Thực phẩm thế kỷ 21: từ Blockchain đến Internet vạn vật

Nhân viên kiểm tra giá của trái chanh tại cửa hàng tạp hóa 365 của Whole Foods Market trước ngày khai trương ở Los Angeles, Hoa Kỳ. Ảnh: Reuters.

Người tiêu dùng ngày càng khó tính

Năm 2016, Quốc hội Mỹ đã thông qua hai quy định mới: Tiêu chuẩn công bố Thực phẩm sinh học quốc gia (NBFDS) và Quy tắc cuối cùng về Nhãn Dinh dưỡng (NFP).

Theo thống kê, tính đến tháng 3/2018, chỉ có khoảng 10% các công ty thực phẩm đã áp dụng các yêu cầu NFP mới. Các công ty có doanh thu hàng năm từ 10 triệu đôla Mỹ trở lên phải tuân thủ các yêu cầu trước ngày 1/1/2020, trong khi các đơn vị nhỏ hơn có thời gian đến ngày 1/1/2021.

Bên cạnh đó, là sức ép đến từ chính đòi hỏi của người tiêu dùng. Người tiêu dùng trên thế giới hiện nay ngày càng có xu hướng quan tâm nhiều hơn đến các thành phần trong thực phẩm họ ăn, liệu chúng có an toàn hay không, có phải là thực phẩm biến đổi gen (GMO) không, quy trình sản xuất và vận chuyển thế nào, v.v…

Theo một khảo sát được làm tại Mỹ vào năm 2015, 57% người trưởng thành Mỹ coi GMO nhìn chung là không an toàn dù nhiều tổ chức khoa học đã coi nó là an toàn như: Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia, FDA, Hiệp hội Khoa học Tiến bộ Hoa Kỳ, Tổ chức Y tế Thế giới và Hội Hoàng gia London.

Một khảo sát của Nielsen cũng cho thấy rằng 67% người tiêu dùng Mỹ muốn biết tất cả các thứ đã đi vào thức ăn họ mua. 46% cho biết các tuyên bố về thực phẩm như “hữu cơ”, “tự nhiên”, “không chứa…” ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua hàng của họ.

Rõ ràng, cả cơ quan quản lý lẫn người tiêu dùng đang ngày càng khó tính hơn, tuy nhiên các nhà sản xuất kinh doanh thực phẩm cũng không cần quá lo lắng. Các công nghệ mới như Blockchain hay Internet vạn vật có thể giúp họ thỏa mãn hầu hết các đòi hỏi khắt khe của cơ quan quản lý cũng như những khách hàng khó tính.

Các giải pháp Blockchain

Để đáp ứng quy định về dán nhãn: Các giải pháp Blockchain có thể cho phép các công ty theo dõi và truy nguyên các thành phần và sản phẩm từ trang trại thu hoạch, quá trình đi lên kệ cửa hàng tạp hóa. Thông qua quá trình này, các công ty thực phẩm có thể giúp duy trì tính xác thực của sản phẩm. Khi cần phải thay đổi theo quy định dán nhãn, Blockchain có thể giúp các công ty theo dõi các sản phẩm có nhãn phù hợp và giúp đảm bảo rằng các thành phần khớp với những gì được ghi trên nhãn.

Truy xuất nguồn gốc: Blockchain cho phép kết nối liền mạch tất cả các điểm trong chuỗi cung ứng, cho phép nhà sản xuất, người bán và người mua thực phẩm theo dõi sản phẩm từ trang trại đến bàn ăn của người tiêu dùng. Công nghệ không cần giấy tờ này cung cấp một đường dữ liệu kiểm toán đầy đủ – không thể sửa đổi sau khi được đưa vào hệ thống – để tạo nên một phương tiện lưu giữ hồ sơ vĩnh cửu.

Một số nhà sản xuất thực phẩm đã tiên phong sử dụng mã QR Code dựa trên Blockchain để cung cấp các thông tin chi tiết về cách nuôi trồng và thu hoạch sản phẩm như Cargill, Hershey, Crunchies…Người tiêu dùng có thể sử dụng điện thoại thông minh của họ để quét mã QR trên bao bì thực phẩm tại các điểm bán và nhận được lịch sử đầy đủ và toàn diện về hành trình của thực phẩm, đảm bảo thực phẩm họ ăn là chính xác những gì được liệt kê trên nhãn. Người tiêu dùng cũng có thể theo dõi xem thực phẩm hoặc thành phần của nó có chứa bất kỳ thành phần biến đổi gen, kháng sinh, hormon hay bất kỳ hóa chất không mong muốn nào khác hay không và giảm bớt lo ngại về thực phẩm biến đổi gen, nguồn nguyên liệu, vv. Cũng như xác minh các tuyên bố như nuôi bằng cỏ, tự nhiên và hữu cơ.

Chống hàng giả: Một nhà sản xuất thực phẩm có thể sử dụng blockchain để chứng minh hàng của mình là thật, loại bỏ nguy cơ hàng giả và giúp đảm bảo sự tin tưởng của người tiêu dùng. Blockchain có thể áp dụng cho mọi điểm tiếp xúc trong chuỗi cung ứng (có thể là nông dân, nhà cung cấp, nhà sản xuất hoặc người gửi hàng) để thêm một ghi chép có thể kiểm chứng và không thay đổi dưới dạng chứng chỉ kỹ thuật số vào phả hệ của mục. Chứng chỉ số này có thể đảm bảo rằng thông tin từ mọi điểm tiếp xúc dọc theo chuỗi cung ứng được ghi lại và có sẵn một cách minh bạch. Nhãn thời giancũng có thể giúp cung cấp đường đi độc nhất cho một sản phẩm thực phẩm và bảo vệ người tiêu dùng khỏi hàng giả. Các nhà sản xuất thực phẩm cũng có thể theo dõi các sản phẩm bị đánh cắp hoặc mất tích và giúp ngăn chặn việc bán và sở hữu hàng hóa bị đánh cắp.

