09:52 - 11/01/2022

Ưu thế của vận chuyển bằng đường sắt

Trong giai đoạn dịch Covid-19, vận chuyển quốc tế hàng hóa bằng đường hàng không và đường biển gặp nhiều khó khăn do kiểm dịch cũng như do thiếu nhân công ở các cảng biển. Vì vậy, vận chuyển bằng đường sắt phát huy ưu điểm với chi phí rẻ và thuận lợi hơn.

Kho hàng hóa nhập từ Trung Quốc tại cảng đường sắt Valenton, Pháp.

Đoàn tàu chở hàng xuất hiện ở Paris trông giống như nhiều chiếc khác, nhưng có một điều khiến con tàu trở nên khác thường: cuộc hành trình của nó bắt đầu cách đó hơn 9.600km, từ phía Tây Trung Quốc. Chuyến tàu chở hơn 30 container loại 40feet (mỗi container chứa được khoảng 32,5 tấn). Các container chứa đầy hàng hóa từ đồ chơi đến phụ tùng xe hơi, xuất phát từ Tây An, Trung Quốc đến Paris. Chuyến tàu đi qua Trung Quốc, Kazakhstan, Nga, Belarus, Ba Lan, Đức và Pháp với tổng thời gian 5,5 tuần.

Các chuyến tàu hỏa chở hàng đường dài giữa Trung Quốc và châu Âu đã trở nên phổ biến hơn, nhất là trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Theo CNN, ông Xavier Wanderpepen, Giám đốc bộ phận tàu hàng Trung Quốc – châu Âu thuộc Công ty Đường sắt quốc gia Pháp (SNCF), cho biết: “5 năm trước, có 8 chuyến tàu hàng mỗi ngày giữa Trung Quốc và châu Âu, bây giờ có từ 18-20 chuyến/ngày”.

Vận chuyển đường sắt đặc biệt phổ biến với các công ty cần chuyển hàng hóa dễ hư hỏng hoặc cần rút ngắn thời gian vận chuyển. Vận chuyển các container hàng hóa bằng tàu hỏa giữa châu Âu và Trung Quốc mất khoảng 20 ngày, trong khi hành trình bằng đường biển có thể mất tới 70 ngày, chưa tính sự gián đoạn do đại dịch gây ra.

Nhưng đường sắt vẫn có hạn chế: tàu hỏa không thể chở nhiều container như tàu thủy, và cũng phải chịu kiểm dịch chặt chẽ khi qua từng quốc gia. Chẳng hạn, một chuyến tàu từ Trung Quốc đến Pháp trễ gần 2 tuần vì tắc đường, kiểm tra hải quan kéo dài ở biên giới Ba Lan và tình trạng thiếu lái tàu ở Đức do đại dịch gây ra. Ngoài ra, lưu lượng giao thông đường sắt tăng mạnh đã gây ra tình trạng quá tải trên đường ray và gây áp lực cho cơ sở hạ tầng. Các container di chuyển giữa châu Âu và Trung Quốc phải được chuyển tàu 2 lần, một lần tại biên giới Trung Quốc – Kazakhstan và một lần nữa tại biên giới Ba Lan – Belarus, vì các nước thuộc Liên Xô cũ sử dụng khổ đường sắt khác với Trung Quốc và châu Âu.

Ra mắt vào năm 2011 trong khuôn khổ chương trình cơ sở hạ tầng Vành đai và Con đường của Bắc Kinh, tuyến đường sắt Trung Quốc – châu Âu nhanh chóng mở rộng khi đại dịch Covid-19 làm ngưng trệ hệ thống vận chuyển toàn cầu, khiến việc gửi hàng qua đường biển trở nên đắt đỏ hơn nhiều. Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, đã có tổng cộng 15.000 chuyến tàu hỏa chở 1,46 triệu container hàng hóa từ Trung Quốc tới châu Âu vào năm 2021, tăng 82% so với con số trước đại dịch vào năm 2019. Trong số này, số chuyến tàu giữa Pháp và Trung Quốc đã tăng gấp đôi từ năm 2019-2021.

Theo Công ty Vận tải biển Drewry Shipping – có trụ sở tại London, vận chuyển hàng hóa bằng đường biển đã trở nên đắt đỏ hơn rất nhiều trong giai đoạn dịch bệnh. Tính đến ngày 6-1, chi phí trung bình để vận chuyển một container 40feet tiêu chuẩn trên 8 tuyến đường biển chính của thế giới là 9.408 USD, gấp 5 lần so với trước khi đại dịch bùng phát. Trong khi vận chuyển một container từ Trung Quốc đến Paris bằng đường sắt tốn khoảng 8.000 USD. Ở chiều ngược lại, con số này chỉ khoảng 2.000 USD nhờ trợ cấp của Chính phủ Trung Quốc nhằm khuyến khích các công ty châu Âu sử dụng tàu hỏa để xuất khẩu sang Trung Quốc.

Với việc đại dịch Covid-19 đã bước sang năm thứ 3 và các ca nhiễm gia tăng nhanh chóng do biến thể Omicron, các chuyên gia cho rằng căng thẳng chuỗi cung ứng sẽ tiếp tục trong một thời gian và vận chuyển bằng đường sắt sẽ tiếp tục phát huy ưu thế.