10:47 - 16/05/2018
Nedspice muốn đưa hạt tiêu Việt đi xa
Hội nghị ngành hồ tiêu, diễn ra cuối tuần qua bao trùm không khí lo âu giá thấp.Theo phân tích của các doanh nghiệp, với tình hình thị trường cung cầu còn chênh lệch quá xa, tiêu còn tồn quá nhiều, tương lai giá tăng chưa thể đoán định.
Hơn lúc nào hết, nông dân trồng tiêu và doanh nghiệp cần có giải pháp quản lý nâng cao chất lượng, truy xuất nguồn gốc tiêu… để hướng tới mục tiêu xa hơn…
Giá tốt phải chờ hai ba năm?
Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) đánh giá tình hình thương mại hồ tiêu thế giới vẫn còn nhiều biến động.Trong quý 1/2018, thị trường toàn cầu chứng kiến giá giảm sâu nhất từ trước tới nay và phần lớn nằm dưới chi phí sản xuất của các nước.Các nhà mua chín h đang có xu hướng ít giao dịch hơn, đặc biệt là từ Mỹ, châu Âu và Trung Đông. Năm 2018, VPA tính toán dự kiến có khoảng 575.000 tấn tiêu được tung ra thị trường toàn cầu, tăng 20% so với 2017, trong khi mức tiêu thụ chỉ tăng 2,6%, tương đương 10.000 – 12.000 tấn.
Cũng như các mặt hàng nông sản khác, kinh nghiệm cho thấy khi sản lượng tăng tác động lên giá, do đó, sẽ mất thời gian dài giải quyết hàng tồn để phục hồi giá. Với mặt hàng tiêu, câu hỏi đặt ra lúc này là liệu khi nào giá tiêu mới tốt lên? Theo ông Willem Van Walt Meijer, tổng giám đốc điều hành công ty Nedspice Việt Nam, hiện nay lượng tiêu còn tồn khá nhiều ở các quốc gia, nên rất khó đoán định khi nào giá sẽ phục hồi. Tuy nhiên, nếu nhìn lại lịch sử thị trường giai đoạn những năm 1980 – 1990 (giống như hiện nay – PV), ông Willem Van Walt Meijer cho rằng, giá tiêu phục hồi cũng mất ít nhất ba đến bốn năm.Gần hơn nữa là giai đoạn giá tiêu thấp điểm những năm 2000, khi phục hồi cũng mất tối đa năm năm.
“Nếu dựa vào tổng lượng hàng còn tồn ở các nước hiện nay chúng ta phải chuẩn bị tâm lý mất vài ba năm giá thấp nữa mới có giá tốt được!”, ông nói.
Chỉ dẫn địa lý mở ra thị trường ngách…
Bốn năm trước, tiêu Quảng Trị được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý, nhưng theo ông Willem Van Walt Meijer, tổng giám đốc điều hành công ty Nedspice Việt Nam, nếu nghĩ rằng việc bán được số lượng lớn, giá cao cho mục tiêu có chỉ dẫn địa lý là không khả thi. Lấy kinh nghiệm từ Campuchia, ông này cho rằng thương hiệu tiêu Kampot cũng có chỉ dẫn địa lý, bán giá rất cao, nhưng số lượng chỉ được 200 – 300 tấn mỗi năm và được bán với tên gọi là “tiêu du lịch”. Nghĩa là đa phần mua tiêu Kompot là khách du lịch mua, đây là thị trường ngách. Còn tình huống hiện nay của Việt Nam, sản lượng tiêu xuất khẩu hàng năm rất lớn, nếu có chỉ dẫn địa lý cũng rất tốt, sẽ góp phần đa dạng sản phẩm, phân khúc thị trường; nhưng không thể làm đại trà mà phải hướng đến quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc bền vững.
