09:18 - 29/11/2019
Thác lác bơi giỏi ra thị trường
Buổi thi chung kết Dự án khởi nghiệp nông nghiệp bước sang ngày thứ hai, tôi được Nguyễn Kim Thùy dắt tay kéo về quầy hàng của cô mời ăn món cá thác lác tẩm gia vị chiên.
Thùy khéo léo cắt miếng cá thành khúc nhỏ, cho vào chiếc đĩa rồi nhoẻn miệng cười: anh ăn thử coi rồi đánh giá giùm em xem chất lượng thế nào?
Chấm miếng cá vào chén tương ớt như hướng dẫn của cô, cho vào miệng, điều đầu tiên có thể cảm nhận đó là nó có vị sả the the, cộng với vị cay cay của tiêu, của tương ớt. “Ơ, sao nó có thể dai như miếng chả cá phải dùng muỗng quẹt đi quẹt lại nhiều lần mới dai được?”, tôi thắc mắc và Thùy như đã chờ sẵn để tiếp thị: nếu anh ăn thấy dai thì đó mới chính là cá thác lác thứ thiệt. Lâu nay anh ra chợ mua chả, có khi người ta đã trộn thêm nhiều loại cá khác vào, có khi cho phụ gia tạo dai nữa chứ không phải cá thác lác thiệt đâu.
Giải thích xong, Thùy kể, cô khởi nghiệp với con cá thác lác từ thời xa lắc xa lơ. Không nhớ chính xác là năm nào, nhưng quảng thời gian cô 32 hay 33 tuổi gì đó đã từng bị trắng tay một lần vì con cá này. Thùy bỏ nuôi cá, dù trong lòng không muốn rời nó tí nào bởi mùi tanh của cá như ngấm vào tâm trí, lòng đam mê của cô. Thùy chuyển sang mở quán nhậu được 6 năm thì lấy lại vốn đã mất, cô quyết định sắm xe tải để quay lại với con cá thác lác lần nữa.
“Lúc đó em chưa nuôi mà mua cá của dân rồi chở lên chợ Bình Điền, TP.HCM bán sỉ cho tiểu thương”, cô chủ nhiệm HTX cá thác lác Kỳ Như với đề tài “Mở rộng cơ sở nuôi và chế biến cá thác lác Kỳ Như” đem tới vòng chung kết năm nay, nhớ lại. Làm “con buôn” được thời gian ngắn, Thùy quyết định quay lại nuôi cá với tâm thế “một lần vấp ngã là một lần lớn thêm”, cô dành hết tâm trí, nghiên cứu lại mô hình nuôi và cách quản lý để không phải lặp lại bài học thất bại trước. Thùy nói: đầu tiên em tập trung làm kỹ khâu giống bằng việc bỏ ra một số vốn kha khá xây dựng trại nhân giống. Nuôi loài cá này cần có con giống khỏe, sạch bệnh mới đảm bảo năng suất, chất lượng và giảm tỷ lệ hao hụt. Kế đến em làm lại quy trình nuôi theo hướng kiểm soát thức ăn, thuốc, kháng sinh. Nuôi có ghi chép và đánh giá rõ ràng chứ không tù mù như trước.
Bằng việc thay đổi táo bạo cách tiếp cận nuôi cá thác lác hoàn toàn mới, năm 2015, từ chỗ chỉ bán cá tươi hoặc cùng lắm là cấp đông, Thùy dấn thêm một bước là chuyển qua chế biến. “Cũng không có gì to tát cả, em cho công nhân phi lê con cá làm đôi, sau đó rút xương rồi tẩm gia vị vào. Mỗi sản phẩm có một công thức gia vị riêng, tẩm xong em đem sấy, hoặc cấp đông luôn, đóng bao bì và cứ thế được thị trường chấp nhận”, Thùy cười hiền khô, đúng dáng chân chất một cô gái làm nông chứ không phải bà chủ cơ sở chế biến cá bề thế. Tôi hỏi thêm Thùy là thị trường chấp nhận ở mức nào, cô liền liệt kê một tràng: đó là mỗi ngày 50 công nhân của HTX Kỳ Như thu mua 1,5 tấn nguyên liệu của 11 hộ xã viên và 8 hộ liên kết đưa vào chế biến. Giá nguyên liệu được HTX trả cho xã viên cao hơn thị trường, ngoài ra họ còn được chia thêm lợi tức từ khâu chế biến. Hiện, sản phẩm của Kỳ Như bán đi nhiều siêu thị và cửa hàng ở khu vực miền Tây, TP.HCM và các tỉnh khác. Từ ngày chuyển sang mô hình HTX (năm 2019), cộng với cách kiểm soát chất lượng con cá tốt nên cá thác lác của Kỳ Như là địa chỉ duy nhất được tỉnh Hậu Giang và các ban ngành chọn là mặt hàng làm quà biếu khi tiếp khách nơi khác đến.
Mô hình HTX, theo Thùy, là bước đệm để chuyển lên DN, có thể Thùy và mọi người trong HTX này đã chọn đúng hướng tiếp cận vì nếu làm rời rạc sẽ không thể có diện tích 2ha nuôi cá như hiện tại, không đủ lượng nguyên liệu, không thể kiểm soát quy trình nuôi… Mời tôi thêm một miếng cá thác lác khác, Thùy giải thích thêm: chúng em kiểm soát chất lượng con cá nuôi rất chặt chẽ. Sử dụng kháng sinh loại nào phải có trong danh mục, có thời gian cách ly và lấy mẫu kiểm tra kỹ càng trước khi bắt lên chế biến. Nghe nói đến chất lượng, lần này tôi tự với tay gắp thêm miếng cá, vừa ăn trong đầu vừa nghĩ tới tại sao Thùy không tìm cách mở rộng quy mô vùng nuôi, cơ sở chế biến để có thể xuất khẩu vì có nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc đã về Cà Mau, Bạc Liêu mở nhà máy chế biến chả cá thác lác rồi xuất ngược về nước họ. Thùy bảo đó là kế hoạch cho giai đoạn hai phát triển của HTX, còn giờ phải chăm lo cho các thành viên lớn mạnh thêm nữa, khi có đủ tiềm lực chắc chắn Kỳ Như sẽ làm.
Bảo Anh (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này