17:42 - 21/05/2025

Chiến lược cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo vượt khó

Xuất khẩu gạo còn nhiều mặt hạn chế, rào cản về kỹ thuật, chất lượng cùng chi phí vận chuyển logistics. Cùng với đó là thiếu chế biến sâu, liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp.

Ngành gạo xuất khẩu cần phải đa dạng thị trường xuất khẩu, điều chỉnh lại quy định xuất khẩu bằng những thảo luận, góp ý thẳng thắn.

Tại Hội nghị về điều hành xuất khẩu gạo năm 2025, Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương cho biết, trong 4 tháng đầu năm nay, Việt Nam xuất khẩu trên 3,43 triệu tấn gạo, đạt kim ngạch gần 1,77 tỷ USD, tăng 8,1% về lượng nhưng giảm 13,3% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Giá gạo xuất đạt 515 USD/tấn, giảm 19,8% so với cùng kỳ năm 2024.

Về thị trường, Philippines vẫn là thị trường nhập khẩu gạo Việt Nam lớn nhất, chiếm 43,3% trong tổng lượng và chiếm 45,5% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước.

Trước diễn biến thực tế tình hình xuất khẩu gạo, có những thời cơ, thách thức đang xen, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đưa ra các nhóm giải pháp trong thời gian tới nhằm nâng cao hiệu quả điều hành xuất khẩu gạo; trong đó, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương về xuất khẩu gạo; tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình xuất khẩu gạo trong năm; kịp thời triển khai chiến lược về xuất khẩu gạo đến năm 2030 cũng như tăng cường xúc tiến thương mại, mở rộng đàm phán ký kết thương mại với các nước về xuất khẩu gạo; tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện…

Đặc biệt; trong đó, các địa phương chú trọng các nhóm giải pháp về tổ chức lại sản xuất gắn với hình thành liên kết chuỗi giá trị giữa các tổ chức, hợp tác xã với doanh nghiệp xuất khẩu gạo; các doanh nghiệp, thương nhân cần đầu tư nâng cấp các trang thiết bị nhà xưởng chế biến sâu, cho ra những sản phẩm gạo chất lượng đi vào các thị trường khó tính; tiến tới đa dạng hóa thị trường xuất khẩu gạo, giảm thiểu rủi ro….

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết, với lợi thế về vị trí giao thông thủy bộ thuận lợi, sản xuất lúa gạo là thế mạnh địa phương, Tiền Giang có ngành xay xát chế biến lương thực xuất khẩu phát triển mạnh. Toàn tỉnh có khoảng 200 cơ sở xay xát chế biến lương thực xuất khẩu lớn, năng lực xay xát đạt khoảng 3 triệu tấn gạo/năm. Hàng năm, Tiền Giang đạt kim ngạch xuất khẩu gạo khoảng 100 triệu USD.

Ông Lưu Văn Phi kiến nghị, để ngành hàng xuất khẩu gạo phát triển bền vững, các thương nhân và doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần quan tâm hơn nữa việc xây dựng vùng nguyên liệu, tạo nguồn cung ổn định, nâng cấp nhà xưởng, đổi mới dây chuyền công nghệ và nâng cao năng lực chế biến cũng như đảm bảo về nguồn lực tài chính; tiến tới xây dựng thương hiệu và khẳng định uy tín trên thị trường trong nước và xuất khẩu. Đồng thời, nhà nước cũng cần sửa đổi những quy định về xuất khẩu gạo cho phù hợp.

Đặc biệt, Giám đốc Sở Công Thương Tiền Giang nhận thấy, các doanh nghiệp và ngân hàng cần ngồi lại để có nguồn vốn đầu tư. “Ngành lúa gạo cần xây dựng thương hiệu, phát triển giá trị gia tăng đồng thời kêu gọi doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu và hệ thống logistics. Cùng với đó phải đa dạng thị trường xuất khẩu, điều chỉnh lại quy định xuất khẩu bằng những thảo luận, góp ý thẳng thắn”, ông Phi nói.

Các đại biểu cũng đã đề xuất, góp ý đối với dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 107 và Nghị định 01 của Chính phủ, để hoạt động xuất khẩu gạo đạt hiệu quả cao hơn trong thời gia tới.

“Hướng sắp tới rất mong các Bộ, ngành quan tâm hơn, giải quyết tiêu thụ vụ lúa Hè Thu 2025 bởi đầu ra khó khăn. Bộ ngành cần tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thuế VAT nhanh hơn. Cùng với đó, cơ quan quản lý có thể miễn, giảm tiền thuê đất cho doanh nghiệp để giảm chi phí, đặc biệt là đề nghị giảm thuế thu nhập cho doanh nghiệp xay xát”, ông Trần Tấn Đức, thành viên HĐQT Tổng công ty Lương thực Miền Nam kiến nghị.