Phải chuẩn bị đón đầu thị trường
Trong bối cảnh thị trường tiêu còn ảm đạm dài dài, vấn đề đặt ra lúc này là nông dân, doanh nghiệp nên làm gì? Bằng kinh nghiệm của một vài hội viên đang áp dụng, VPA cho rằng có ba việc phải làm.Thứ nhất, doanh nghiệp phải củng cố liên kết với nông dân làm sản phẩm tốt nhất để bán vào phân khúc thị trường khó tính nhất.Ở những thị trường khó tính này, nếu doanh nghiệp có sản phẩm tốt sẽ được trả giá cao nhất.Thứ hai, để khuyến khích nông dân làm tiêu chất lượng tốt, doanh nghiệp phải có chính sách thưởng hoặc khuyến khích họ.Thứ ba, là rà soát lại toàn bộ quy trình sản xuất cũng như các khâu trung gian để cắt giảm chi phí thấp nhất có thể. Trong giai đoạn khó khăn này, không chờ Chính phủ ra tay sẽ mất nhiều thời gian, công ty có thể lập ngay kế hoạch hành động cho ngay ngày mai, tuần này, tháng này…
Nedspice Việt Nam thuộc số ít doanh nghiệp ngành tiêu có những hành động bài bản thay đổi lại sản phẩm lúc thị trường ảm đạm. Công ty này cho hay, đang liên kết trực tiếp với 1.600 nông dân sản xuất tiêu chất lượng ở Bình Phước. Nguyên tắc hợp tác với nông dân được Nedspice đưa ra là: hai bên cùng nhau giám sát chất lượng để hướng đến truy xuất nguồn gốc. Theo đó, nông dân được công ty ký hợp đồng bao tiêu, họ được hướng dẫn kỹ thuật, và chính sách thưởng phạt là động lực giúp họ làm tốt hơn. Chẳng hạn, với giá thu mua thoả thuận, những nông dân nào sản xuất được loại tiêu đạt chất lượng loại A sẽ được thưởng thêm 1.000 đồng/kg, loại A+ thưởng 3.000 – 5.000 đồng, và từ A++ thưởng 10.000 đồng.
“Chương trình quản lý tiêu của chúng tôi bắt đầu từ đất, nước và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên lá, trên hạt hồ tiêu!”, ông Willem Van Walt Meijer nêu kinh nghiệm trước cộng đồng doanh nghiệp ngành tiêu như vậy. Từ cách quản lý này, Nedspice có được 90% sản lượng tiêu trong tổng số trên dưới 10.000 tấn tiêu thu mua hàng năm của nông dân Bình Phước, đạt tiêu chuẩn xuất vào EU, Mỹ…
“Nông dân Brazil tuân thủ tốt quy trình trồng hồ tiêu cũng nhờ vào chính sách liên kết bao tiêu, quản lý chất lượng, chích sách thưởng phạt và nông dân Việt Nam cũng đang bắt đầu áp dụng tốt điều này”, tổng giám đốc Nedspice cho hay.
Thay đổi lại chiếc lược sản xuất tiêu, hướng đến chất lượng, truy xuất có nguồn gốc và cắt giảm bớt diện tích, sản lượng tiêu là giải pháp cấp thiết nhất lúc này. So với các nước, sản xuất tiêu ở Việt Nam vẫn có hạn chế nhỏ lẻ, nhưng dù nhỏ lẻ mà nếu chúng ta biết liên kết, biết chính xác, cụ thể sản phẩm đó mua từ ai, bán cho ai, với mức giá nào thì chắc chắn giá trị, thương hiệu sẽ được cũng cố, nâng lên. Biện pháp truy xuất nguồn gốc còn giúp doanh nghiệp có thể phân luồng sản phẩm tiêu làm ra.
Tiêu hữu cơ cũng là một giải pháp tình thế
Dẫu nhu cầu của thế giới về hồ tiêu hữu cơ có hạn mức nhất định, chỉ ở mức độ vài chục phần trăm đã là rất cao; nhưng ông Đinh Xuân Thu, giám đốc công ty TNHH trang trại xanh Thu Thuỷ, khẳng định, hồ tiêu hữu cơ chính là một trong những giải pháp tình thế để đối phó với cuộc khủng hoảng thừa của ngành hồ tiêu hiện nay.
Ông Thu cho rằng, trồng hồ tiêu hữu cơ không có gì khó nếu có kiến thức, kinh nghiệm được trao đổi, học tập kỹ.Nhưng cái khó nằm ở chính cái tâm của người nông dân có chịu làm hay không, họ có nhẫn nại hay không; và tinh thần đoàn kết, ý thức cộng đồng xã hội phải cùng làm.
“Thời gian đầu tư cho hồ tiêu hữu cơ phải mất 2 – 3 năm trở lên, khi chuyển đổi từ hồ tiêu thường. Cái khó nhất là phải có khoảng cách ly không khí, tức là nếu ruộng gần kề có sử dụng các chất bị cấm trong canh tác hữu cơ, thì ruộng hữu cơ phải có một vùng đệm để ngăn cản sự xâm nhiễm của các hoá chất từ ruộng bên cạnh. Cây trồng hữu cơ phải trồng cách vùng đệm ít nhất 1m.
Nếu sự xâm nhiễm xảy ra qua đường không khí, thì cần phải có một loại cây được trồng trong vùng đệm để ngăn chặn bụi phân xâm nhiễm.Loại cây trồng trong vùng đệm phải là loại cây khác với loại cây trồng hữu cơ. Nếu việc xâm nhiễm xảy ra qua đường nước thì cần phải có một bờ đất hoặc rãnh thoát nước để tránh bị xâm nhiễm do nước bẩn tràn qua, ông Thu giải thích.
Bảo Anh (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này