Singapore tìm giải pháp ‘trị’ túi nhựa

Chính phủ Singapore đang thận trọng tìm giải pháp giúp giảm việc sử dụng túi nhựa, một thứ rác đe dọa môi trường.

Chi phí thực tế của túi nhựa bị bỏ qua dẫn đến lạm dụng. Trước tiên là chi phí sản xuất túi nhựa và chi phí đưa chúng đến người tiêu dùng. Thứ hai là có nhiều tác động ngoại vi tiêu cực, trong đó có chi phí môi trường liên quan đến túi nhựa. Trong bối cảnh kinh tế, tình huống đó đưa đến một thị trường túi nhựa bị phá sản.

Các chuyên gia cho rằng việc định giá đúng sẽ khắc phục sự phá sản của thị trường và làm giảm tiêu dùng túi nhựa. Việc sử dụng túi nhựa ở Anh giảm hơn 85% một năm sau, cũng là lúc Singapore bắt đầu tính phụ phí 10 cent. Điều đó chứng tỏ việc tiêu dùng túi nhựa nhạy cảm về giá cả – tăng giá thêm nữa mới có thể làm giảm mạnh nhu cầu.

Đánh thuế trên túi nhựa sẽ là cách trực tiếp và hiệu quả nhất để điều chỉnh sự phá sản thị trường. Một thứ thuế như vậy có được người tiêu dùng chấp nhận hay không còn phải xem xét. Thay vì đóng thuế, chính phủ đang nhờ tư vấn về vấn đề này, thậm chí giao cho các chuỗi siêu thị thực hiện một khoản phụ thu.

Trong khi phụ thu phí túi nhựa được xác định là trách nhiệm đúng đắn của công ty, người ta tự hỏi liệu các công ty tư nhân như các chuỗi siêu thị có ý thức việc cân nhắc các chi phí xã hội và lợi ích gắn liền với túi nhựa. Họ cần phải chấp nhận vì các công ty và người tiêu dùng không để ý đến các tác động ngoại vi. Năm ngoái, cơ quan môi trường (NEA) kêu gọi đấu thầu để nghiên cứu các loại túi xách dùng một lần khác nhau về chi phí và tác động đến môi trường như thế nào. Kết quả đóng một phần vai trò trong các quyết định tính phí túi nhựa.

Cũng có một tiềm năng đối với sự khai thác của các chuỗi siêu thị. Liệu chi phí sản xuất và phân phối túi nhựa đã được tính vào sản phẩm của siêu thị hay chưa? Nếu đã, liệu những người đi mua sắm có thấy được một sự giảm giá hàng tạp hoá chung khi chi phí này được chuyển thành phụ phí túi nhựa? Liệu các siêu thị có nhắm đến lợi nhuận khi xem các túi đựng hàng tạp hoá như là bất kỳ sản phẩm nào trên quầy kệ? Lợi nhuận sẽ được xử lý như thế nào? Sự minh bạch cần một chặng đường dài để đảm bảo thuyết phục người tiêu dùng ủng hộ phụ phí túi nhựa.

Theo GS Zach Lee, ĐH Quốc gia Singapore, cần có một bước xa hơn và tranh luận về phân tích chi phí – lợi nhuận đối với túi nhựa. Xét đến toàn bộ chi phí và lợi ích liên quan đến túi nhựa sẽ giải quyết vấn đề thông tin bất đối xứng, một khái niệm kinh tế về thông tin bất bình đẳng giữa các bên liên quan. Những đóng góp của chính phủ hoặc công dân, thông qua NEA, các tổ chức môi trường phi chính phủ, và thậm chí hiệp hội Người tiêu dùng Singapore, cần phải có để bảo đảm rằng thông tin cần thiết đã đầy đủ. Điều đó sẽ cho phép một cách tiếp cận minh bạch, công bằng và có tham khảo trong việc xác định giá túi nhựa.

Trên kia, sự nhạy cảm về giá túi nhựa đối với người tiêu dùng Anh đã được chỉ ra. Liệu những người dân mua sắm địa phương có phản ứng tương tự đối với giá phụ thu? Chuỗi cửa hàng Miniso TQ ở Singapore đã áp dụng thành công phụ phí túi nhựa và Ikea, thậm chí còn ngưng phát túi nhựa. Tuy nhiên, các thành công của những nhà bán lẻ này không có nghĩa là đã có các thành công bằng nhau trong việc giảm sử dụng túi nhựa ở khắp nơi? Những người tiêu dùng vào các cửa hàng của các nhà bán lẻ đó ít hơn so với các siêu thị. Việc mua sắm tại các nhà bán lẻ này cũng khác so với hàng tạp hoá. Các mô hình tiêu thụ túi nhựa tại các siêu thị cũng khác. Có khi người đi mua sắm được đền bù nhờ thu thập nhiều túi nhựa từ các siêu thị, là khác.

Theo truyền thống trong kinh tế học, củ càrốt hoặc cây gậy được chỉ định để điều chỉnh một thị trường phá sản. Kinh tế học hành vi dường như cho rằng một phụ phí sẽ hiệu quả hơn, vì người dân có xu hướng cân nhắc giữa được và mất – người ta không thích mất. Các chuỗi siêu thị là bậc thầy trong gợi ý và vận dụng sự am hiểu sâu sắc hành vi người tiêu dùng. Điều đó vận dụng tốt vào vấn đề túi nhựa.

Trần Bích
Theo TGTT

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này