Hai Trâu làm nước mắm đồng
Tin mới
22:25
Nỗi lo từ căn hộ trống ở Trung Quốc
22:21
Đức cấp lại thị thực cho hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam
22:15
Chính thức mở bán vé máy bay Tết, giá giảm nhẹ
22:12
Người Việt Nam sở hữu tiền số đứng thứ 11 trên thế giới
22:06
Giá cà phê tăng mạnh nhưng nông dân không còn hàng để bán
21:59
Thị trường địa ốc ‘lành ít dữ nhiều’
21:55
Lãi suất huy động vào guồng tăng
21:52
Lạm phát Mỹ đạt đỉnh, rồi sao nữa?
13:49
Tước giấy phép của 7 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu
13:41
Kinh tế Nga suy giảm mạnh trong quý 2/2022
13:33
Quỹ ‘nuốt hết’ mức giảm giá xăng dầu
13:27
Bãi bỏ quy định về tính tỷ lệ nội địa hóa ôtô từ ngày 1/10
10:44
Việt Nam lên tiếng việc Mỹ điều tra chống lẩn tránh thuế với ống thép
10:37
Tiền lại đổ mạnh vào chứng khoán
10:34
Bộ Y tế: Chưa tiêm vắc-xin Covid-19 cho trẻ dưới 5 tuổi
10:24
Tăng giá bất hợp lý sẽ bị xử phạt và ‘bêu tên’ trên truyền thông
10:19
Lạm phát giảm nhẹ, FED vẫn tiếp tục tăng lãi suất?
10:16
Mỹ ra quyết định bước ngoặt về Covid-19
10:11
Tiếp cận vốn vay ngân hàng không dễ
10:06
Món Việt tìm cách vào bếp Âu
Bản tin thị trường
09:24
Gạo Việt xuất khẩu ‘trúng’ giá ở châu Á
11:38
Giá tiêu tăng trở lại
22:39
Thị trường dư cung, áp lực giảm giá cà phê
11:26
Sản lượng đậu nành 2022-2023: cung tăng, cầu giảm
19:30
Cạnh tranh gay gắt, giá đường vẫn tăng
14:51
Thị trường thép kỳ vọng phục hồi từ Trung Quốc
12:19
Thị trường bông vải cân bằng vụ 2022-2023
15:41
Thị trường trong nước và thế giới từ 11-19/5
12:06
BSA: Quý 1/2022 xuất khẩu trái cây tăng trưởng ổn định
11:14
Nguy cơ thiếu hụt cung, giá ngô sẽ tăng?
09:58
Mỹ là thị trường xuất khẩu nước mắm truyền thống lớn nhất của Việt Nam
12:12
Xu hướng tiêu dùng: viên cà phê đông lạnh ‘gây sốt’ trên thị trường Mỹ
10:37
Giá vàng thế giới tăng 1,3% trong tuần qua
12:02
Việt Nam là thị trường cung cấp cao su lớn thứ 3 cho Hàn Quốc
11:33
Giá dầu tăng vọt trên mức 120 USD/thùng
11:13
Giá thép tiếp tục tăng mạnh
11:08
Giá vàng ngày 23/3: sụt giảm nhanh
12:09
Giá vàng SJC giảm 200.000 đồng mỗi lượng trong phiên đầu tuần
09:48
Giá vàng SJC lên lại mức 69 triệu đồng/lượng
09:44
Giá dầu quay đầu tăng mạnh, thêm gần 10 USD/thùng
  • Góc nhìn
    • Cà phê sáng
  • Thời sự
    • Môi trường
    • Xã hội
  • Quốc tế
    • Tin tức
    • Thương mại
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Tài chính
    • Thông tin doanh nghiệp
  • Thị trường
    • Tiếp thị
    • Tiêu dùng
    • Ứng viên HVNCLC
  • Công nghệ
  • Nông nghiệp
    • Mekong Connect
    • Chuẩn hội nhập
    • Xuất nhập khẩu
  • Lối sống
    • Sức khỏe – Y tế
    • Văn hóa – Giáo dục
    • Ẩm thực – Du lịch
    • An toàn thực phẩm
  • Video
Trang chủ Lối sốngẨm thực - Du lịch
2022/08/15 - 11:07:21 PM

12:27 - 26/06/2021

Hai Trâu làm nước mắm đồng

Tên trong khai sinh là Phạm Văn Phiên, nhưng ít ai nhớ, thay vào đó là “hỗn danh” Hai Trâu. Năm nay 72 tuổi, ông Hai Trâu nói thời trẻ ông có nuôi hai con trâu cày mướn.

