Thăm lò nước mắm ở Ý
Tin mới
10:58
Cuộc chiến chất bán dẫn: hàng trăm tỷ USD ‘bốc hơi’ vì căng thẳng
10:49
Thị trường BĐS: nguồn cung căn hộ tăng mạnh trong quý 3
10:44
Đằng sau sự sụp đổ của đế chế bất động sản Evergrande
10:41
Tỷ giá lại gây áp lực lên chứng khoán
10:32
Duolingo lấn sân sang lĩnh vực âm nhạc
10:21
Startup Úc giúp doanh nghiệp nhỏ đạt mục tiêu ‘net zero’
10:14
Thị trường ô tô rơi vào suy thoái
10:05
Việt Nam hấp dẫn các nhà đầu tư Mỹ
22:14
Giá gas tăng tháng thứ 3 liên tiếp
15:09
Nước Anh ‘tuyên chiến’ với hiệu ứng neo
15:00
Kịch bản nào cho thị trường bất động sản 2024?
14:53
VRG công bố chiến lược xanh hóa
11:54
HAG xoay tiền trả nợ trái phiếu từ đâu?
11:21
Bùng nổ xu thế dịch chuyển chuỗi cung ứng chất bán dẫn
11:18
Lãi suất cho vay khó giảm nhanh?
10:19
World Bank hạ dự báo tăng trưởng khu vực Đông Á – Thái Bình Dương
09:54
‘Tảng băng chìm’ ngành xăng dầu
20:12
Mời doanh nghiệp đăng ký thông tin sản phẩm bình chọn HVNCLC 2024
12:22
Kiện nhau chưa xong đã làm… đối tác của nhau
11:59
Ai đang dẫn đầu ‘cuộc chơi’ chất bán dẫn?
Bản tin thị trường
16:10
Thị trường 24/7: Philippines bỏ chính sách giá trần đối với gạo; TikTok Shop dừng hoạt động ở Indonesia
15:35
Thị trường 24/7: Xuất khẩu cá tra hồi phục mạnh; Người Việt chi nghìn tỷ mua iPhone 15 trong ngày mở bán
15:25
Thị trường 24/7: Giá gas tháng 10 tiếp tục tăng; Mì gói Việt Nam hút hàng ở Nhật Bản
16:18
Thị trường 24/7: Khách quốc tế đến Việt Nam mới đạt 69% năm 2019; Malaysia thiếu gạo sản xuất trong nước
16:09
Thị trường 24/7: Drone của Việt Nam gây ấn tượng trên bầu trời nước Đức; Vốn FDI vượt mốc 20 tỷ USD
16:28
Thị trường 24/7: Tàu hàng đầu tiên chạy thẳng từ Bình Dương sang Trung Quốc; Rạng Đông Holding thua kiện cổ đông Nhật Bản
16:17
Thị trường 24/7: Doanh nghiệp điều than trời vì quy trình kiểm dịch mới; Indonesia sắp thông qua quy định về bán hàng qua mạng xã hội
15:46
Thị trường 24/7: Giá dầu Brent đang trên đà tới mốc 100 USD; Thái Lan dự báo sản lượng gạo sụt giảm do El Nino
16:24
Thị trường 24/7: HOSE bác thông tin lãnh đạo xin nghỉ việc; Mỹ tăng nhập khẩu dầu ăn đã qua sử dụng của TQ
16:02
Thị trường 24/7: Giá xăng tăng gần 900 đồng/lít; Thị trường căn hộ Thái Lan hút người mua nước ngoài
16:27
Thị trường 24/7: Người Việt chi 33,3 triệu USD mua tôm hùm Australia; Xuất khẩu các mặt hàng chủ lực của Singapore giảm mạnh
16:09
Thị trường 24/7: Giá vàng tăng lên mức cao nhất kể từ đầu năm; Gạo 25% tấm của Việt Nam rớt mốc 600 USD/tấn
15:35
Thị trường 24/7: Giá cà phê tăng cao kỷ lục; Siêu thị Pháp dán nhãn sản phẩm tăng giá trá hình
16:12
Thị trường 24/7: iPhone 12 có thể bị cấm tại nhiều nước châu Âu; Quảng Nam chào đón các nhà làm phim Bollywood
15:10
Thị trường 24/7: Indonesia tính cấm bán hàng trên mạng xã hội; Vietcombank và Agribank hạ lãi suất tiết kiệm về 5,5%/năm
15:50
Thị trường 24/7: Bánh trung thu ‘đại hạ giá’ vẫn ế; iPhone 15 chính hãng giá dự kiến từ 21,49 triệu đồng
15:27
Thị trường 24/7: Bộ NN&PTNT bác tin ‘nông sản ùn tắc tại cửa khẩu’; Hoàn lại hơn 87.000 tỷ đồng thuế GTGT
15:29
Thị trường 24/7: Phát hiện rệp ở một số lô sầu riêng xuất khẩu sang TQ; Giá dầu vượt 23.000 đồng một lít
15:55
Thị trường 24/7: Super sale hàng hiệu giảm giá tới 90%; Giá gạo xuất khẩu giảm mạnh
15:59
Thị trường 24/7: Dừng bán SIM qua đại lý, cửa hàng từ ngày 10/9; Apple chuyển 11 nhà máy vào Việt Nam
  • Trong nước
    • Cà phê sáng
    • Đời sống
    • Môi trường
  • Thế giới
    • Tin tức
    • Thương mại
  • Kinh doanh
    • Góc nhìn
    • Doanh nghiệp
    • Tài chính
    • Thông tin doanh nghiệp
  • Thị trường
    • Tiếp thị
    • Tiêu dùng
    • Công nghệ
    • Ứng viên HVNCLC
  • Nông nghiệp
    • Mekong Connect
    • Chuẩn hội nhập
    • Xuất nhập khẩu
  • Phát triển bền vững
    • Mekong Connect
  • Lối sống
    • Sức khỏe – Y tế
    • Văn hóa – Giáo dục
    • Ẩm thực – Du lịch
    • An toàn thực phẩm
  • Video
Trang chủ Phát triển bền vữngBáo Xuân
2023/10/04 - 5:49:25 PM

