơi chốn thân quen.

Một mê cung các quầy sushi cổ kính và các cửa hàng bán dao và kem quây quanh ngôi chợ đầu mối lớn nổi tiếng với tiếng tranh cãi buổi sáng tinh mơ về cá ngừ đông lạnh sâu và những thứ hải sản khác, Tsukiji đã cung cấp cho các nhà hàng sang trọng và các siêu thị hàng ngày từ năm 1935. Nguồn gốc của ngôi chợ cách đây gần một thế kỷ.

Những người phản đối di dời lo sợ du khách sẽ giảm khi phải đến vùng xa Toyosu, trông giống như một nhà máy kềnh càng, hiện đại và thiếu phẩm chất đẹp như tranh của Tsukiji.

Nơi đa dạng bất thường

Makoto Nakazawa, 54, từng làm việc ở Tsukiji hơn 30 năm, cho rằng ông không thích cái không gian mới mà ông sẽ làm việc ở đó và lấy làm tức giận về việc đóng cửa một cái chợ đã “bao năm nuôi dưỡng Tokyo”.

Tsukiji thật đặc biệt, một nơi đa dạng không bình thường của một Nhật Bản thủ cựu, nơi những kẻ không phù hợp như các diễn viên sân khấu tiên phong và những tù nhân đều được chấp nhận, Nakazawa nhận định.

“Những người muốn chúng tôi đi khỏi, muốn tái phát triển nơi này. Tôi không thể tưởng tượng ra bất kỳ lý do nào khác,” ông nói. “Rõ ràng là phải làm ra tiền.”

Một số cửa hàng bao quanh chợ sẽ giữ nguyên. Nhưng bản thân ngôi chợ đầu mối buôn bán hải sản mỗi ngày trung bình 1,6 tỷ yen (14,5 triệu USD) sẽ bị xóa sổ vĩnh viễn sau một thập kỷ tranh cãi.

Sau một thất bại gần đây nhất, Thị trưởng Yuriko Koike hoãn việc di dời vốn được lên kế hoạch vào tháng 11/2016, sau khi kiểm tra phát hiện arsen và các chất gây ô nhiễm khác trong nước ngầm tại Toyosu, một nhà máy dầu khí cũ.

“An toàn đã được bảo đảm,” Koike tuyên bố tại một lễ khai mạc khu chợ mới vừa qua sau khi bê tông được đổ thêm và bơm nước tốt hơn được lắp đặt. Ngay cả hiện nay, các vết nứt dài vài mét đã xuất hiện trên vỉa hè khu vực bốc hàng. Các quan chức thành phố cho biết chúng không nguy hiểm và sẽ được sửa chữa.

Koike nhấn mạnh Toyosu sẽ mang “thương hiệu Tsujiki”.

Khách đến chợ nhìn những cái đầu của cá ngừ vây xanh bày trước một cửa hàng tại chợ cá Tsukiji ở Tokyo hôm 19/2/2018. Các ngừ đại dương đặc biệt có giá trị tại Nhật Bản, nơi chúng được xem là loại cá là sushi và sashimi ngon nhất. Ảnh: TL

Địa điểm cũ sẽ làm bãi đậu xe

Tương lai dài hạn cho địa điểm Tsujiki vẫn chưa được quyết định.

Trải rộng trên hơn 230.000m², trước tiên khu đất sẽ được dùng làm bãi đổ xe cho Thế Vận Hội Tokyo 2020.

Các ý tưởng dài hạn bao gồm một công viên giải trí, một casino, một trung tâm mua sắm – chừng đó và thêm nữa. Vị trí của chợ cũ ở trung tâm Tokyo với khoảng cách có thể đi bộ từ khu mua sắm Ginza hấp dẫn tạo ra các cơ hội sinh lợi.

Một khảo sát ý kiến không chính thức của nhóm Yamaguchi cho thấy 80% trong số 261 doanh nghiệp trả lời đều không hài lòng về việc di dời. Tỷ lệ trả lời vào khoảng 50%.

Hàng trăm công nhân chợ tham gia công đoàn, các bà nội trợ và nhiều người khác diễu hành vào một xế thứ bảy mưa từ Tsujiki qua trung tâm Tokyo để phản đối lần cuối cùng.

“Tsujiki có điều gì sai? Tsujiki có điều gì sai? Tsujiki tồn tại một trăm năm nữa!”, họ hô lớn, đập vào trống và giơ các biểu ngữ.

Tòa thị chính nhấn mạnh rằng một cơ sở hiện đại và hiệu quả là cần thiết. Công nhân cho rằng thiết kế Tsujiki với vô số các xe kéo là một tác phẩm nghệ thuật phát triển qua nhiều năm.

Gianluca Lonati, người Ý, phải, và Kayleigh Gill, người Anh, cả hai từ Sydney đến, trả lời phỏng vấn với hãng AP tại chợ cá Tsukiji ở Tokyo hôm 26/9/2018. Họ nằm trong số những du khách và người địa phương vào chợ một trong những buổi xế gần đây. Ảnh: TL

“Văn hóa Nhật Bản xưa”

Khi hạn chót gần kề, Gianluca Lonati, 31, một đầu bếp, và Kayleigh Gill, 25, một quản lý bar, cùng từ Sydney sang thăm chợ nằm trong số những du khách và người địa phương vào chợ trong một buổi xế gần đây.

Họ cho rằng họ đang tính mua ít cá tươi ở Tsujiki cho bữa ăn ramen, kem trà xanh và bánh kếp “okonomiyaki” của họ.

“Buồn nẩu ruột,” Gill nói về kế hoạch đóng cửa chợ. “Bạn thực sự đắm sâu vào nền văn hóa xưa của Nhật Bản ở đây.”

Keahi Pagatpatan, một nhân viên hàng không đến từ Long Beach, California, gần đây đi dạo ở Tsukiji với một người bạn ca ngợi sự mất đi của cảm xúc và văn hóa.

Toyosu chẳng thể nào thay thế, ông nói. “Nó đánh mất cái nguyên bản xác thực.”

Trần Bích tổng hợp (Theo BSA/JapanTimes)