Nghề từ đó đến giờ của ông Hai Trâu là bắt cá đồng ủ nước mắm.

Cày hết đồng này tới đồng kia, không biết đưa đẩy sao đó mà vợ chồng Hai Trâu cùng với hai con trâu từ Sang Trắng qua Trường Lạc “cặm sào”, cũng chỉ cách nhau mấy quãng đồng, thuộc Ô Môn – Cần Thơ. Ở vùng đất mới, vì hai con trâu mà người ta kêu riết, chết danh Hai Trâu dù sau đó, theo thời cuộc, ông chuyển qua nghề làm máy nhai (*).

Mấy cái máy nhai thời ông làm vạn (**), hễ lúa chín tới, dân vạn từ miệt Sóc Trăng, Bạc Liêu kéo về ở xung quanh nhà ông – có khi lên tới hàng trăm người. Họ dựng chòi ở tạm, ban ngày ra đồng cắt lúa, ban đêm nhậu nhẹt hát hò suốt mùa gặt. Sẵn dịp Hai Trâu mở tiệm.

“Hồi đó vui lắm, làm ăn cũng được”, ông nói một cách tiếc rẻ khi so sánh với hình ảnh tản mác những năm sau đó; càng hiu quạnh trong  thời đại dịch. Hai Trâu to con lực lưỡng, tướng tá bặm trợn, ăn nói rổn rảng mà hiền khô. Nhìn ông khoẻ, có thể nhâm nhi với bạn bè nhưng rất chừng mực“. Tui làm đủ nghề, có một bầy con”, Hai Trâu cười khà khà nói: “Dựng vợ gả chồng xong, cho ra riêng hết rồi. Bây giờ tui với bả ở vậy. Già rồi, hổng có đất đai ruộng vườn gì nhiều nên dỡ chà đặt lú kiếm cá bán, dư dôi thì ủ nước mắm để đó ăn từ từ”.

Thực ra, đã có lúc hai vợ chồng già, cơm ngày hai bữa không dễ dàng gì. Ba Thúc, bạn hàng xóm Hai Trâu kể: “Mấy cái máy nhai chưa kịp lấy vốn thì máy gặt đập liên hợp ra đời, tìm tới kiếm ăn trên các cánh đồng vùng này làm Hai Trâu phải bán đổ bán tháo máy nhai, thất nghiệp, nợ đầm đìa. Nhờ Trời thương, lần hồi rồi cũng xong, vợ chồng Hai Trâu còn lại căn nhà ngay ngã ba rạch Tra, chỗ đất có tên mương ông Huyện”.

Nghề mới của Hai Trâu từ đó cho tới giờ là ủ nước mắm. Mê bắt cá từ nhỏ, dù nuôi trâu hay  làm đủ thứ nghề khác, mỗi ngày ông vẫn lụi cụi giăng câu đặt lọp, vừa vui chơi vừa kiếm cá ăn chớ đâu có nghĩ tới già mình sống bằng cái nghề này. “Duyên nghề tới trễ, nhưng coi bộ bền”, ông Hai Trâu tự an ủi.

Mương ông Huyện đoạn trước nhà Hai Trâu nhiều cá có lẽ vì là ngã ba rạch và xung quanh toàn là ruộng, mà ruộng nối rạch là hệ sinh thái của cá đồng.

Con rạch nhỏ xíu, hễ nước ròng chỉ còn lại bãi láng lức với khe nước lặng lờ vậy mà có cá. Mấy tay lú Hai Trâu đặt mỗi ngày, ngày nào cũng kiếm một hai ký. Còn dỡ chà mỗi tháng một lần, thất thì năm mười ký mà trúng lên tới cả trăm. Đặt lú, dỡ chà có cá ai mua cân bán, còn bao nhiêu ủ nước mắm. Vùng này chỉ còn Hai Trâu có cá bán, có cá ủ nước mắm quanh năm.

