13:08 - 19/10/2019
Nhồi máu cơ tim tấn công người trẻ và nữ giới
Những tưởng nhồi máu cơ tim (NMCT) chỉ dành cho “nam giới cao tuổi”, thì giờ đây ngày càng có nhiều người trẻ và cả nữ giới mắc bệnh. Đây là xu hướng đáng lo ngại, bởi tỷ lệ tử vong của họ thường cao hơn.
Tuần qua Bernie Sanders, ứng viên tổng thống Mỹ của đảng Dân chủ đã nhập viện vì đau tim. Đối với giới y khoa, thông tin này chẳng có gì lạ bởi năm nay Sanders đã 78 tuổi và là nam giới. Chưa kể ông còn là chính trị gia, một nghề căng thẳng dễ “hại não” và “hại tim”. Cần biết nhiều lãnh đạo Mỹ cũng từng nhập viện vì NMCT, như cựu Tổng thống Bill Clinton phải mổ bắc cầu mạch vành, cựu Tổng thống George W. Bush đặt stent, còn cựu phó Tổng thống Richard B. Cheney lại đau tim đến năm lần, và thậm chí phải ghép tim để sống vào năm 2012.
Từ lâu trong suy nghĩ của nhiều người NMCT là “đặc quyền” của nam giới lớn tuổi.Điều đó không sai, vì ở đối tượng này bệnh là hậu quả của chứng xơ vữa động mạch diễn tiến trong nhiều năm gây ra bởi các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường hay rối loạn lipid máu. Thế nhưng các số liệu cho thấy, bệnh lại đang có xu hướng trẻ hoá. Tại Mỹ, một khảo sát công bố trên tạp chí Circulation đầu năm nay, trên hơn 28.000 người nhập viện từ năm 1995 – 2014 vì đau tim, cho thấy 30% là người trẻ từ 35 – 54 tuổi. Đáng nói ở giai đoạn đầu khảo sát tỷ lệ này là 27%, nhưng cuối khảo sát tăng lên 32%.
Ở nước ta, thống kê tại các bệnh viện lớn hiện nay cũng cho thấy tỷ lệ NMCT ở người trẻ (dưới 45 tuổi) tăng đến 10,5% và rất trẻ (dưới 35 tuổi) là 1,8%. Mới đây, bệnh viện Nhân dân 115 TP.HCM đã chụp mạch vành và đặt stent thành công cho một bệnh nhân NMCT cấp chỉ mới 25 tuổi (sinh năm 1994), chưa có bệnh lý mạn tính nào, trong khi tiền căn gia đình cũng không có gì nổi bật. Được biết, bệnh nhân vừa hồi hương sau năm năm làm việc tại châu Âu.Trong thời gian này, do thời tiết lạnh, bệnh nhân thường hút thuốc lá trung bình một gói/ngày.
Nhưng NMCT cũng xuất hiện nhiều ở nữ giới. Cũng ở nghiên cứu trên tại Mỹ, người ta thấy tỷ lệ phụ nữ trẻ bị NMCT tăng từ 21% lên 31%, nhiều hơn cả nam giới trẻ. Theo hiểu biết y khoa bấy lâu nay, trong giai đoạn hoạt động sinh dục, phụ nữ ít bệnh tim mạch hơn so với nam giới, vì đã có nội tiết tố estrogen bảo vệ. Chỉ sau khi mãn kinh, 45 – 52 tuổi, khi estrogen suy giảm, tỷ lệ bệnh mạch vành và mạch não của nữ mới bằng nam giới. Vậy điều gì khiến NMCT gia tăng ở người trẻ và nữ giới? Theo các chuyên gia tim mạch của bệnh viện Vinmec, NMCT ở người cao tuổi thường diễn ra sau một quá trình dài bị xơ vữa động mạch, còn ở người trẻ tuổi chủ yếu bệnh do hình thành huyết khối trong lòng động mạch gây ra bởi stress, béo phì hoặc hút thuốc lá kéo dài trong nhiều năm.
Điều đáng nói là cũng bị NMCT, nhưng phụ nữ lại dễ tử vong hơn so với nam giới. Một nghiên cứu trên toàn cầu cho thấy, cùng bị NMCT nhưng nữ giới thường được trợ giúp y tế trễ hơn, thời gian từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên cho đến khi nhập viện cấp cứu thay đổi từ 1 giờ 48 phút đến 7 giờ 12 phút, trong khi nam giới là 1 giờ 24 phút đến 3 giờ 30 phút. Sameer Arora, chuyên gia tim mạch của trường y khoa đại học Bắc Carolina, lý giải: “Do nhiều thầy thuốc quan niệm NMCT là bệnh của nam giới, nên phụ nữ bị vấn đề này vào cấp cứu với triệu chứng đau ngực thường bị xem nhẹ. Ngoài ra, triệu chứng ở nữ cũng không điển hình như ở nam, nên NMCT của họ không được bác sĩ phát hiện đúng”.
Sự gia tăng NMCT ở nữ giới ngày nay được giải thích do áp lực công việc ngoài đời của họ cũng như nam giới, trong khi vai trò truyền thống của họ ở gia đình lại không thay đổi. TS Suzanna Steinbaum của bệnh viện Mount Sinai (Hoa Kỳ) nói: “Người phụ nữ đang phải chịu thêm nhiều stress, áp lực và thách thức”.
NMCT hoàn toàn có thể phòng ngừa được, vì thế những cái chết do nó gây ra được xem là vô lý. Theo các chuyên gia tim mạch, thay đổi lối sống là điều tiên quyết để phòng ngừa, chẳng hạn như bỏ thuốc lá (ngay cả hút thuốc thụ động cũng nguy hiểm), ăn uống lành mạnh (nhiều rau củ, các loại hạt, nhiều cá, hạn chế chất béo trans, thực phẩm xử lý, đường tinh chế), giảm stress, ngủ đầy đủ và
tăng cường tập luyện (ít nhất 30 phút/ngày).
Bình Yên (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này