08:35 - 28/11/2022

‘Động thổ’ nền kinh tế tuần hoàn

Một trong những điểm sáng của cuộc thi “Dự án Khởi nghiệp nông nghiệp – Đổi mới sáng tạo” 2022 là hướng đến các yếu tố xanh, gắn bó với thiên nhiên, bền vững và tuần hoàn.

Nguyễn Hữu Hạnh giới thiệu loại sợi dứa tự nhiên. Hiện công ty khởi nghiệp của anh đã có các đơn hàng từ châu Âu.

Với dự án “Cocohand nâng tầm giá trị hàng thủ công mỹ nghệ dừa Bến Tre”, Nguyễn Băng Nhi mong muốn mang đến sự phát triển bền vững của ngành dừa Bến Tre bằng việc sử dụng gáo dừa. Tuy vậy, theo Nhi, sản phẩm cần được đầu tư thêm phần công nghệ, máy hiện đại, đa dụng để tạo nên những chi tiết, họa tiết cầu kỳ, đẹp mặt, phù hợp với thị trường EU.

Chuyên gia Nguyễn Phi Vân – Chủ tịch Mạng lưới nhà đầu tư thiên thần Việt Nam kể về một người bạn của bà ở Paris, làm về trang sức phát triển bền vững.Doanh số mỗi năm từ 5 – 7 triệu euro.Nên các cơ sở thủ công mỹ nghệ như của Băng Nhi rất cần hiểu về xu hướng, bằng cách tham gia những triển lãm về thời trang phát triển bền vững.

Anh Nguyễn Hữu Hạnh ở Nghệ An đã thành công khi tái chế lá dứa bỏ đi thành sợi dứa, tơ dứa đem đi triển lãm Gwand Sustainable Festival (triển lãm các sản phẩm về phát triển bền vững trong các lĩnh vực cuộc sống) diễn ra tại Lucern, Thụy Sĩ. Hạnh đã có những đơn hàng ở trời Âu.

Việt Nam có diện tích trồng chuối khoảng 200.000ha, cho ra khoảng 160 triệu tấn thân vứt bỏ. Nhiều doanh nghiệp đã tận dụng thân cây chuối làm ra những sản phẩm sáng tạo. Công ty Musa Pacta của ông Bùi Khánh Dũng đã sản xuất sợi từ thân cây chuối, và dùng sợi này làm thành nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ, giấy, đến những vật liệu cao cấp dùng trong công nghiệp xe hơi, du thuyền, thay thế được nhiều sản phẩm nhựa…

Trong nền kinh tế tuần hoàn, những thứ bỏ đi lại là đầu ra cho những sản phẩm khác, ở lĩnh vực khác mang lại giá trị cao hơn tạo thành chuỗi nông nghiệp tuần hoàn. Nhưng theo các chuyên gia, còn nhiều tồn tại trong phát triển nông nghiệp tuần hoàn một cách có hệ thống, hiệu quả chưa được như kỳ vọng và tiềm năng khai thác lĩnh vực này còn rất lớn.

Việt Nam còn thiếu đội ngũ nghiên cứu, ứng dụng chuyển giao công nghệ xử lý chất thải, phế phụ phẩm trong nông nghiệp. Bên cạnh đó là chưa có những hướng dẫn bài bản, mô hình hóa, tiêu chuẩn hóa cho mô hình kinh tế tuần hoàn.Các mô hình đang áp dụng cũng chưa đầy đủ toàn diện, mang tính tự phát nhiều hơn.Chưa có những tiêu chí để nhận diện, đánh giá và chưa có cơ quan đầu mối về vấn đề này.

Các sản phẩm mỹ nghệ chế tác từ gáo dừa của Nguyễn Băng Nhi.

Tại Hội thảo góp ý dự thảo báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài “Pháp luật về kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam – Thực trạng và kiến nghị”, các chuyên gia cho rằng những quy định về kinh tế tuần hoàn nói chung, nông nghiệp tuần hoàn nói riêng nằm rải rác ở các luật, nghị định khác nhau.

Kinh tế tuần hoàn được nêu trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII, Luật bảo vệ môi trường năm 2020 (hiệu lực năm 2022), và Đề án Phát triển KTTH ở Việt Nam (được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào 7/2022).

Luật Bảo vệ môi trường 2020 chính thức được Quốc hội phê duyệt, trong đó có riêng một điều về kinh tế tuần hoàn – Điều 142. Bà Phạm Thị Tố Oanh – Trưởng Ban chính sách và phát triển Hợp tác xã, Liên minh HTX Việt Nam, nói rằng đây là dấu mốc lớn khi kinh tế tuần hoàn lần đầu tiên được đưa vào luật Việt Nam. Nội dung này cũng được lồng ghép vào nhiều quy định khác trong Luật Bảo vệ môi trường 2020. Giới chuyên gia cho rằng, đây là “những viên gạch đầu tiên” để xây dựng ngành công nghiệp tái chế hiện đại, một ngành đặc biệt quan trọng đối với kinh tế tuần hoàn.

PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TP.HCM cho rằng mô hình kinh tế tuần hoàn mở ra những cơ hội kinh doanh mới. Đây cũng là cơ hội phát triển nghiên cứu của khối học thuật và nêu bật vai trò điều hành của khối chính phủ, tạo ra không gian giao thoa có ý nghĩa qua mô hình “ba nhà” (Triple Helix) – gồm chính phủ, khối học thuật và doanh nghiệp.