11:21 - 26/01/2023

Thăm lò nước mắm ở Ý

Mới đây, tôi dừng chân ăn tối tại Cetara, một borgo dei pescatori – xóm dân chài ở Nam Ý. Bữa ăn Giáng Sinh truyền thống của xóm chài này là mì spaghetti và nước mắm, nghĩa là… bún nước mắm.

Trong một lò mắm ở Cetara. Ảnh; Kiều Maily

Một câu hỏi hay và…

Nằm cạnh sườn tuyến đèo eo biển bên này là dãy núi với những ngôi nhà nhô ra từ bờ núi và tia sáng mặt trời như đang mới vừa sinh, hơi ẩm từ biển hòa lẫn vỡ vụn từng hạt nắng, hắt vào sắc màu của ngôi nhà, Cetara tỏa một nét đẹp quyến rũ trong buổi chiều muộn. Ông chủ nhà hàng, trò chuyện một hồi thì hóa ra gia đình ông đã nhiều đời đánh cá và lại là gia đình có truyền thống làm… nước mắm chính hiệu, đặc sản vùng này và của cả nước Ý. Và tối nay chúng tôi đã ăn nước mắm với spaghetti al dente vừa chín tới nhai nghe sừn sựt trong miệng. Thật không ngờ qua câu chuyện được biết ông là người bà con với nhà sản suất nước mắm ở Cetara mà tôi đang tìm đến.

Trước sự hân hoan của tôi, hôm sau ông chủ nhà hàng đích thân dẫn tôi đến thăm nhà bà con hàng xóm ấy, là một cơ sở sản xuất nước mắm lâu đời, đạt danh hiệu D.O.P. là sản phẩm có “Tên Được Bảo Vệ”, và được Slow Food thế giới bảo trợ.

