10:20 - 06/04/2020

Thuỷ sản chờ tín hiệu từ thị trường Trung Quốc

Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) vừa có báo cáo gửi bộ Nông nghiệp, nêu hàng loạt khó khăn, điểm sáng duy nhất là chờ thị trường Trung Quốc hồi phục để gia tăng xuất khẩu.

Tại châu Âu, phần lớn các đơn hàng tôm bị nhà nhập khẩu yêu cầu hoãn hoặc huỷ, mặt hàng cá tra chịu tác động ít hơn do giá tiêu thụ rẻ và chủ yếu bán cho các hệ thống siêu thị.

Huỷ đơn hàng cũ, không ký mới

Tác động của dịch Covid-19 đang đè nặng lên các doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản. Trong văn bản gửi bộ ký ngày 24/3, ông Trương Đình Hoè, tổng thư ký VASEP, cho biết do dịch bệnh diễn biến quá xấu nên tình hình xuất khẩu thuỷ sản đang bị ảnh hưởng nặng nề. Tính đến cuối tháng 3.2020, theo thống kê của VASEP, tỷ lệ các đơn hàng vẫn được giao bình thường theo hợp đồng đã ký chỉ chiếm 30 – 50%, trong khi đơn hàng bị khách yêu cầu tạm hoãn và tỷ lệ các đơn hàng bị khách yêu cầu dừng hoặc huỷ khá cao, (lần lượt 20 – 40% và 20 – 30%).

Các thị trường có tỷ lệ khách hàng yêu cầu hoãn giao hoặc huỷ đơn hàng tập trung chủ yếu tại thị trường châu Âu, Hàn Quốc và Trung Quốc (từ tháng 3 Trung Quốc bắt đầu có dần các đơn hàng trở lại), các thị trường khác như Nhật Bản, Mỹ, Nga… cũng có các đơn hàng bị hoãn và huỷ, nhưng không nhiều như nhóm thị trường kể trên. Đặc biệt tại châu Âu, phần lớn các đơn hàng tôm bị nhà nhập khẩu yêu cầu hoãn hoặc huỷ, mặt hàng cá tra chịu tác động ít hơn do giá tiêu thụ rẻ và chủ yếu bán cho các hệ thống siêu thị. Nguyên nhân chính được khách hàng đưa ra là do chính phủ các nước đóng cửa biên giới vì dịch Covid-19. Khách hàng không bán được hàng nên không nhập hàng tiếp, các cửa hàng dịch vụ thực phẩm (food service) cũng ngừng hoạt động. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng khó khăn không ít trong di chuyển và thực hiện các hoạt động liên quan đến việc xuất nhập khẩu hàng hoá.

Không chỉ huỷ đơn hàng, VASEP thông tin việc ký kết các đơn hàng mới cũng rất khó khăn, đặc biệt tại các nhóm thị trường chính như Mỹ, Nhật, EU,… Rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ gần như không có các đơn hàng mới trong quý 2, quý 3/2020, một số doanh nghiệp khác có được đơn hàng mới, nhưng không nhiều.

“Từ tháng 1/2020, gần như hoạt động xuất khẩu cá tra bị gián đoạn hoặc ngưng trệ sang thị trường lớn nhất là Trung Quốc. Kể từ tháng 3, khu vực ảnh hưởng bắt đầu lan rộng sang thị trường châu Âu. Tại một số nước, khách hàng đã tạm dừng mọi giao dịch, nhà hàng và khách sạn đều đóng cửa để ngăn chặn nguy cơ đại dịch bùng phát. Đơn hàng mới chưa được ký lại, dẫn đến hàng tồn kho lớn. Đến giữa tháng 3, nhiều đơn hàng tại Trung Đông, châu Á hay Nam Mỹ cũng bắt đầu ách tắc, huỷ hoặc thông báo tạm ngừng, mà chưa có thời gian quay trở lại”, văn bản VASEP nêu.

Hàng sản xuất ra không bán được nên hiện các kho lạnh đã đầy áp cá, tôm và không còn sức chứa, cho dù tại nhiều nước, nhà cung cấp đã linh hoạt giảm giá bán từ 25 – 30%, nhưng cũng không thể kích cầu.

Trước tình hình khó khăn, giờ đây, xuất khẩu thuỷ sản chỉ còn trông chờ vào sự phục hồi của thị trường Trung Quốc. Hai tháng đầu năm 2020, doanh số xuất khẩu sang thị trường này đạt 991 triệu USD, giảm gần 11% so với cùng kỳ năm ngoái. Thị trường Trung Quốc giảm mạnh với 44%. Xuất khẩu sang EU cũng giảm 20%, các thị trường khác như ASEAN, Hàn Quốc giảm lần lượt 4% và 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, tín hiệu khôi phục đời sống và hoạt động sản xuất ở Trung Quốc đang khả quan hơn, nên dự báo nhu cầu nhập khẩu lương thực, thực phẩm sẽ gia tăng. Giám đốc một doanh nghiệp xuất cá tra vào Trung Quốc cho hay, nhà nhập khẩu đã quay lại lấy hàng nhưng còn chậm. Tuy nhiên, đây là tín hiệu tốt, khi các nhà hàng, khách sạn, quán ăn mở cửa lại họ sẽ gia tăng nhập khẩu, vì hiện tại hàng tồn kho không còn.

Bảo Ngọc (theo TGHN)