08:35 - 01/12/2016
Mì tỷ phú lại thành cây xoá đói
Liên tục ba mùa liền (2013, 2014, 2015) giá khoai mì được coi là không tưởng: 2.000 – 2.200 đồng/kg củ tươi. Nhiều nông dân hoan hỉ vì bỗng dưng thành triệu phú, tỷ phủ nhờ cây xoá đói giảm nghèo.
Vậy mà, đến năm 2016, giá đột nhiên tụt xuống 1.200 – 1.400 đồng, có nhiều vùng còn thấp hơn, khiến củ khoai mì, giờ đây trở về đúng nghĩa là cây xoá đói giảm nghèo.
Nguyên nhân sâu xa là do thị trường xuất khẩu duy nhất là Trung Quốc đang hẹp dần vì thị phần đang mất dần vào tay Thái Lan, Lào và Campuchia.
Một yến mì không đổi được tô phở
Cách nay một tháng, người viết có ông anh ở Phong Điền, Thừa Thiên – Huế thu hoạch 2 sào khoai mì. Đám mì này trồng xung quanh nhà, trên thân đất cát, bón bằng phân trâu ủ mục cộng thêm lân, đạm đầy đủ nên ông anh thu được sản lượng kha khá.
Nghĩ cũng như mọi năm, giá trên 2.000 đồng 1kg mì tươi, nên gần đến vụ thu hoạch, ông anh gọi điện vào “khoe” với bao dự định mua sắm cái này, cái kia. Ai ngờ, đến ngày nhổ mì, giá cứ thế rớt thảm, còn dưới 1.000 đồng/kg.
Thêm nữa, hôm nhổ mì lại gặp trời mưa, thương lái mua cả vườn mì lại được dịp ép giá, nên tính ra, tiền thu được từ 2 sào mì không đủ chi phí thuê máy cày lên luống chứ huống chi là phân bón, công sức bỏ ra.
Ông anh và hàng triệu nông dân trồng mì trên khắp cả nước rầu rỉ. Vài tháng nay, giá củ mì là đề tài nóng nhất, có vùng như Bình Định, Phú Yên, Huế, Nghệ An đổi ngang 100kg mì chỉ được một bát phở.
Hoạ hoằn lắm như vùng Tây Nguyên, miền Đông, do mì có tỷ lệ tinh bột cao hơn thì giá còn được trên dưới 1.000 đồng/kg.
Ông Phạm Lộc, chủ vườn mì ở xã R’Kơi, Kon Tum, nói rằng, với giá mì như vầy thì nếu vườn tốt (4 tấn/sào 1.000m2), lời 2 triệu đồng. Còn vườn xấu (3 tấn/sào) thì hoà vốn hoặc lỗ công đầu tư.
Có khá nhiều gia đình đã nhanh tay chuyển đổi cây trồng, từ mía, càphê, điều hoặc một loại cây trồng ngắn ngày như cây bắp sang trồng cây mì, khi giá lên đỉnh trong hai năm 2014 – 2015.
Hồi đó, 1ha mì trừ chi phí cũng thu về ngót nghét cả trăm triệu đồng, còn nay, nông dân lại vỡ mộng làm giàu. Cuộc sống gia đình ông Võ Minh Sơn, ở xã Sa Bình, huyện Sa Thầy, Kon Tum, trông cả vào 3ha mì này.
Năm ngoái, cũng diện tích này, trừ chi phí, ông Sơn còn thu được 250 triệu đồng, năm nay thì còn trên 100 triệu chưa tính công cán, đầu tư. Đã thế, ông nói, do mì dội chợ nên nông dân muốn bán phải trả tiền thuê nhân công nhổ mì và vận chuyển mì đến nhà máy.
Theo tính toán, để nhổ 10 tấn mì cần khoảng 14 công. Công đàn ông là 150.000 – 180.000 đồng tuỳ vùng, còn phụ nữ thì thấp hơn, khoảng 30.000 – 40.000 đồng. Nếu cộng thêm chi phí vận chuyển về nhà máy nữa thì xem như người nông dân trắng tay.
Trong khó ngoài vây
Không chỉ nông dân, năm nay giới kinh doanh mặt hàng mì lát, tinh bột mì cũng thất thu nặng nề do thị trường xuất khẩu ế ẩm. Bà Loan, một đầu mối kinh doanh tinh bột mì ở Tây Ninh, cho biết giá loại nguyên liệu này có thời điểm còn 6.400 – 6.500 đồng/kg, mà bán vẫn không chạy. Còn mì lát thì sấy xong rồi đổ đống trong kho mà không có người mua.
