Bhutan có thể dạy gì cho thế giới về ‘carbon âm’

70% đất nước Bhutan được rừng che phủ. Ảnh: TL

Nằm trên cao nguyên Đông Himalaya, Bhutan là một trong những đất nước xanh nhất thế giới.

Nằm kẹp giữa Trung Quốc và Ấn Độ, nước này²² trải dài khoảng 38.331km². Đất rừng rộng lớn của nó bao phủ khoảng 70% diện tích của đất nước và hoạt động như một bồn rửa carbon tự nhiên, hấp thụ CO₂.

Kết quả là, theo số liệu chính Bhutan đưa ra, quốc gia này có khoảng 750.000 dân, loại bỏ gần gấp ba lần lượng CO₂ mà nó tạo ra.

Thimphu, thủ đô Bhutan. Ảnh: TL

Khả năng của Bhutan là một bồn rửa carbon một phần do rừng tự nhiên của nó và thực tế nữa là nó tương đối kém phát triển – hầu hết người dân làm nông hoặc lâm – nghĩa là nó phát thải dưới 2,5 triệu tấn CO₂ mỗi năm. Luxembourg chẳng hạn, với dân số ít hơn, phát thải gấp bốn lần.

Có những đất nước carbon âm trên thế giới, và các nước đó cũng nhờ rừng phủ và kém phát triển. Nhưng ở Bhutan, có những yếu tố khác góp phần trong cuộc chơi.

Suốt 46 năm chính phủ Bhutan chọn đo sự tiến bộ không phải bằng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), nhưng bằng “Tổng hạnh phúc quốc dân” (Gross National Happines – GNH), đặt điểm nhấn vào việc bảo vệ môi trường thiên nhiên giàu có của đất nước.

Hầu hết người dân làm nông hoặc lâm. Đất nước carbon âm một phần nhờ kém phát triển, Ảnh: TL

Bhutan là đất nước duy nhất trên thế giới có hiến pháp riêng bảo vệ rừng của nó,” Jurgen Nagler, phụ trách Chương trình triển LHQ tại Bhutan, giải thích.

Bảo vệ môi trường được ghi vào hiến pháp, qua đó khẳng định một tỷ lệ tối thiểu 60% toàn bộ đất đai của Bhutan phải được duy trì dưới tán rừng suốt mọi thời đại. Đất nước thậm chí còn cấm xuất khẩu gỗ vào năm 1999.

Đâu đã hết, gần như toàn bộ điện của đất nước là từ thủy điện.

Trong thực tế, Bhutan sản xuất nhiều thủy điện đến độ nó bán cho các nước láng giềng, qua đó Bhutan khẳng định bù đắp 4,4 triệu tấn phát thải CO₂ hàng năm. Và Bhutan cho biết vào năm 2025, xuất khẩu thủy điện tăng lên sẽ cho phép đất nước bù đắp tới 22,4 triệu tấn CO₂ mỗi năm trong vùng.

Theo cam kết của chính phủ, hai năm nữa, sản phẩm của đất nước 100% hữu cơ. Ảnh: TL

Tại hội nghị thượng đỉnh COP15 ở Copenhagen năm 2009, và trước thềm hội nghị COP21 2015 ở Paris, Bhutan cam kết khí thải nhà kính của nó sẽ không vượt qua lượng khí carbon bị rừng của đất nước cô lập.

Bất chấp các dự báo cho thấy khí thải của nó có thể gần gấp đôi vào năm 2040, đất nước sẽ vẫn là carbon âm nếu nó duy trì các mức độ che phủ rừng hiện nay.

Nagler cho rằng vẫn duy trì carbon âm là cực kỳ quan trọng đối với người Bhutan vì họ có một “ý thức bảo vệ môi trường rất cao” và “đánh giá cao sự hài hòa với môi trường tự nhiên.”

Ông giải thích rằng Bhutan đang “trên con đường phát triển xanh và carbon thấp” với các phát kiến của chính phủ tạo cho nền nông nghiệp của đất nước 100% hữu cơ vào năm 2020 và không có chất thải vào năm 2030.

Bhutan thậm chí còn hạn chế số lượng du khách vào nước này với mức phí mỗi ngày lên đến 250USD mỗi người để bảo đảm môi trường không bị hư hỏng bởi du khách đại chúng.

Nhưng mặc dù đất nước đang giúp trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, nó rất dễ tổn thương bởi các hiệu ứng của nó. Bhutan báo cáo rằng rừng của nó bị tác động bởi mưa lũ thường xuyên, gây nên sạt lỡ đất, và trong tương lai, ngành thủy điện của nó có thể bị gián đoạn nặng nề bởi băng tan trên Himalaya.

“Bhutan mong được lời trong việc cố gắng là chậm lại quá trình biến đổi khí hậu,” Matt Finch, một nhà phân tích của Energy & Climate Intelligence Unit đóng tại Ánh, giải thích.

Ông tin rằng các nước khác có thể họp tập từ quyết định của bhutan đặt biến đổi khí hệu lên hàng đầu.

Finch nói với CNN: “Bhutan [ có thể đã nói] ‘chúng tôi muốn kết nối nhiều hơn với các nước láng giềng, chúng tôi muốn công nghiệp hóa hơn, chúng tôi muốn phát triển kinh tế hơn… nhưng họ không muốn.

“Lãnh đạo ai cũng muốn quyết định làm gì và làm điều đó, nhưng lãnh đạo của Bhutan đã quyết định duy trì carbon âm… và họ đang kiên định điều đó.

Nagler đồng ý rằng đất nước có thể hành động làm gương cho các nước khác. “Biến đổi khí hậu là do con người làm nên – chúng ta gây ra vấn đền, chúng ta cũng có thể tạo ra giải pháp,” ông nói.

“Và các giải pháp nằm ở đó nếu chúng ta có thể tập hợp thiện chí. Ở Bhutan thiện chí đến từ sự lãnh đạo khôn ngoan và giác ngộ của nó.”

Trần Bích (theo MTG/CNN)

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này