22:45 - 24/10/2018
Coi chừng hàng Trung Quốc ‘rửa xuất xứ’ để sang Mỹ
Đông Nam Á đang chứng kiến một làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong bối cảnh cuộc chiến thương mại căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc thúc đẩy các công ty chuyển sản xuất tới khu vực.
Nhưng coi chừng đầu tư đó chỉ là những vỏ bọc để chuyển hàng từ Trung Quốc sang, rửa xuất xứ và xuất sang Mỹ.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành – Giám đốc Phát triển Trường ĐH Fulbright Việt Nam rủi ro lớn của Việt Nam trong cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung là việc hàng Trung Quốc chuyển tiếp (transshipment) qua Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ nhằm tránh thuế trừng phạt.
Hoạt động của hàng Trung Quốc đội lốt này có thể là nhập xuất đơn giản, hay phức tạp hơn là có thể chế biến giả tạo thông qua DN nội địa hay DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam.
“Vừa qua, thép Việt Nam nhưng có xuất xứ từ Trung Quốc là ví dụ khi Mỹ đánh thuế lên đến 450%. Khi cơ quan thương mại phát hiện gian lận, không chỉ một DN mà cả ngành đều bị ảnh hưởng.
“Không chỉ thuế cao mà còn ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam, khiến Mỹ có thể đưa Việt Nam vào tầm ngắm trả đũa thương mại.
“Việt Nam hiện đứng thứ 5 trong các nền kinh tế có thặng dư thương mại với Mỹ (32 tỷ USD theo tính toán Việt Nam và 38 tỷ USD theo tính toán của Mỹ), chỉ sau Trung Quốc, châu Âu (EU), Mexico và Nhật Bản. Trong đó, Trung Quốc, EU, Mexico đã bị Mỹ thực hiện chính sách áp thuế nhập khẩu, Nhật Bản đang chịu sức ép lớn từ Mỹ trong việc áp thuế nhập khẩu ôtô,” ông Thành cảnh báo tại hội thảo “Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung: Triển vọng và rủi ro với doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu Việt Nam”.
Hội thảo do Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp cùng Trung tâm Hỗ trợ Hội nhập Quốc tế TP.HCM tổ chức ngày 24/10.
Trao đổi với báo chí bên lề hội thảo, TS Trần Du Lịch, Phó Chủ tịch VIAC, cho rằng Chính phủ Việt Nam cần chủ động tăng cường quản lý nguồn gốc xuất xứ một cách chặt chẽ, đừng để đến khi bị Mỹ kiểm tra, cảnh báo mới tìm các ứng phó.
“Đối với DN, tôi đề nghị DN không vì lợi ích riêng mà thực hiện hay tiếp tay cho hàng Trung Quốc mượn đường Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ vì sẽ ảnh hưởng đến cả ngành và đất nước Việt Nam,” Ông Lịch nhấn mạnh.
Tuy nhiên, Việt Nam cũng có những thuận lợi nhất định từ căng thẳng thương mại. Trong 200 tỷ USD hàng Trung Quốc bị Mỹ đánh thuế thêm 10% vào đợt 3 (cuối tháng 9 vừa qua), nhóm nông sản, thủy sản và lương thực thực phẩm chỉ chiếm 5,3 tỷ USD (tỷ lệ 2,7%).
Ông Thành nhận định: đối với Việt Nam, khi thuế đợt 3 có hiệu lực, nông sản và thủy sản là nhóm hàng quan trọng chịu tác động tích cực bao gồm: thủy sản, hạt điều, mật ong, gạo, rau quả,… Đây là những mặt hàng Việt Nam cạnh tranh với Trung Quốc tại thị trường Mỹ và Việt Nam được hưởng lợi khi hàng Trung Quốc chịu thuế cao.
Tuy nhiên ông Nguyễn Xuân Thành cũng lưu ý, những lợi thế này chỉ dành cho doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Mỹ và chia đều cho nhiều quốc gia đang xuất khẩu vào Mỹ chứ không riêng gì doanh nghiệp Việt.
Trong khi đó, các doanh nghiệp đang xuất khẩu sang các thị trường khác hoặc khai thác thị trường nội địa sẽ chịu sự cạnh tranh gay gắt hơn với hàng Trung Quốc.
TS Trần Du Lịch, Phó Chủ tịch VIAC nhấn mạnh, trong cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, thị trường Mỹ cần nguồn cung thay thế, tuy nhiên doanh nghiệp Việt Nam không chỉ cạnh tranh với Trung Quốc mà còn cạnh tranh với nhiều quốc gia khác và doanh nghiệp các quốc khác cũng đang nỗ lực để tận dung cơ hội này nhằm gia tăng thị phần vào Mỹ. Chính vì vậy, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung chỉ mới tạo ra cơ hội, còn nắm bắt được cơ hội hay không lại tùy thuộc vào năng lực của mỗi doanh nghiệp và chiến lược của từng quốc gia trong việc tạo ra sản phẩm cạnh tranh.
Đặc biệt, Nhà nước cần sớm hoàn thiện và ban hành các tiêu chuẩn cụ thể về hàm lượng nội địa trong các sản phẩm “made in Vietnam” và giám sát việc tuân thủ của doanh nghiệp. Chỉ khi cơ quan quản lý kiểm soát tốt chất lượng hàng hóa và doanh nghiệp đảm bảo tính minh bạch về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa thì mới biến cơ hội tiếp cận và mở rộng thị trường sang Mỹ thành hiện thực.
Trong vòng 6 tháng, kể từ khi Mỹ áp 25% thuế trừng phạt lên 50 tỷ USD hàng hóa Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc, giới chức Bắc Kinh đã rất bực bội khi các chuyên gia phân tích được tham vấn chỉ phục vụ lợi ích cho những người hậu thuẫn mình, nguồn tin có liên quan tới quá trình tham vấn tiết lộ với SCMP.
Trung Quốc có hơn 500 trung tâm phân tích đã đăng ký hoạt động, thấp hơn so với Mỹ (1.800). Hầu hết các trung tâm phân tích của Trung Quốc đều do chính phủ hậu thuẫn. Nhưng họ đều cung cấp “những thông tin đã được lọc” để tránh làm mếch lòng cấp quản lý, SCMP dẫn nguồn tin thân cận với chính phủ Trung Quốc cho hay.
Theo NLĐ/MTG/TTXVN
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này