10:32 - 14/12/2020

Mỹ giám sát mực nước sông Mekong bằng vệ tinh

Dự án Mekong Dam Monitor nhận tài trợ một phần từ Bộ Ngoại giao Mỹ vừa ra mắt ngày 14/12.

Một con đập nằm trong số 11 con đập Trung Quốc xây dựng trên sông Mekong – Ảnh: Chiang Rai Times.

Mekong Dam Monitor sử dụng hệ thống vệ tinh để giám sát khoảng 28 con đập (trên dòng chính lẫn phụ lưu sông Mekong) của Trung Quốc và của quốc gia khác. Dữ liệu cùng phân tích hàng tuần về mực nước, nhiệt độ, lượng tuyết phủ, lượng mưa,… được công khai cho tất cả mọi người kể từ ngày 15/12.

Đây là dự án hợp tác giữa Trung tâm nghiên cứu Stimson và công ty tư vấn Eyes On Earth. Trên trang tin chính thức, Mekong Dam Monitor tuyên bố sẽ tìm cách chống lại những thông tin thiếu chính xác về tình trạng và hoạt động của số đập, hồ chứa cũng dòng chảy trên sông Mekong.

Dài 4.350 km và chảy qua sáu quốc gia Trung Quốc, Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanmar, Việt Nam, sông Mekong là nguồn mưu sinh của gần 200 triệu người chủ yếu làm nghề trồng trọt, đánh cá tại các quốc gia Đông Nam Á.

Riêng Trung Quốc sở hữu đến 11 con đập dọc theo sông. Eyes On Earth vào tháng 4 công bố nghiên cứu xác định chính việc đập Trung Quốc tích trữ lượng lớn nước ở thượng nguồn khiến đợt hạn hán ở hạ lưu năm ngoái trở nên nghiêm trọng hơn.

Học giả Brian Eyler thuộc Trung tâm Stimsom cũng xác định: “11 con đập của Trung Quốc vận hành nhằm tối đa hóa sản lượng điện cung cấp cho những tỉnh phía đông nước họ mà chẳng quan tâm đến tác động gây ra cho hạ lưu”.

Trung Quốc lâu nay chỉ cung cấp thông tin đập vào mùa lũ, nhưng tháng 11 vừa qua nước này chấp nhận cung cấp dữ liệu thủy văn quanh năm thông qua Nền tảng Chia sẻ thông tin về Hợp tác tài nguyên nước Mekong – Lan Thương. Lan Thương là tên gọi đoạn sông Mekong chảy trên lãnh thổ Trung Quốc.

Tuy vậy, học giả Eyler cho biết nền tảng chia sẻ thông tin Trung Quốc đưa ra chỉ cung cấp dữ liệu không thường xuyên từ con đập sát biên giới Thái Lan mà thôi. Mực nước sông hằng ngày đo bởi máy đo đặt dưới đập và dữ liệu hoạt động của đập là 2 dữ liệu hoàn toàn khác nhau.