10:57 - 12/10/2019
Phòng chống dịch bệnh: thành, bại… nhờ trời?
Đầu tuần, anh V.B, một người dân ở quận 2, TP.HCM, gọi cho biết: “Con tôi mới đi học được một tuần là “dính” liền. Quanh nhà nhiều trẻ mắc bệnh lắm, người dân rất hoang mang”.
Hỏi con anh bệnh gì, hoá ra bệnh tay chân miệng (TCM), căn bệnh quen thuộc bao lâu nay”.
Bệnh TCM đang có dấu hiệu bùng phát. Thống kê của trung tâm Phòng chống bệnh tật (CDC) TP.HCM cho thấy trong tháng 8 thành phố có 3.088 ca bệnh (2.631 ca ngoại trú), tăng 115% so với tháng 7. Nhiều chùm bệnh, ca bệnh đã được ghi nhận trong trường học. Dù hiện tại thành phố không có ca tử vong, nhưng tình hình này cũng khiến nhiều gia đình có trẻ nhỏ lo lắng vì bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, trong khi lại có nhiều biến chứng như thần kinh, tim mạch, phù phổi, hô hấp, sốc, suy tim và thậm chí tử vong nhanh.
“Vì sao đã làm rất tốt các giải pháp đề ra, nhưng bệnh TCM vẫn tăng ở TP.HCM”, mới đây giám đốc sở Y tế TP.HCM Nguyễn Tấn Bỉnh đặt câu hỏi và đề nghị CDC thành phố tìm câu trả lời.
Theo BS Trương Hữu Khanh, trưởng khoa nhiễm bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, quy luật lây nhiễm bệnh TCM không thay đổi, muốn phá vỡ quy luật chỉ có vắc xin. Tuy nhiên, đối với một bệnh chưa có vắc xin phòng ngừa như TCM, giải pháp quan trọng là nâng cao ý thức người dân thực hành các biện pháp phòng ngừa thường quy (rửa tay, vệ sinh nhà cửa…), nhưng người dân không dễ làm chuyện này.
Một bác sĩ y tế dự phòng công tác tại huyện Củ Chi, bộc bạch: “Phòng chống dịch bệnh quanh đi quẩn lại cũng bấy nhiêu giải pháp, như vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân. Nói thật, nhiều khi ngành y tế không làm gì, dịch bệnh cũng tự hết, vì cứ điều kiện bên ngoài không thuận lợi là bệnh ngưng phát triển”. Bác sĩ này lấy thí dụ: sốt xuất huyết xảy ra quanh năm, cao điểm vào mùa mưa (tháng 5 – 10), giảm mưa giảm bệnh; bệnh sởi tăng nhiều vào cuối năm vì thời gian này tiết trời se lạnh và ẩm; bệnh TCM cũng có quanh năm, nhưng rộ lên vào tháng 8 – 9, khi trời nắng nóng kết hợp với mùa trẻ em tựu trường, qua thời điểm này bệnh giảm đi.
Dịch bệnh có mùa, vậy tại sao trước mùa bệnh người ta không truyền thông nâng cao ý thức người dân? Chẳng phải mỗi khi vi hành phòng chống dịch bệnh ở đâu, bộ trưởng Y tế đương nhiệm Nguyễn Thị Kim Tiến đều nhấn mạnh ngành y tế phải đẩy mạnh truyền thông, nhất là truyền thông đi trước một bước, rồi mới đến chữa bệnh?
Thật ra ngành y tế cũng làm chuyện này, “đến hẹn lại lên” kêu gọi người dân phòng ngừa hết bệnh này đến bệnh kia, bằng các hình thức như truyền thông nhóm tổ dân phố, phát tờ rơi đến nhà dân… Vậy tại sao làm như thế mà người dân vẫn không thay đổi ý thức?Không thể phủ nhận chuyển đổi ý thức là điều khó và người dân vẫn còn tâm lý “nước đến chân mới nhảy”.Nhưng ngược lại, bấy lâu nay ngành y tế có khi nào đánh giá những giải pháp truyền thông đã làm có hiệu quả hay chưa? Liệu có cần sáng tạo những giải pháp mới không?
Nhân viên một trạm y tế phường cho biết, ban ngày đến nhà dân tuyên truyền rất khó vì mọi người lớn đều đi làm, tối đến họ về nhà lại mệt mỏi sau một ngày làm việc, nên chẳng muốn tiếp. Trong khi đó, theo một cán bộ y tế dự phòng, hàng năm thành phố chi nhiều tiền in tờ rơi phòng bệnh rồi phát đi, nhưng không ai đánh giá được các tờ này rơi về đâu. Kinh phí in ấn không nhỏ, phải chăng có tình trạng lãng phí và không hiệu quả trong tuyên truyền phòng chống bệnh?Phải chăng các giải pháp truyền thông sức khoẻ đang làm chỉ mang tính hình thức?
Thực tế thành phố có một trung tâm chuyên trách truyền thông giáo dục sức khoẻ (T4G), nhưng cơ quan này đang sáp nhập cùng một số trung tâm dự phòng khác thành mô hình CDC. Không biết khi nào sáp nhập xong, nhưng hiện tại trang web CDC chưa có, trong khi trang web của T4G bấy lâu nay lại có thừa các văn bản nhà nước, nhưng quá ít thông tin thiết thực, có ích cho người dân.
Có lần người viết cùng đoàn sở Y tế đi kiểm tra tình hình phòng chống bệnh TCM ở quận.Vào một nhà dân, gặp một cụ già đang trông cháu, cụ mô tả vanh vách chính xác các biện pháp vệ sinh nhà cửa. Hỏi vì sao cụ biết kiến thức này, phải chăng nhờ y tế phường xuống tuyên truyền, cụ đáp: “Đọc báo thì biết chứ có ai ghé đến. Y tế phường ném một bịch thuốc sát khuẩn vào nhà rồi đi thôi (!?)”.
Hoá ra người bác sĩ y tế dự phòng ở Củ Chi trên nói có phần đúng: Có lẽ ngành y tế không làm gì dịch bệnh cũng tự hết, chống dịch
thành bại đều… nhờ trời!
Bình Yên (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này