Vay vốn khó ‘dàng trời’!

Chuyên gia Dự án LinkSME và các quỹ tín dụng không thế chấp tài sản lắng nghe tiếng nói DNNVV tại Cty Hygie & Panacee ,TP Cần Thơ. Ảnh HL

Ngân hàng cần báo cáo tài chính lành mạnh nhưng DN siêu nhỏ thì thuế khoán nên không có được, bà Nguyễn Thị Kim Chi, Hiệp hội DN tỉnh An Giang, nói. Bà cho biết: Trong mùa dịch dữ dội có chính sách vay ở ngân hàng chính sách để trả lương nhân viên. An Giang chỉ có 11 đơn vị/7.000 DN tiếp cận được, chưa kể hàng trăm ngàn cơ sở, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nhỏ, DN khởi nghiệp cần vài trăm triệu nhưng rất khó tiếp cận.

Cơ hội hé mở

Nguồn vốn từ quỹ Beacon Fund dành cho nữ doanh nhân điều hành, có hình thức vay cộng với chia sẻ doanh thu (phù hợp với DN có dòng tiền chưa đủ lớn để đám bảo khoản chi trung hạn và dài hạn), có loại hình trích lại 1-10% doanh thu cho quỹ tùy vào độ lớn doanh thu, doanh thu càng lớn thì % càng nhỏ; có khoản vay 8-10% để DN tiếp cận. Ngoài ra, còn có vay kèm theo mua cổ phần công ty trong tương lai (phù hợp với DN có khả năng vay vốn trong tương lai).

Công ty Hoa Nắng có hợp đồng rất lớn với 1 công ty sữa hàng đầu ở Việt Nam, cơ hội lớn nhưng họ có quy mô nhỏ, tài sản tiếp cận nguồn vốn khó. Chị Yến Đỗ, Quỹ đầu tư Beacon (đầu tư từ 200 ngàn USD – 2 triệu USD) nói rằng mô hình kinh doanh của Công ty Hoa Nắng có nhiều hoạt động phù hợp với tiêu chí của Beacon Fund (chính sách cho những phụ nữ trong công ty, cam kết tổ chức hoạt động có tính bền vững, đồng hành cùng nông dân, giúp nông dân canh tác hữu cơ có thu nhập cao….) nên quỹ đã tài trợ vốn, thậm chí đồng hành cùng công ty, giúp họ đưa ra chiến lược, góp ý trong kinh doanh, nhận được chương trình hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch Covid-19 , hỗ trợ thúc đẩy kênh bán hàng online. Beacon Fund áp dụng lăng kính giới trong suốt quá trình đầu tư. Hiện nay, Beacon tập trung vào các doanh nghiệp có lợi nhuận, mức độ tăng trưởng vừa phải, do các nữ doanh nhân điều hành và các doanh nghiệp hướng tới đối tượng phụ nữ và trẻ em gái.

Ông Hoàng Văn Phúc, Phó TGĐ Công ty cho thuê tài chính TNHH BIDV Sumi Trust Leasing nói rằng DNNVV, siêu nhỏ (chiếm tới 68%) có  nhu cầu “đặc thù” là đầu tư từ 100 – 300 triệu đồng. Họ cần có  tiền liền nhưng ngân hàng khó đáp ứng! Sumi Trust có thể đáp ứng.Thực tế đã giúp một công ty nông nghiệp khó khăn về nguồn vốn mua máy móc và vốn lưu động vì Covid-19 bằng cách mua lại máy móc và cho họ thuê lại và tài trợ nguồn vốn lưu động cho họ. Một khách hàng khác, Ngân hàng cho vay dự án lớn, gói này nhỏ rất khó làm nên Sumi Trust đã tài trợ DN lắp hệ thống năng lượng sạch áp mái để tiết kiệm chi phí về điện… Một doanh nghiệp chuẩn bị tham gia đấu thầu, cần có máy móc thiết bị mới, Sumi Trust tài trợ 100 % nguồn vốn mua máy móc và cho thuê lại. Cũng theo phương thức đó, Sumi Trust Leasing  từng đầu tư hệ thống vận tải, kho lạnh cho các doanh nghiệp không đủ vốn tự có với lãi suất hợp lý, không cần tài sản thế chấp.