Ba Thúc khẳng định cả vùng này không còn ai chất chà vì thời buổi bây giờ kiếm con cá dưới sông đỏ con mắt. Ra chợ, dù là chợ quê, cá tự nhiên rộng trong mấy cái thau nhỏ xíu mắc còn hơn thịt gà.

Nghĩ cũng lạ, nước mắm của vợ chồng Hai Trâu ủ bán không nhiều, chỉ lòng vòng khu vực Thới Lai, Ô Môn và vài mối quen ở xa. Nhưng đã ăn nước mắm đồng của Hai Trâu rồi, quen mùi khó bỏ lắm. Cả vùng này mấy đời nay ai cũng ăn nước mắm đồng. Quả vậy, trên đoạn đường men theo con rạch từ lộ lớn tới nhà Hai Trâu non hai cây số, nhiều nhà vẫn còn ủ nước mắm sau hè.  Nước mắm của Hai Trâu vẫn bán cái vèo là hết.

Cách bán nước mắm của Hai Trâu không giống ai, chỉ bán nguyên khạp. Nhận (***) đủ khạp là giao. Hỏi sao không nấu rồi bán lít, đồng lời nhiều hơn? Hai Trâu trả lời: “Mất công lắm, mỗi người một ý biết sao mà chìu. Toàn là dân sành, mới đẻ ra đã nghe mùi nước mắm rồi nên thôi, bán khạp cho dễ, mạnh ai nấy nấu”.

Mỗi khạp da bò chứa khoảng 30 ký, nhận chặt có khi hơn, toàn cá đồng lớn nhỏ lộn xộn. Có cá gì bà Hai ủ cá nấy với công thức mỗi khạp 15 lít muối hột, có thể hơi mặn một chút nhưng để lâu được. Ủ chừng 3 tháng, mua về nấu là vừa ngon. Khi nấu pha nước, canh sao cho 30 ký cá được 20 lít nước mắm, loại ngon nhứt để dành ăn sống. Nấu nước nhì là nước mắm kho.

Bà Hai Trâu nói nghề ủ nước mắm đâu có ai dạy. Nhỏ tới lớn thấy ông bà cha mẹ làm rồi bắt chước làm theo, chắc mát tay nên chưa hư khạp nào.

Nước ròng, đám chà trước nhà Hai Trâu nhìn nhỏ xíu, thoi loi cặp bên bãi bồi. Con rạch cũng nhỏ nhưng là thuỷ lộ chính để ghe hàng xáo cân lúa từ mấy cánh đồng bên trong. Rạch Tra chạy ngang qua Trường Lạc, ra Thới Lai để nối vô sông Ô Môn rồi đổ ra sông Hậu.

Dỡ chà phải canh con nước kém nhất trong tháng. Trước đó một vài ngày, Hai Trâu phải dụ cá liên tục bằng thức ăn, dụ dỗ nuôi nấng chúng lai rai những ngày trước đó. Khi con nước đứng ròng, cắm cọc giăng lưới bao quanh đám chà, sau đó bắt đầu chuyển chà lên bãi. Chà thường là những nhánh trâm bầu chịu nước, sử dụng được nhiều năm. “Bạn chà” biết cách dỡ chà xếp thứ tự những nhánh chà ở một vị trí tốt nhứt để tiện việc chất lại cho mẻ sau. Công việc đó chỉ được diễn ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ, trước khi nước lớn.

Ông Hai Trâu chuẩn bị chiếc chẹt cắm ngay bãi chà và một chiếc xuống nhỏ để chuyển cá vô bến cách đó vài chục mét. Trước đây, tôi đã từng đi theo dỡ chà trên sông cái vài lần, toàn là những đám chà lớn với cả chục “bạn chà”, ghe lớn ghe nhỏ vây quanh. Lần này chà nhỏ, miệt trong ngọn, chỉ có Hai Trâu, thầy giáo Bình và một người trong xóm.

Thầy giáo Bình dạy toán ở trường trung học Lưu Hữu Phước bữa nay trống giờ sáng nên tới phụ. Thầy là bạn lối xóm thân cận nhứt của Hai Trâu.

