10:46 - 07/04/2020
Sau hạn, mặn làm sao hồi sinh đất đai suy kiệt?
Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang bị hạn, mặn nghiêm trọng. TNHN đã phỏng vấn ông Nguyễn Lâm Viên, chủ tịch hội đồng quản trị kiêm tổng giám đốc công ty Vinamit, về các phương pháp cải tạo để giúp đất có được dưỡng chất dinh dưỡng cho cây trồng.
– Tình hình hạn mặn ở ĐBSCL năm nay khá nặng, nước mặn thấm vào đất sẽ ảnh hưởng đến cây trồng. Trong tình hình hiện nay, công ty Vinamit đang áp dụng những giải pháp gì để đối phó với hạn mặn xâm nhập?
– Đối với những vườn cây đang bị nhiễm mặn thì cần nhanh chóng rửa mặn và “đuổi” các chất độc của mặn trong đất vườn cây ngay, bằng cách tưới nhiều lần nước ngọt để loại bỏ bớt độc chất trong đất.
Dùng thuỷ lợi hoặc mưa để rửa mặn, nguyên tắc bơm ngập nước ngọt khoảng 30cm trên ruộng mặn thì sẽ loại bỏ được 80% lượng muối. Tương tự muốn giảm lượng muối trên 60cm bề mặt đất, thì người ta bơm nước ngọt ngập 60cm tính từ bề mặt đất. Tiếp tục tưới xả nước ngọt để rửa cho đến khi cây ra lại rễ mới, bón thêm phân hữu cơ. Nếu thấy cây ra lại đọt non thì biện pháp cứu chữa cây đó xem như có hiệu quả. Ngược lại, nếu đã thực hiện xong mà cây không phục hồi thì xem như cây đã chết, cần đốn bỏ để trồng lại cây khác.
Theo kinh nghiệm, chúng ta nên chọn những cây giống có khả năng chịu mặn để khi có lượng muối từ 1 – 8‰ thì những giống lúa chịu mặn tốt 6 – 8% có thể chịu đựng được, kết hợp việc canh tác trồng lúa và nuôi tôm, thì đó là việc cải thiện lại hệ sinh thái. Thay thế giống cây trồng chịu mặn kém sang giống cây trồng có khả năng chịu mặn cao hơn. Quan trọng nhất là nguồn thuỷ lợi và nước mưa, vì không thể nào bơm nước giếng lên để rửa mặn được. Biện pháp thứ hai là dùng luân canh, nghĩa là chỉ trồng một vụ lúa trong một năm, thời gian còn lại nuôi trồng thuỷ sản. Hiện nay, các tỉnh ĐBSCL như Kiên Giang, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Bến Tre, Long An… có những vùng lúa tôm đang thực hiện khá tốt trên đất đã bị nhiễm mặn, họ có cả tôm thẻ, tôm càng xanh, tôm sú, cá các loại. Bà con nông dân cần lưu ý nồng độ mặn, xem xét khả năng giảm độ mặn xuống dưới 5‰, nếu độ mặn vượt trên 8‰ thì nhiều giống lúa, cây trồng sẽ bị chết.
– Để chuẩn bị cho mùa tới, theo ông nông dân đồng bằng cần phải áp dụng phương pháp cải tạo như thế nào để giúp đất có đủ dưỡng chất nuôi cây trồng?
– Đối với loại đất đã nhiễm mặn hoặc nhiễm phèn thì chúng ta phải ngăn phèn, ngăn mặn là giải pháp trước hết. Nếu chúng ta chưa kiểm soát tốt việc thoát phèn, thoát mặn thì khó có thể nói đến chuyện chúng ta lấy lại hệ sinh thái cho đất. Cải tạo đất bằng phương pháp hữu cơ dựa trên điều kiện môi trường đất, nước, được thiên nhiên ưu đãi thì mới hiệu quả. Còn trên những vùng đất khắc nghiệt như nhiệt độ cao, nhiễm mặn nhiễm phèn, thiếu nước ngọt thì ứng dụng phương pháp hữu cơ để cải tạo đất là rất khó.
Bà con nông dân nên thường xuyên theo dõi độ mặn của đất. Thứ nhất, chuẩn bị sẵn sàng các giống cây trồng và vật nuôi đối với những vùng thường xuyên bị hạn mặn. Thứ hai, xem xét dự báo thời gian nào có thể sẽ bị nhiễm mặn để nhanh chóng ứng phó kịp thời. Thứ ba, kết hợp luân canh là biện pháp tốt nhất để nâng cao hệ sinh học trong đất.
Đặc biệt ở các vùng khô hạn sẽ xảy ra hiện tượng đất bị nhiễm mặn nặng nề. Do hàm lượng muối hoà tan trong đất cao làm cho áp suất thẩm thấu trong đất lớn hơn áp suất thẩm thấu của tế bào cây trồng. Chính sự chênh lệch này làm cho cây trồng không hấp thu được nước và các chất dinh dưỡng, đồng thời, làm cho màng tế bào vỡ ra, cây mất nước, dẫn đến cây bị héo sinh lý, nếu tình trạng nặng hơn có thể dẫn đến cây bị chết.
Để giải quyết vấn đề này cần có một thời gian dài cải tạo đất. Bên cạnh đó, cũng cần có những giải pháp đồng bộ hơn của các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương, như: quy hoạch vùng trồng cây ăn trái, thay đổi cơ cấu cây trồng; đối với những vùng bị ảnh hưởng lâu dài, không trồng các loại cây ăn trái nằm trong nhóm mẫn cảm với nước mặn như sầu riêng. Nếu vườn cây đã suy kiệt, cách để phục hồi lại là làm đất tơi xốp hơn, bằng cách hàng năm cung cấp phân hữu cơ cho cấu trúc đất, nước vào dễ và ra cũng dễ, thì khả năng rửa mặn sẽ dễ hơn.
Hồ Tuyết thực hiện (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này