17:07 - 02/08/2018
Khi nào cám đắt hơn gạo?
Đặt câu hỏi “khi nào cám đắt hơn gạo ở Việt Nam” nghe có vẻ lạ. Tuy vậy chuyện lạ này không hẳn khó xảy ra, nếu không nói là chuyện bình thường.
Trong chuyến công tác Ấn Độ cuối tháng 6 vừa qua, chúng tôi có dịp đến bang Tây Bengal. Nơi đây, cám được bán trung bình với giá từ 7.000 – 7.200 đồng/kg, trong khi gạo có giá 6.800 đồng/kg! Ngạc nhiên rồi hỏi, chúng tôi nhận được câu trả lời ngắn ngọn: “Tất cả nằm ở quy luật cung cầu”.
Ở Tây Bengal, nhu cầu về cám tươi rất lớn, vì là nguyên liệu đầu vào của hơn 400 nhà máy trích ly dầu gạo tại đây.Khi có nhiều nhà máy cạnh tranh nhau mua cám, nên giá cám được đẩy lên và vượt qua giá gạo.
Đến đây, xin được nói sơ qua về dầu gạo. Gọi dầu gạo là để nghe cho hay và dễ đưa sản phẩm ra thị trường, chính xác phải gọi là dầu cám.
Cám ở bang Tây Bengal được xay xát ra từ gạo đồ. Theo đó, hạt lúa sẽ được được ngâm nước nóng hoặc nhiệt làm chín trong hơi nước rồi phơi khô, sau đó mới được gia công qua các công đoạn chế biến khác như xay xát, đánh bóng.Nhờ quá trình xử lý nhiệt như vậy, hàm lượng dầu được giữ lại trong cám khá cao, trung bình từ 22 – 25% (1). Nghĩa là, cứ 100kg cám, đem trích ly, thu được 22 – 25kg dầu thô, phần còn lại là cám. Dầu thô, đem đi xử lý bước tiếp theo gọi là tinh luyện sẽ thu được dầu ăn. Dầu gạo dùng đểchiên xào, thậm chí trộn với salad.
Giá dầu cám thô được bán với giá trung bình khoảng 1.000 USD/tấn, tức 1kg dầu thô có giá khoảng 23.000 đồng. Cám trích ly được bán với giá dao động từ 3.000 – 3.500 đồng/kg. Thử làm phép toán đơn giản như sau: 100kg cám, giá mua đầu vào tầm 720.000 đồng, đem trích ly, thu được 22kg dầu và 78kg cám trích ly. Lấy giá dầu là 23.000 đồng/kg, giá cám là 3.000 đồng/kg, doanh thu thu được sẽ bằng 22 x 23.000 + 78 x 3.000 = 740.000 đồng.
Tính nhanh như vậy để thấy doanh thu trội hơn chi phí. Chừng ấy thông tin chưa đủ để khẳng định đây là một ngành công nghiệp hấp dẫn.Thế nhưng nếu không đủ hấp dẫn, tại sao ngành công nghiệp dầu gạo lại phát triển mạnh như vậy ở Ấn Độ?
Tổng sản lượng dầu gạo toàn cầu là 1,7 triệu tấn/năm. Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc và Thái Lan, là bốn nhà sản xuất dầu gạo lớn nhất. Ấn Độ chiếm 75% sản lượng dầu gạo với sản lượng 1 triệu tấn/năm, tiếp đến là Trung Quốc – 210.000 tấn, Nhật Bản – 80.000 tấn và Thái Lan là 55.000 tấn. Các quốc gia còn lại 355.000 tấn. Các con số vừa nêu được ông Atul Chaturvedi, chủ tịch hiệp hội Chiết tách dung môi Ấn Độ, chia sẻ tại hội nghị Dầu gạo quốc tế lần thứ 5 (ICRBO 2018) diễn ra tại Hà Nội ngày 24/5/2018.
Việt Nam ở đâu trong thống kê trên?Ngành công nghiệp dầu gạo Việt Nam gần như vắng bóng các doanh nghiệp Việt. Thị trường mới có hai doanh nghiệp: Wilmar Agro Việt Nam và Uni Bran. Cả hai đều là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Sản lượng cám dùng cho ngành dầu gạo mới chiếm khoảng 10% trong tổng sản lượng cám của thị trường. Rõ ràng, dư địa vẫn còn rộng để các doanh nghiệp tham gia vào ngành công nghiệp này.
Việt Nam tự hào với thành tích xuất khẩu gạo luôn nằm trong tốp 3 thế giới. Thế nhưng, nhìn sang ngành dầu gạo, một ngành đem lại giá trị gia tăng cho cây lúa và góp phần hoàn thiện chuỗi giá trị trong ngành lúa gạo, vị thế của chúng ta gần như là số không. Chúng ta đang ở đâu trong ngành dầu gạo thế giới? Còn trong chuỗi giá trị gia tăng xoay quanh cây lúa và hạt gạo, chúng ta đang ở đâu và đã làm gì?
Nguyễn Lang (theo TGTT)
——————
(1) Hàm lượng dầu trung bình trong cám tại Việt Nam là 14%, theo chia sẻ của ông Trần Anh Dũng, giám đốc nhãn hiệu công ty Calofic, tại hội thảo Dầu gạo quốc tế diễn ra tại Hà Nội vào tháng 5/2018.
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này