Trên bến, những người phụ nữ lối xóm lục đục kéo tới, trước là để mua cá, sau phụ giúp bà Hai phân loại cá tôm. Dỡ chà giống như một “sự kiện” bắt đầu từ 5 giờ sáng, không phải ngày nào cũng có nên ai rảnh là tới góp vui.

Khi lưới đã giăng bao kín đám chà, Hai Trâu đặt thêm vài tay lú chìm sát đáy nước, cặp với phần lưới bao. Cá bị động khi người ta gỡ chà sẽ chui vô lú. Lú được kéo lên trước, đổ ra thau, ra xô, chuyển vô bờ. Đổ hết lú tới phiên gom lưới về một chỗ đọng nước, rồi dùng vợt bắt cá. Mỗi vợt không nhiều nhưng cũng nặng trĩu tay.

Sau vài lần chuyển cá vô bờ Hai Trâu ước chừng 50 ký đủ loại, nhiều nhứt là cá chốt và cá lau kiếng. Cá rô phi cũng kha khá. Cá có giá trị cao là lóc, trê chỉ có vài con, còn lại là mè vinh, sặc.

Trong khi những người đàn ông dỡ chà lên bờ tắm rửa, nhóm lửa nướng mấy cá lớn làm mồi nhậu, những người phụ nữ làm phần việc của họ là lựa cá. Lối xóm ghé qua, người cân vài ký, tụ lại rồi tan nhanh, phần cá còn lại chừng chục ký bà Hai ủ nước mắm như thường lệ. Đó chính là lý do khiến bà không thể vô khạp một lần vì không đủ cá.

Đó là chi tiết cho thấy nay khác xưa. Ngày xưa cá nhiều, người ta cho cá ăn muối một lần rồi nhận vô đầy khạp, đậy kín, để sau hè. Còn bây giờ, như bữa nay, tuỳ theo số cá kiếm được nhiều hay ít mà ướp muối rồi nhận vô khạp. Mớ cá bữa nay chưa đủ khạp, chờ mai, chờ mốt; có khi chờ tới bữa kia bữa kìa, hên – xui từ cá đặt lú mỗi ngày của ông Hai Trâu.

Làm vậy, liệu chất lượng nước mắm có thay đổi? Bà Hai Trâu nói rằng nước mắm ngon dở  tuỳ vào con cá và lúc nấu, lược… Lúc nấu phải chịu khó vớt bọt liên tục và lược nhiều lần để nước mắm trong, cứ làm vậy thì chất lượng không khác nhau

Cá phải làm sạch ruột, chờ nước lớn mới đem rửa trước khi vô muối. Dù nước máy đã kéo tới đây nhưng ủ nước mắm không thể rửa cá bằng nước máy. Phải rửa nước sông, nước mắm mới ngon. Mắm cũng vậy. Đó là kinh nghiệm của những người cả đời nấu nước mắm đồng, còn lời giải thích khoa học thì phải cậy các chuyên gia.

Cuộc sống của vợ chồng già Hai Trâu cứ nhẹ nhàng trôi đi mỗi ngày. ”Đại dịch khiến cuộc sống kiểu gì cũng khó, phải phòng tránh. Mai mốt qua đại nạn thì về đây chơi. Muốn đặt nước mắm phải dặn trước”- ông Hai Trâu cười khà khà nói.

Đỗ Sa Huỳnh (theo TGHN)

—————-

(*) Máy nhai: máy suốt lúa tự hành, suốt lúa ngoài ruộng.

(**) Làm vạn: tổ chức cho nhân công gặt lúa, suốt lúa. Những nhân công này là nông dân, đã thu hoạch xong vụ mùa của mình, đi gặt thuê vùng khác. Có khi đi cả gia đình, trong nhiều ngày.

(***) Nhận: bỏ cá và muối vô khạp ủ. Người ta hay nói nhận mắm có nghĩa là làm mắm.

Có thể bạn quan tâm

Trở lại Moscow!

