09:30 - 16/01/2019

Khai sinh nhóm Mekong Organic

Các nghiên cứu sinh Việt Nam tại Australia đã tổ chức diễn đàn phát triển mối quan hệ đối tác giữa Australia – Việt Nam về nông nghiệp hữu cơ vào ngày 14/1/2019 tại ĐH An Giang.

TS Paul Erik Kristiansen và ông Mark Anderson quan tâm tới chuỗi sản phẩm giá trị gia tăng từ dự án lúa mùa nổi của TS Nguyễn Văn Kiền. Ảnh: HL.

Diễn đàn đã chính thức thành lập nhóm Mekong Organic, mở đầu cho giai đoạn đào tạo, chia sẻ kiến thức giữa hai nước, cũng như phát triển các mối liên hệ trong nước và quốc tế về lĩnh vực sản xuất hữu cơ.

TS Paul Erik Kristiansen (ĐH New England); ông Mark Anderson, CEO hội Nông nghiệp bền vững Australia (NASAA) và ông Alan Broughton, phó chủ tịch hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Australia (OAA), tự nguyện mua vé bay sang An Giang để tham gia diễn đàn, còn tuần tới, họ sẽ bắt đầu tuần lễ chia sẻ cách tổ chức sản xuất, chứng nhận sản phẩm hữu cơ. Sau đó, các chuyên gia tổ chức diễn đàn này sẽ sang Myanmar hỗ trợ phát triển vùng lúa mùa nổi rộng trên 740.000ha, PGS Yiyi Cho (Myanmar) cho biết.

TS Nguyễn Văn Kiền, thành viên quỹ tổ chức Mekong, và là người đề xuất thành lập nhóm Mekong Organic cho biết, từ việc nghiên cứu khôi phục vùng trồng lúa mùa nổi ở An Giang, các cựu sinh viên du học tại Australia đã phát triển ý tưởng xây dựng mô hình nông nghiệp –dinh dưỡng – sức khoẻ. Theo ông Kiền, khi nói “Việt Nam sử dụng khối lượng lớn thuốc trừ sâu, cũng phải nói là đã có những vùng phát triển sản phẩm hữu cơ, mới công bằng”.

Từ vùng nguyên liệu “lúa ma”, theo TS Nguyễn Văn Kiền, nhóm Mekong Organic hy vọng sẽ làm cho vùng tôm – lúa trên 150.000ha và khoảng 40.000ha đất ngập nước, có tiềm năng khôi phục lúa mùa nổi vượt nước là vùng nguyên liệu không dùng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), sau đó tìm kiếm chứng nhận phù hợp.

“Hãy dừng huỷ hoại đất trước khi nói về tương lai nông nghiệp hữu cơ. Vùng Gippsland, Victoria, Đông Melbourne đã từng làm như vậy”, ông Alan Broughton nói. TS Paul Erik Kristiansen nói rằng, kinh nghiệm phát triển hữu cơ ở Australia từ những năm 80 thế kỷ trước, có thể là bài học cho Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực tiêu chuẩn và chứng nhận. “Nếu chỉ kiểm soát xuất khẩu mà không kiểm soát thị trường nội địa, khi kiểm soát thị trường nội địa lại không tạo sự hài hoà thương mại toàn cầu, không cân bằng nhu cầu trong nước và xuất khẩu, không thấy thách thức của việc cấp chứng nhận và sự bảo đảm công bằng và khả năng tiếp cận, cũng nhu sự duy trì tính pháp lý và uy tín… mọi thứ sẽ mãi mãi là thách thức”, TS Paul Erik Kristiansen nói.

Cũng theo vị tiến sĩ này, việc cấp chứng nhận phải khuyến khích quy trình sản xuất mới, phải tập trung đào tạo kiểm soát viên, duy trì kiểm tra và cập nhật những thay đổi trong nước và quốc tế. “Nếu không, dù có tiêu chuẩn – chứng nhận sẽ không theo kịp những rào cản kỹ thuật. Giải pháp khắc phục là xem xét chuỗi cung cấp và tăng cường nguồn thông tin hữu ích. Trong đó, cần cho mọi người thấy bất lợi khi lượng thuốc BVTV sử dụng tại Việt Nam quá cao so Thái Lan hay những quốc gia khác. Phải nói cho mọi người biết nhu cầu sản phẩm hữu cơ (organic) tăng trên phạm vi toàn cầu, yêu cầu truy xuất nguồn gốc là công bằng. Khi thông tin về sản xuất hữu cơ tới người tiêu dùng còn thấp, các tổ chức, doanh nghiệp phải minh bạch để tăng lòng tin”, TS Paul Erik Kristiansen phân tích chi tiết.

Ông Mark Anderson chia sẻ, các tổ chức sản xuất hữu cơ ở Australia đã lấy nền tảng của liên đoàn quốc tế về phong trào nông nghiệp hữu cơ (IFOAM), chia sẻ dịch vụ và hỗ trợ (hỗ trợ công nghiệp và cung cấp thông tin cho nông nghiệp) cho nông dân. Theo ông Mark Anderson, Australia khuyến khích chứng nhận theo nhóm, gồm những nhà sản xuất được tổ chức trong cùng một hệ thống như IFOAM thừa nhận tiêu chuẩn PGS ở Việt Nam.

Theo các chuyên gia trong nước, Việt Nam đã có nghị định nông nghiệp hữu cơ, nhưng vẫn phải chờ thông tư hướng dẫn.Khi cấp code xuất khẩu dựa trên kiểm định và chứng nhận, các cơ quan có trách nhiệm ở nước nhập khẩu yêu cầu mỗi code phải được cấp cho vùng nguyên liệu có quy mô thấp nhất là 10ha. Do đó, khi xây dựng nhiều mô hình có cùng quy mô về diện tích, việc chứng nhận, huấn luyện gia tăng nhận thức, năng lực sẽ thuận lợi và đơn giản về thời gian, chi phí hơn rất nhiều. Những nguyên tắc này đã được nói đến từ lâu, nhưng đến giờ vẫn chưa có thông tư hướng dẫn.

Hoàng Lan (theo TGTT)