17:17 - 07/06/2017
Châu Âu tiếp tục thoả thuận Paris như thế nào?
Trong khi cả thế giới chỉ trích mạnh mẽ quyết định của Tổng thống Donald Trump, thì ít nhất có một ngành năng lượng quan trọng đối với Trump đã ca ngợi ông – ngành than đá.
Với châu Âu, bài phát biểu của ông ta đầy những con số “dỏm” từ các nghiên cứu gây tranh cãi và thiếu chứng minh. Trong đầu của Trump, thoả thuận khí hậu là một công cụ cho phép các nước khác làm giàu cho chính họ mà Mỹ phải trả giá. “Tôi được bầu để đại diện cho công dân Pittsburgh, chớ không phải Paris”, ông nói. Người ta có thể hiểu rằng với Trump sự thịnh vượng của nền kinh tế Mỹ là giá trị duy nhất mà ông hiểu.
Trong khi đó, Trump đã coi Đức như là đối thủ đầu sỏ. Kể từ khi đăng quang hồi tháng giêng, ông không phê bình nước nào – ngoại trừ Triều Tiên và Iran – dữ dội như Đức. Đất nước “tệ, rất tệ”, ông nói ở Brussels tại hội nghị thượng đỉnh NATO. Đằng sau những cánh cửa hội nghị, Trump lại ve vãn Đức, nói rằng có những nước lớn và giàu nhưng không tròn bổn phận với đồng minh. Trump được cho là muốn phá vỡ sức mạnh kinh tế của Đức. Nói về thâm hụt thương mại với Đức, ông vừa tweet: “Rất tồi tệ cho Mỹ. Điều này sẽ thay đổi”.
Phép thử tối hậu
Phán quyết của bà Merkel sau chuyến đi của Trump đến châu Âu khó có thể tồi tệ hơn. Chưa bao giờ Đức có một rạn vỡ ra mặt với Mỹ kể từ Thế chiến 2 kết thúc; sự xa lạ giữa Đức và Mỹ chưa lúc nào đậm như hiện nay. Khi người tiền nhiệm của bà Merkel, Thủ tướng Gerhard Schröder, từ chối đồng khí tương cầu với George W. Bush trong vụ xâm lăng Iraq, việc ông bác bỏ chỉ giới hạn trong một vấn đề duy nhất. Đó là phép thử tối hậu cho mối quan hệ hai bờ Đại Tây Dương, điều đó chắc chắn, nhưng ngược với hiện nay, đó không phải là cuộc cãi vã về những giá trị thường thường như tự do thương mại, quyền thiểu số, tự do báo chí, pháp quyền – mà là chính sách về khí hậu.
Để thực sự hiểu những hậu quả từ quyết định của ông Trump, điều quan trọng là nhớ xem biến đổi khí hậu có ý nghĩa gì đối với nhân loại – điều gì ẩn tàng đằng sau những đường cong nhiệt độ và các mục tiêu giảm khí thải. Biến đổi khí hậu có nghĩa là hàng triệu người bị nạn đói đe doạ vì mưa ngưng rơi ở một số vùng trên hành tinh. Nghĩa là mực nước biển dâng lên và các khu vực đảo và bờ biển bị ngập. Nghĩa là sự tan chảy của các núi băng, những cơn bão mạnh hơn, sóng nhiệt bất thường, thiếu nước và dịch bệnh chết người. Tất cả những thứ đó dẫn đến các xung đột về tài nguyên ngày càng hạn chế, dẫn đến chiến tranh và di dân.
Ngay tại Mỹ cũng có nhiều tiếng nói cảnh báo tổng thống về các hậu quả từ quyết định của ông ta, con gái ông Ivanka, và con rể Jared Kushner ở trong số những người đó. Những người khác trong nội các như ngoại trưởng Rex Tillerson và bộ trưởng Năng lượng Rick Perry, cùng với hầu hết CEO của các công ty lớn. Những công ty từ Exxon và Shell đến Google, Apple và Amazon đến Wal-Mart và PepsiCo đều kêu gọi Trump đừng cô lập Mỹ về chính sách khí hậu. Họ lo lắng về thế hạ phong về cạnh tranh quốc tế trong một thế giới hướng đến năng lượng xanh, cho dầu Mỹ có đồng hành hay không. Google, Microsoft và Apple từ lâu đã bắt đầu kéo năng lượng của họ từ các nguồn tái tạo, với mục tiêu tối hậu là hoàn toàn thoát khỏi nhiên liệu hoá thạch. Các trang trại gió và nắng đang bùng nổ tại Mỹ – và khó mà tìm thấy một nhà đầu tư vào ngành khai thác than.
Một danh sách dài các bang ở Mỹ, dẫn đầu là California, đã lên lịch trình đi ngược lại trực tiếp với chính sách khí hậu của Trump. Theo một khảo sát do hội đồng Chicago về Sự vụ toàn cầu thực hiện, gần ba phần tư người Mỹ chống lại việc rút khỏi thoả thuận Paris.
Nỗ lực của châu Âu
Các nỗ lực của Đức và châu Âu sẽ tập trung vào gìn giữ những nước đã ký kết khác. Berlin đã tiến hành việc đó từ nhiều tuần nay. Bởi vì những hiệu ứng thấy được trước mắt về biến đổi khí hậu và sự rớt giá đối với năng lượng tái tạo, các quan chức Đức tin rằng con đường tiến đến Paris là không thể đảo ngược.
Các quan chức Berlin cho rằng các nước thành viên EU đang mong muốn từ bỏ nhiên liệu hoá thạch, cũng như Trung Quốc và Ấn Độ. Ngay cả những sứ giả đến từ Nga và Arập Saudi, những nước mà chính phủ họ không được cho là những người quảng bá nhiệt tình cho các nguồn năng lượng tái tạo, đã chỉ cho người Đức thấy rằng “Paris sẽ được tuân thủ”. Hôm thứ năm tại Berlin, Thủ tướng Merkel và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tái khẳng định sự ủng hộ của họ đối với thoả thuận Paris. Ông Cường thậm chí còn nói đến “tăng trưởng xanh”.
Trung Quốc và Ấn Độ dường như không chỉ đáp ứng, mà còn vượt các mục tiêu khí hậu của họ. Trung Quốc đã giảm lượng tiêu thụ than trong ba năm qua và có kế hoạch huỷ bỏ hơn một trăm nhà máy điện than. Ấn Độ cũng đang hạn chế việc xây mới các nhà máy điện than và sẽ đạt mục tiêu phát 40% điện từ nhiên liệu phi hoá thạch vào năm 2022, sớm hơn kế hoạch tám năm. Cả hai nước đầu tư vào năng lượng nắng và gió và ở cả hai nước, điện từ nguồn tái tạo thường rẻ hơn điện than.
Tại Taormina, Thủ tướng Merkel cho hay sẽ làm mọi cách để cô lập Tổng thống Mỹ. Trong tuyên bố bế mạc hội nghị thượng đỉnh, bà đề cập cụ thể đến xung đột giữa Mỹ và các đồng minh về hiệp ước khí hậu. Thông thường những tài liệu như thế có xu hướng được giữ kín về các mâu thuẫn đó.
Tại hội nghị G20, bà Merkel dự kiến sẽ tiếp tục việc này. Bà hy vọng rằng toàn bộ các nước khác tại hội nghị sẽ chống lại Mỹ. Ngay cả nếu Arập Saudi vẫn ủng hộ đồng minh Trump, kết quả cuối cùng vẫn là 18:2.
Trần Bích
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này