08:31 - 05/01/2017
Thực phẩm sạch dành cho ai?
“Thực phẩm sạch dành cho ai?” là chủ đề thảo luận do báo điện tử Soha tổ chức ngày 28/12 tại Sài Gòn. Nhưng thực phẩm sạch là gì, thuộc đẳng cấp cỡ nào, quý phái cỡ nào mà phải đặt câu hỏi dành cho ai. Chẳng lẽ cả triệu người đang “ăn để sống” với bữa cơm 15.000 đồng/phần không có quyền tiếp cận thực phẩm sạch hay sao?
Muốn sạch là phải đắt?
Trên thế giới không có định nghĩa về thực phẩm sạch (clean food), mà chỉ nói về thực phẩm lành mạnh (healthy food), chẳng hạn ăn nhiều rau quả củ tốt cho sức khoẻ hơn là ăn thịt nướng, gà chiên… Thực phẩm lưu hành ngoài thị trường phải đáp ứng các quy định về an toàn thực phẩm. Không tuân thủ quy định là lôi thôi với pháp luật ngay, chứ không có sạch hay bẩn gì ở đây cả. Bởi vậy mới có luật An toàn thực phẩm và các quy định liên quan về dùng thuốc trừ sâu, hoá chất, cho tới dán nhãn, hạn dùng…
Tại buổi hội thảo có ý kiến cho rằng, muốn thực phẩm sạch là phải chấp nhận tốn kém, nghĩa là đắt. Thực phẩm sạch đắt tiền hơn một chút thì có thể, nhưng nói rằng đắt gấp vài lần so với giá hiện nay thì nói quá. Dùng quá mức nitrate cho phép trong xúc xích, nem chua, hay dùng chất cấm Rhodamine B nhuộm đỏ hạt dưa là vi phạm luật.
Những vi phạm này không ảnh hưởng bao nhiêu đến giá thành để nói chuyện đến chuyện đắt rẻ. Trong nông nghiệp phức tạp hơn. Việc kiểm soát đất đai, giống cây, nguồn nước, phân bón, sử dụng đúng loại, đúng cách thuốc trừ sâu… làm giá thành rau củ quả đắt hơn, nhưng cũng không tăng đến gấp mấy lần như than vãn.
Không chỉ có thực phẩm hữu cơ mới sạch
Rau quả hữu cơ không được dùng loại biến đổi gen, không dùng phân hoá học và chất bảo vệ thực vật, nên việc chăm sóc công phu, tốn kém hơn. Động vật hữu cơ phải nuôi ở vùng sạch, không nhiễm hoá chất, không được dùng hormone tăng trưởng, kháng sinh chữa bệnh bị hạn chế, thức ăn cho vật nuôi cũng phải hữu cơ…
Thực phẩm chế biến hữu cơ nguyên liệu loại hữu cơ, không dùng bất cứ loại phụ gia nào… Các sản phẩm hữu cơ phải được kiểm soát chặt mỗi công đoạn, lại phải chi phí cho giấy chứng nhận… thì giá thành đắt hơn vài lần là điều có thể hiểu được.
Tuy nhiên về mặt rủi ro an toàn đến sức khoẻ, dinh dưỡng, và độ ngon của thực phẩm tuân thủ quy định an toàn và thực phẩm hữu cơ là như nhau. Điều này đã có nhiều công trình nghiên cứu lâm sàng ở quy mô lớn khẳng định. Cần phải làm rõ để tránh những quảng cáo lạm dụng.
Ưu điểm của thực phẩm hữu cơ đó là bảo vệ môi trường, làm giảm ô nhiễm, duy trì hệ sinh thái, bảo vệ nguồn đất và nước, rất đáng khuyến khích. Nhưng giá lại quá cao, chưa thích hợp với túi tiền của đa số người dân lúc này.
Dù thế nào đi nữa, cũng phải ngưỡng mộ những nhà sản xuất nhỏ đang miệt mài với rau quả hữu cơ (thứ thiệt). Họ là những người tiên phong trong bảo vệ môi trường, phải chịu biết bao sức ép từ thị trường, hữu cơ thực giả lẫn lộn, nhưng chính họ là những người đang đặt nền móng cho phương thức làm việc: hợp tác kiểm soát lẫn nhau để vươn lên. Văn hoá đoàn kết tiểu nông để làm ăn vốn rất thiếu ở Việt Nam.
Thực phẩm hữu cơ là hàng tự… chọn, ai dư giả tiền bạc thì xài. Nhưng thực phẩm sạch, được hiểu là thực phẩm tuân thủ quy định an toàn, không phải là tự chọn, nhưng là yêu cầu pháp luật mà mọi công dân phải tuân thủ.
Thực phẩm sạch dành cho ai là câu hỏi mà dưới góc nhìn xã hội học đã nói lên sự phân hoá giàu nghèo, nói cách khác, giới nghèo không đủ khả năng với tay đến cái sạch. Tôi muốn nhấn mạnh, tất cả mọi công dân đều có quyền tiếp cận thực phẩm sạch. Đó là quyền lợi của mọi người dân mà Nhà nước có nghĩa vụ phải bảo vệ như pháp luật quy định.
Vũ Thế Thành (vuthethanh202@gmail.com)
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này