Ví dụ, Quỹ Toàn cầu về Thiên nhiên (WWF) và Viant đã hợp tác để sử dụng blockchain để gắn thẻ cá ngừ đánh bắt ở Fiji và theo dõi hành trình đến Los Angeles. Điều này cho phép các nhóm đối tác của WWF và Viant xác minh rằng vụ thu hoạch là từ nghề cá bền vững và đảm bảo tính xác thực của sản phẩm

Thu hồi đúng mục tiêu: Các giải pháp dựa trên Blockchain có thể tạo thuận lợi cho việc thu hồi sản phẩm khi cần thiết. Ví dụ khi các yêu cầu ghi nhãn thay đổi hoặc có trục trặc phát sinh. Thu hồi đúng mục tiêu giúp giảm sự gián đoạn đối với người tiêu dùng vì các sản phẩm có thể được rút ra khỏi thị trường một cách nhanh chóng. Đối với các công ty, giúp tiết kiệm chi phí thu hồi cũng như thu hồi nhanh hơn và chính xác hơn. Hơn nữa, các ứng dụng dựa trên blockchain có thể theo dõi trạng thái thu hồi và trợ giúp trong việc báo cáo theo quy định.

Cùng xem xét trường hợp bùng phát dịch bệnh E. coli làm xà lách romaine ở Hoa Kỳ trong mùa lễ 2017. Các nhà chức trách không thể theo dõi chính xác nguồn gốc của sự bùng phát trực tiếp đe dọa hàng triệu người. Doanh số của rau diếp romaine giảm 45% vào tháng 5 năm 2018. Tuy nhiên, một đợt bùng phát tương tự xảy ra vào tháng 6 năm 2018. Một ứng dụng hỗ trợ blockchain có thể giúp ngăn chặn sự bùng phát bằng cách nhanh chóng xác định các lô hàng bị nhiễm và thậm chí có thể là điểm bị nhiễm. Những cuộc khủng hoảng như vậy có thể có tác động tiêu cực đến niềm tin của người tiêu dùng và các doanh nghiệp, nhưng chúng có thể được ngăn chặn bằng cách sử dụng công cụ công nghệ thích hợp.

Tăng trải nghiệm cho khách hàng: Nhiều người tiêu dùng quan tâm đến việc biết thức ăn và nguyên liệu của chúng được nuôi và thu hoạch như thế nào, và liệu chúng có hormon, thuốc kháng sinh và thuốc trừ sâu không. Nhãn thông minh, mã QR cho phép cung cấp thông tin chính xác giúp tạo lòng tin của người tiêu dùng. Người tiêu dùng sẽ tin tưởng hơn nếu biết các công ty sẽ có thể thu hồi các sản phẩm bị nhiễm bẩn hoặc giả mạo nếu cần thiết. Cung cấp quyền truy cập thông tin sản phẩm có thể giúp các công ty thực phẩm tạo khác biệt với các đối thủ cạnh tranh, nâng cao trải nghiệm khách hàng, xây dựng lòng trung thành của thương hiệu và do đó có khả năng tăng thị phần

Sử dụng Internet vạn vật trong bán lẻ thực phẩm

Có nhiều cơ hội cho các công ty thực phẩm làm việc cùng với các nhà bán lẻ để tích hợp dữ liệu trên toàn bộ hệ sinh thái chuỗi cung ứng. Sau khi sản phẩm ra khỏi tầm kiểm soát của nhà sản xuất, một số ứng dụng IoT khác có thể giúp các nhà bán lẻ giao tiếp thông tin được cung cấp bởi nông dân, nhà sản xuất thực phẩm, nhà phân phối và người tiêu dùng tại thời điểm bán hàng, do đó tối đa hóa việc sử dụng các năng lực của blockchain

Các thiết bị giao tiếp trường gần (near-field), hàng rào địa lý (geofencing) và phát tín hiệu (beacons): Thiết bị giao tiếp Beacons, geofencing, và near-field là các công nghệ đã được sử dụng vào năm 2013 để nhận dạng một người hoặc một đối tượng trong một khu vực không dây để truyền dữ liệu. Trong bán lẻ, các thiết bị này phát hiện điện thoại thông minh của người tiêu dùng và có thể gửi thông tin sản phẩm và thành phần đến điện thoại khi họ ở gần một sản phẩm nhất định, thông báo cho người tiêu dùng về ưu đãi và khuyến mại đặc biệt khi họ đi qua hoặc ghé thăm cơ sở bán lẻ.

Ki-ốt thông minh: Nhiều nhà bán lẻ triển khai các kiốt tùy chỉnh cung cấp thông tin chi tiết về nội dung và thành phần của các sản phẩm thực phẩm theo yêu cầu của người tiêu dùng. Các ki-ốt này thường được đặt gần các sản phẩm cụ thể và có thể được lập trình để hiển thị thông tin chi tiết về các thành phần, nội dung dinh dưỡng, nguồn, v.v.

Cảm biến: Nhiều nhà bán lẻ cũng đang sử dụng công nghệ dựa trên cảm biến, nơi các ký hiệu có cảm biến truyền thông tin về sản phẩm khi điện thoại thông minh của khách hàng được đặt bên cạnh các ký hiệu đó.

Phương Thanh (theo MTG)

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này