10:25 - 02/12/2022

Để đừng có câu hỏi: biết ông mày là ai không?

Một trong những lý do đầu tiên khiến cho cha mẹ bực mình nổi giận với con cái chính là lúc tuyên bố: Mày là đứa hỗn láo! Tao là cha mẹ mày hay mày là cha mẹ tao? Chẳng lẽ đất không chịu trời thì trời chịu đất ư?

Cô gái hỗn trong phim “L’effrontée” của Claude Miller. Ảnh: T.L.

Đứa con 13 tuổi thấy bàng hoàng khi nghe cha mẹ nổi giận mắng nó như vậy. Trong khi đó, đứa con 10 tuổi thì lủi đi thật nhanh vì sợ phải chịu cơn thịnh nộ của cha mẹ trút lên đầu nó.Đứa 19 tuổi nhìn cha mẹ nó giận dữ với vẻ thách thức. Nhưng cuối cùng tất cả đều im lặng và chịu đựng để rồi một hôm, nó không kiềm chế được và “cãi lại” lời cha mẹ và đứa lớn xách gói ra đi, đứa nhỏ ở lại chìm vào những cơn trầm cảm.

Một đứa trẻ hỗn hào sẽ phải chấp nhận mọi cơn thịnh nộ của người vẫn thỉnh thoảng nói là yêu thương và lo lắng, chăm sóc cho nó vì nó còn quá nhỏ không biết gì. Nhưng vì đâu nó hỗn thì không cha mẹ nào chịu trách nhiệm về chính vai trò thân giáo của mình.

Làm thế nào để con tôi không hỗn nữa?

Nhiều cha mẹ luôn tự hỏi mình câu hỏi đó sau khi đã không còn bị cơn giận kéo đi. Ai cũng hiểu yêu thương là liều thuốc tốt nhất để con người hàn gắn mọi nỗi đau. Nhưng làm thế nào để yêu thương trong hiểu biết thì lại là vấn đề cốt lõi của người làm ông bà, cha mẹ. Hiểu biết để dạy con cái qua chính hành động, lời nói của mình chứ không phải những bài rao giảng đạo đức. Việc học cách để yêu thương bắt đầu bằng trách nhiệm và bổn phận làm cha mẹ thật sự. Sinh con ra, nuôi dưỡng chúng cả vật chất và tinh thần đòi hỏi cha mẹ phải dành thời gian “hiệp hành” với chúng. Không có đứa trẻ nào hỗn nếu chúng không phải đáp trả với sự tức giận và lời nói làm tổn thương của người lớn vô tình hàng ngày trút lên đầu chúng. Nếu chúng có thay đổi về tâm sinh lý ở tuổi mới lớn, trả lời cộc lốc hay cộc cằn, thì khi cha mẹ hiểu biết, cũng sẽ có cách (tìm hiểu kinh nghiệm từ bạn bè, gặp gỡ chuyên gia tâm lý…) giúp con bước từng bước qua giai đoạn “nửa ông, nửa thằng” để trưởng thành ở mức “dậy thì thành công”.

Làm thế nào để làm bạn với con?

Đây là câu hỏi còn nhiều hơn cả câu hỏi trên. Làm bạn với con không dễ chút nào vì chúng ta luôn rơi vào tâm thế “người lớn thì có quyền”, hoặc “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy”… Sai lầm này truyền từ đời ông cha đến đời con cháu mãi cho đến thế kỷ XXI ở VN, mới bắt đầu gỡ ra từng nút thắt. Một bộ phim có tên “Con gái người nghiện” kể về đứa con gái vì yêu thương mẹ mình rất nhiều nên dù mẹ em bị nghiện, khi cha mẹ ly dị, em vẫn muốn được ở với mẹ vì “mẹ cần có con ở bên cạnh”, và mỗi ngày em đều cầu nguyện: “Xin Chúa hãy cho mẹ con không bị cô đơn trong cuộc cai nghiện này”. Chính em mới là người cho mẹ nương tựa và là sức mạnh để người mẹ vượt qua những cơn nghiện khắc khoải, đau đớn. Chính em là người bạn thật sự của mẹ, chịu đựng cơn đau của mẹ, luôn ở bên cạnh mẹ vì chẳng còn ai ngoài những con nghiện khác muốn gần mẹ của em. Vì vậy, trước khi đặt câu hỏi “Làm thế nào để mình làm bạn với con?”, bạn hãy hỏi ngược lại: “Làm thế nào để con làm bạn với mình?”. Chúng ta cũng từng là những đứa trẻ và ngay cả khi trưởng thành, đứa trẻ trong chúng ta cũng vẫn tồn tại chứ không bao giờ mất đi.Vì thế, hãy nhớ lại lúc mình còn nhỏ, lúc mình dậy thì khó ở và lúc mình đã trưởng thành, hành trình đó của mình ra sao thì của con cũng vậy. Sự hồi tưởng này vô cùng quý báu cho chính cuộc đời làm cha mẹ và vô hình chung khơi gợi kho tàng kinh nghiệm cho con cái của mình để sẻ chia. Lúc đó, tự thân bạn là đứa trẻ cùng con, hiểu và tôn trọng ước mơ, khao khát và cuộc đời đầy đúng, sai, phải, trái của chúng.

Không có đứa trẻ nào tự nhiên hỗn hào cả, đôi khi ta mắng chúng chính là ta cũng đang vô tình tra vấn chính mình. Hãy tôn trọng trẻ như tôn trọng bản thân, chúng ta sẽ cùng ngồi xuống nói chuyện trong yêu thương của lòng từ mẫu.