Thái Lan dự tính ngành du lịch chỉ phục hồi hoàn toàn vào năm 2024

Cô gái Pháp quảng bá trà Nhật cho giới trẻ Nhật

Chạy ba quãng đồng húp miếng sim lo

Đạn bom và thanh bình ở Narathiwat

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này

Tags:Hai Trâunước mắm đồng

Tin khác

Cánh thắng đùi

Cánh thắng đùi

‘Lác’ miệng với món ốc lác bỏ đói

‘Lác’ miệng với món ốc lác bỏ đói

Chả nghêu và chuyện nghêu ngao

Chả nghêu và chuyện nghêu ngao

Từ Đà Lạt qua Deauville đến Jungfrau

Nho ‘dại’ và màu xanh lam nước Pháp

[Photo] Chợ nổi Cái Răng cải tử hoàn sanh

Đoàn khách quốc tế đầu tiên đến TP.HCM bằng đường sông sau 2 năm đại dịch

Phú Quốc và Hội An nằm trong top điểm đến hàng đầu thế giới

Ẩm thực - Du lịch
Cánh thắng đùi

Cánh thắng đùi

‘Lác’ miệng với món ốc lác bỏ đói

‘Lác’ miệng với món ốc lác bỏ đói

Chả nghêu và chuyện nghêu ngao

Chả nghêu và chuyện nghêu ngao

‘Quần anh hội’ mắm chà

‘Quần anh hội’ mắm chà

An toàn thực phẩm
Nhật Bản kiểm soát an toàn thực phẩm như thế nào?

Nhật Bản kiểm soát an toàn thực phẩm như thế nào?

An toàn thực phẩm vẫn trong ‘vùng đỏ’

An toàn thực phẩm vẫn trong ‘vùng đỏ’

Thu hồi gần 8.000 hộp kem Haagen Dazs nhập khẩu vào Việt Nam

Thu hồi gần 8.000 hộp kem Haagen Dazs nhập khẩu vào Việt Nam

10 cách giảm nguy cơ ung thư từ ăn món nướng

10 cách giảm nguy cơ ung thư từ ăn món nướng

Sức khỏe - Y tế
Bộ Y tế: Chưa tiêm vắc-xin Covid-19 cho trẻ dưới 5 tuổi

Bộ Y tế: Chưa tiêm vắc-xin Covid-19 cho trẻ dưới 5 tuổi

Sáu biểu hiện định mệnh của sức khỏe

Sáu biểu hiện định mệnh của sức khỏe

Đi toilet công cộng sao cho an toàn

Đi toilet công cộng sao cho an toàn

Biến đổi khí hậu tiếp tay cho bệnh dịch

Biến đổi khí hậu tiếp tay cho bệnh dịch

Văn hóa - Giáo dục
Đọc sách: Không thể tìm giác ngộ ngoài thế gian

Đọc sách: Không thể tìm giác ngộ ngoài thế gian

Đàn ông thối chí ắt đổ vỡ?

Đàn ông thối chí ắt đổ vỡ?

TS Lê Nguyên Phương: Thất chí do văn hóa tự hào và danh dự

TS Lê Nguyên Phương: Thất chí do văn hóa tự hào và danh dự

Thế hệ siêu sao Hollywood sắp tắt?

Thế hệ siêu sao Hollywood sắp tắt?

THÔNG TIN DOANH NGHIỆP
  • Góc nhìn
    • Cà phê sáng
  • Thời sự
    • Môi trường
    • Xã hội
  • Quốc tế
    • Tin tức
    • Thương mại
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Tài chính
    • Thông tin doanh nghiệp
  • Thị trường
    • Tiếp thị
    • Tiêu dùng
    • Ứng viên HVNCLC
  • Công nghệ
  • Nông nghiệp
    • Mekong Connect
    • Chuẩn hội nhập
    • Xuất nhập khẩu
  • Lối sống
    • Sức khỏe – Y tế
    • Văn hóa – Giáo dục
    • Ẩm thực – Du lịch
    • An toàn thực phẩm
  • Video
THEGIOIHOINHAP.VN
Giấy phép thiết lập Trang thông tin điện tử tổng hợp trên mạng số 38/GP-STTTT do Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM cấp ngày 20.10.2020.
Cơ quan chủ quản: Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp – BSA.
ĐC: 60/2 Lý Chính Thắng, phường 8, quận 3, TP.HCM.
Tel: 028-38466136 — Fax: 028-38466180. Hotline: 0903 647 911.
Email:thegioihoinhap@bsa.org.vn.

Chịu trách nhiệm nội dung: Lê Anh Đủ
Copyright 2015 - BSA