“Từ đầu năm đến nay, thị trường ế rề. Các doanh nghiệp trước đây lấy mười phần để xuất qua Trung Quốc thì năm nay chỉ còn bốn, năm phần”, bà Loan nói.
Khoai mì là cây công nghiệp ngắn duy nhất có sự tăng trưởng vượt bậc trong vài ba năm trở lại đây. Từ chỗ chỉ đáp ứng nhu cầu nguyên liệu làm thức ăn gia súc, sản xuất bột ngọt, cây khoai mì dần dần trở thành mặt hàng xuất khẩu ấn tượng, chính thức có kim ngạch hơn 1 tỷ USD trong nhiều năm liền.
Cũng vì xuất khẩu quá “sung” nên hồi đầu năm ngoái, bộ Công thương còn “rảnh”, nghĩ ra cách đánh thuế 5% với mặt hàng khoai mì xuất khẩu. Phần vì muốn có thêm đồng thu ngân sách, phần vì muốn “bảo hộ” nguyên liệu cho mấy nhà máy sản xuất ethanol của tập đoàn Dầu khí quốc gia.
Nay thì mấy nhà máy này chính thức đắp chiếu do cạnh tranh không lại. Bộ Công thương cũng nhanh chân gỡ bỏ thuế cho cây mì.
Nhưng ngặt nỗi, thị trường mua nhiều nhất cây mì của Việt Nam là Trung Quốc lại bỗng dưng…“đỏng đảnh”, giật cục, lúc đóng, lúc mở. Báo hại cả triệu nông dân lẫn trăm nhà máy sản xuất mì lát và tinh bột mì khốn đốn.
Sản lượng mì khô mỗi năm lên đến 4 – 5 triệu tấn, nhưng chỉ có 10 – 15% số đó dùng nội địa, còn lại là xuất khẩu và có đến hơn 80% xuất qua Trung Quốc dưới dạng mì lát và tinh bột.
Đại diện nhà máy chế biến tinh bột mì Vina Kon Tum, xác nhận từ đầu năm đến nay thị trường Trung Quốc giảm mua đột ngột khiến cho lượng mì sản xuất ra không thể nào tiêu thụ được.
Theo một số doanh nghiệp chiếm thị phần xuất khẩu sản phẩm khoai mì lớn sang Trung Quốc, nhu cầu sử dụng loại nguyên liệu này cho sản xuất xăng sinh học ethanol hay sử dụng tinh bột làm thực phẩm cho người, ở Trung Quốc vẫn rất lớn.
Tuy nhiên, từ vài năm nay, sở dĩ Trung Quốc vẫn nhập mì từ Việt Nam với số lượng tăng đều là vì nhu cầu trong nước tăng mạnh, nhưng ít doanh nghiệp để ý phía Trung Quốc cũng gia tăng nhập mì lát và tinh bột mì từ Thái Lan, Campuchia, Lào.
Với ba nước có diện tích trồng mì ngang ngửa, thậm chí vượt xa về năng suất, sản lượng lẫn giá thành như Thái Lan, thì việc hiệp định thương mại hàng hoá giữa các nước trong khối ASEAN với Trung Quốc (ACFTA) đã có hiệu lực, họ có lợi thế hơn hẳn Việt Nam.
Trước đây, Việt Nam xuất khẩu mì theo đường tiểu ngạch sang Trung Quốc để tiết kiệm 5 – 7% thuế thì nay, ACFTA có hiệu lực, Thái Lan cũng bán sản phẩm mì và tinh bột mì tiểu ngạch sang Trung Quốc như Việt Nam. Nên nhớ, nông dân Thái trồng 1 ha khoai mì cho thu hoạch 70 tấn củ, còn nông dân Việt Nam phải cộng 3ha mới có sản lượng như vậy.
Bảo Anh
Theo TGTT
Có thể bạn quan tâm
Xuất khẩu cá tra, cua ghẹ, mực, bạch tuộc sang Trung Quốc tăng mạnh
Rau quả Thái ‘mượn đường’ sang Trung Quốc
Trung Quốc sẽ là thị trường lớn nhất của thủy sản Việt Nam
Mở tuyến vận tải thủy từ nội địa Pháp đến Việt Nam
Bình Thuận: Giá thanh long trái vụ giảm mạnh, nông dân lỗ nặng
Tags:cây xóa đóiethanolkhoai mìKon Tummì tỷ phúnhà máy xăng sinh họcphong điềnTrung Quốcxuất khẩu khoai mì
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này