Con đường làng ngoằn ngoèo, lên dốc rồi xuống, rồi quẹo cùi chỏ, những miếng đá lát đường thiệt đẹp. Bà chủ nhà người Ý có ba đời làm nước mắm đón khách Việt với nụ cười rất tươi. Bà kể cách ủ mắm, quy trình làm nước mắm. Họ muối cá đã làm sạch đầu và bụng từng lớp ngay ngắn trong thùng gỗ và để trong chỗ mát, chờ vài năm. Đến kỳ thu hoạch họ đục lỗ ở dưới thùng và… hứng nước mắm. Rất đơn giản, nguyên sơ. Vừa kể chuyện bà vừa ân cần đưa tôi vào tham quan khu ủ nước mắm. Trước mặt tôi là những thùng gỗ chứa mắm ngăn nắp, sạch sẽ, mùi mắm đặc trưng toát ra chỉ trong không gian ủ mắm. Bà tỉ mỉ chỉ từng cái một, cái này ủ được một năm rồi, cái này đã hai năm, cái này vừa mới vài tháng… Tôi hỏi nước mắm ở làng này có từ khi nào thì bà trả lời: “Từ thời ông bà cố của tôi đã có, còn chính xác từ thời nào thì tôi chưa biết”.

Mắm, và nước mắm

Tôi nhớ đến Pompei và những điều đã được xem và quan sát vài ngày trước, đó là thành phố xưa thuộc tỉnh Napoli vùng Campania, phía nam nước Ý mà một vụ phun trào núi lửa khủng khiếp của Vesuvius đã chôn vùi vào năm 79.

Trong một khu của một ngôi nhà đổ đồ sộ có tên U. Scaurus hiện ra mấy hàng hũ bằng gốm cao thon, miệng nhỏ đít nhọn. Bảo tàng ở thành phố Pompei cũng trưng bày nhiều hũ gốm kiểu đó tên là urcei, được dùng để chứa một sản phẩm gọi là garum làm từ cá muối. Trong các loại garum, mà ta có thể gọi là mắm-nước-mắm, loại cao cấp nhất được gọi là haimation, được làm từ cá ngừ, chứ không phải là loại garum làm từ cá thu, là tiêu chuẩn được sản xuất phổ biến nhất ở Pompei. Nhà sản xuất garum quan trọng nhất Pompei có tên Aulus Umbricis Scaurus và tên được khắc trên các urcei khai quật ở đây.

Theo các nhà nghiên cứu, có hai loại: liquamen và garum, liquamen gần giống với mắm, còn garum thì gần nước mắm hơn, đắt tiền hơn. Garum sản xuất ở Pompei được mang đi bán khắp Địa Trung Hải.

Ngày xưa garum được dùng như muối ở Ý, để nêm nếm và nấu các món ăn, là một món đắt tiền và không thể thiếu trong ẩm thực sang trọng thời đó. “De re coquinaria” là một bộ 10 quyển sách công thức ẩm thực được viết trong khoảng thế kỷ thứ 3 hoặc thứ 4, ghi lại những công thức được cho là của Marcus Gavius Apicius. Trong đó hầu như tất cả các công thức đều dùng garum như là gia vị, cùng với tiêu và ngò ta.

Nước mắm nhỉ Cetara vẫn còn là món xa xỉ tuy rằng cách đây chừng mươi năm đã thấy bán trong một số ít siêu thị, thường trong chai 100 ml với giá tối thiểu là 10 Euro. Trong khi đó các đầu bếp lại tranh nhau sáng chế món mới với nước mắm mà tiếng Ý gọi là colatura di alici, như Cracco, Moreno Cedroni, Antonello Sardi, Vincenzo Guarino, Peppe Guida, Cristian Torsiello Andrea Berton,… Pasquale Torente người Cetara lại dùng nước mắm biến tấu cả cocktail siêu cổ điển thế giới là Bloody Mary. Năm 2013 một Việt kiều đã thắng giải nhất cuộc thi ẩm thực danh tiếng ở thành phố Torino cũng nhờ vào việc dùng nước mắm để biến tấu một món siêu cổ điển của ẩm thực cao cấp thế giới là “Ức vịt xốt cam”.

Với tổ tiên người Chăm xưa chủ yếu sống bằng nghề biển, từ con đường biển họ đã giao lưu buôn bán với các nước khác, họ khai thác chế biến sản phẩm từ biển, trong đó mắm là sản phẩm tiêu biểu đặc trưng nhất. Thời đó hầu hết các gia đình người Chăm đều tự sản xuất nước mắm để phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày. Các làng ven biển như Thành Tín (Cuah Patih), Tuấn Tú (Katuh), Palao (Hiếu Thiện)… là làng sản xuất nước mắm.