Lời giải

Có khoảng 49 ngân hàng, hơn 1.000 quỹ tín dụng nhân dân ở các tỉnh, 10 công ty thuê tài chính đang hoạt động trong vùng, nhưng hơn 70% DNNVV chưa tiếp cận được tài chính, do nhiều nguyên nhân. Các tổ chức tài chính chưa hoặc ít nhấn mạnh đến các sản phẩm, và họ không hạ chuẩn vì cho vay dưới 200 triệu thì ngân hàng lỗ.Trong khi đó, các DNNVV chỉ nghĩ tới ngân hàng mà không biết nguồn hay các sản phẩm tài chính khác phù hợp hơn. Đa số DN không có phương án kinh doanh khả thi, báo cáo tài chính chưa rõ ràng, chính xác do thói quen quản trị chưa chuyên nghiệp, bài bản, không đủ điều kiện vay”, ông Vũ Văn Tuấn, Chuyên gia tư vấn, dự án USAID LinkSMEs, nhận xét: Hầu hết ngân hàng thương mại đều coi DNNVV là khách hàng chiến lược, nhưng xét về lượng cho vay thì DN lớn được vay nhiều hơn.

Tiếp cận tài chính đang gặp trở ngại gì?Có thể giải quyết như thế nào?Sự tự phản ánh và nhìn nhận đó cũng quan trọng như các chính sách và dịch vụ cung cấp khoản vay không thế chấp tài sản. Theo ông Daniel Fitzpatrick, DN cũng thử thách bản thân, suy nghĩ kỹ về các phương pháp quản lý tài chính và khoản vay của riêng DN. Việc còn lại là làm sao để có tình cảm, thiện chí ủng hộ của nhà đầu tư thì đầu tiên chính DN cần là người bày tỏ tình cảm, thiện chí đó với công ty, nhà đầu tư là điều quan trọng. Bằng cách ưu tiên sự an toàn và bảo vệ sự thành công cho nhà đầu tư khi họ là người chịu rủi ro khi hợp tác với mình.

“DN cần biết rõ các điều kiện khi tiếp cận các tổ chức tài chính khác nhau, từ hồ sơ pháp lý, tài chính, phương án kinh doanh, lịch sử tín dụng (không có nợ quá hạn, đáp ứng yêu cầu xếp hạng tín dụng), biết phải đến đâu để tiếp cận tài chính, biết đối tượng ưu tiên, lĩnh vực, khoản ưu tiên, các dịch vụ tài chính tiêu biểu, mạng lưới tư vấn, tập huấn nâng cao năng lực, chuyển đổi số, kênh ngân hàng, kênh cho thuê tài chính, kênh gọi vốn cộng đồng… Nói chung là cải thiện khả năng tiếp cận tài chính của DNNVV”, theo ông Vũ Văn Tuấn.

Làm tốt hoạt động quản trị tài chính và kinh doanh, khả năng vay vốn không cần tài sản thế chấp là rất cao, nhưng để có đủ những thông số mà các tổ chức tín dụng cần phân tích, sức khỏe tài chính chứng minh tăng trưởng (là điều kiện xem xét hồ sơ vay vốn) khi hệ sinh thái doanh nghiệp chưa thể phục hồi hoàn toàn sau đại dịch…)… Cần có một bộ máy chỉn chu, chuyên nghiệp dù nhỏ và cần  “mẫu thiết kế vừa cỡ”. Không ít doanh nghiệp nói cơ hội trước mắt giống như những đôi hia vạn dặm nhưng không có “cỡ ” nào vừa với mình. Và, cũng không ai nhìn vấn đề từ hệ sinh thái giúp DN lột xác phát triển đa dạng.

DN startup có xuất phát điểm siêu nhỏ, nhưng ý thức đổi mới sáng tạo rất lớn từ tài nguyên ở xứ mình. Chúng tôi tự liên kết theo chuỗi cung ứng, hợp tác doanh nghiệp, HTX phát triển dòng sản phẩm – cân bằng lợi ích theo chuỗi giá trị. Mong muốn lột được lớp vỏ siêu nhỏ, tham gia đội hình DNNVV thì có thể thay đổi suy nghĩ, cách làm của cộng đồng.Nhưng hình như từ lâu điều đó không có ý nghĩa gì khi vay vốn thế chấp.“ Cách định giá đất nông nghiệp, tài sản trên đất khi thế chấp, các ngân hàng chỉ yên tâm khi giữ “ giấy đỏ, giấy hồng” nên bong bóng BĐS – dù thế nào thì cũng sướng hơn tư vấn khích lệ những người “máu lửa” theo đuổi việc tạo ra giá trị mới, đổi mới sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, cải thiện sinh kế. Thôi cứ “liệu cơm gắp mắm” , lấy công làm  lời, lấy lời thêm vốn, một doanh nhân địa phương bất cập với nguồn vốn tín dụng nói.

Có thể hiểu vì sao DN siêu nhỏ chậm lột xác và DNNVV chiếm số đông nhưng khó tạo kỳ tích tăng trưởng!

Hoàng Tuyên (theo TGHN)

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này