Bà ngoại tôi kể lại rằng, trong mỗi gia đình Chăm đều có cái chượp hay cái tĩn để muối mắm và đựng mắm. Trong một bữa ăn của mỗi gia đình Chăm không thể thiếu chén nước mắm hoặc mắm cái nguyên con hay mắm nêm vì khi chấm cà giòn với nguyên con mắm cái trên tay là nước miếng đã nuốt ừng ực.

Người Chăm có nhiều loại mắm: Ia mưthin nước mắm, Mưthin ngưic mắm nêm, Mưthin jrum mắm tôm, Mưthin drei mắm cái, Mưthin tung ikan ya mắm lòng cá ngừ, Mưthin ritaung mắm cá lòng tong, Mưthin ka-ơk mắm chưng…

Giao thoa ẩm thực giữa người Chăm và người Việt ở miền Trung là điều hiển nhiên nhưng chưa có nguồn sử liệu nào ghi lại thời gian và nơi khai sinh ra nước mắm từ Chăm, ngoại trừ một số tư liệu truyền khẩu cho rằng người Việt học cách làm nước mắm từ người Chăm.

Kiều Maily (theo TGHN)

Có thể bạn quan tâm

Sông nước Mekong và chiếc khăn rằn

Ấn tượng về những sáng tạo của doanh nghiệp Việt trong bão Covid-19

Thảo ‘mắm’ năm 2077

Hương cà phê Ê Đê bay xa

‘Top’ 5 đột phá y học 2022

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này

Tags:thăm lò nước mắm ý

Tin khác

Tha phương bún gỏi dà Sóc Trăng

Tha phương bún gỏi dà Sóc Trăng

Bobun Paris

Bobun Paris

Chuông vọng xứ người – bò bún

Chuông vọng xứ người – bò bún

Mừng tuổi bún ốc nguội

Phù phiếm giấm nuốc?

Khi gạo dài cọng lê thê món

Thăm lò nước mắm ở Ý

Hẹn với sông Gâm núi Thúy

Báo Xuân
Tha phương bún gỏi dà Sóc Trăng

Tha phương bún gỏi dà Sóc Trăng

Bobun Paris

Bobun Paris

Chuông vọng xứ người – bò bún

Chuông vọng xứ người – bò bún

Bún bì thịt khìa ngon mộc

Bún bì thịt khìa ngon mộc

Mekong Connect
Cánh đồng lớn nhỏ dần

Cánh đồng lớn nhỏ dần

Những cú bắt tay bạc tỷ

Những cú bắt tay bạc tỷ

Đồng Tháp tổ chức lễ hội xoài dịp lễ 30/4

Đồng Tháp tổ chức lễ hội xoài dịp lễ 30/4

GIZ đào tạo kinh doanh nông nghiệp cho 11.000 nông hộ ở ĐBSCL

GIZ đào tạo kinh doanh nông nghiệp cho 11.000 nông hộ ở ĐBSCL

THÔNG TIN DOANH NGHIỆP
  • Trong nước
    • Cà phê sáng
    • Đời sống
    • Môi trường
  • Thế giới
    • Tin tức
    • Thương mại
  • Kinh doanh
    • Góc nhìn
    • Doanh nghiệp
    • Tài chính
    • Thông tin doanh nghiệp
  • Thị trường
    • Tiếp thị
    • Tiêu dùng
    • Công nghệ
    • Ứng viên HVNCLC
  • Nông nghiệp
    • Mekong Connect
    • Chuẩn hội nhập
    • Xuất nhập khẩu
  • Phát triển bền vững
    • Mekong Connect
  • Lối sống
    • Sức khỏe – Y tế
    • Văn hóa – Giáo dục
    • Ẩm thực – Du lịch
    • An toàn thực phẩm
  • Video
THEGIOIHOINHAP.VN
Giấy phép thiết lập Trang thông tin điện tử tổng hợp trên mạng số 38/GP-STTTT do Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM cấp ngày 20.10.2020.
Cơ quan chủ quản: Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp – BSA.
ĐC: 60/2 Lý Chính Thắng, phường 8, quận 3, TP.HCM.
Tel: 028-38466136 — Fax: 028-38466180. Hotline: 0903 647 911.
Email:thegioihoinhap@bsa.org.vn.

Chịu trách nhiệm nội dung: Lê Anh Đủ
Copyright 2015 - BSA