15:36 - 07/12/2019
Ngân hàng tinh trùng HIV+ để giảm kỳ thị với người có HIV
Ngân hàng có tên Sperm Positive (Tinh trùng dương tính), ra mắt đúng vào ngày Thế giới phòng chống AIDS năm nay tại New Zealand, là ngân hàng tinh trùng dương tính HIV đầu tiên trên thế giới, như một sáng kiến giáo dục cộng đồng giảm kỳ thị đối với người có HIV.
Ngân hàng được thành lập bởi ba tổ chức New Zealand Aids Foundation, Positive Women Inc và Body Positive, nhưng chỉ nhận tinh trùng từ người hiến tặng đã được xác nhận điều trị hiệu quả và không còn khả năng lây truyền HIV.
Hiện đã có ba người nam dương tính với HIV đồng ý hiến tặng tinh trùng, tất cả họ có tải lượng virus không thể phát hiện bằng phương pháp xét nghiệm thông thường, nghĩa là lượng virus trong máu họ thấp đến nỗi HIV không truyền được bằng quan hệ tình dục hoặc từ mẹ sang con.
Một trong ba người hiến tặng, anh Damien Rule-Neal, cho biết sau khi anh thố lộ tình trạng bệnh của mình cho người chủ nơi anh làm việc, anh lập tức bị tẩy chay và sau cùng phải nghỉ việc.
Anh chia sẻ: “Chúng tôi có niềm tin vào khoa học để nói rằng thuốc men sẽ làm bạn không thể truyền bệnh cho người khác. Tôi nhìn thấy một loạt bạn gái của tôi có HIV rồi sinh con bình thường như mọi người, điều đó cho thấy khoa học và việc dùng thuốc đã giúp chúng tôi hoà nhập trở lại với cộng đồng”.
Phát hiện bệnh vào năm 1999, Rule-Neal hiện hoàn toàn khoẻ mạnh sau khi bắt đầu điều trị cách đây 18 năm. Anh lập gia đình, có hai đứa con và ba đứa cháu.
Theo TS Mark Thomas, chuyên gia bệnh nhiễm trùng của đại học Auckland, ông đã chứng kiến những thay đổi của nhận thức cộng đồng sau khi làm việc với những người được chẩn đoán có HIV trong 30 năm qua.
Ông nói: “Tôi vui mừng khi nói rằng hiểu biết của cộng đồng về HIV đã thay đổi to lớn, nhưng nhiều người sống với HIV vẫn phải chịu sự kỳ thị. Kỳ thị làm cho bệnh nhân dùng thuốc không đều đặn, điều trị sẽ kém hiệu quả và bệnh nhân có nguy cơ lây truyền HIV. Sợ kỳ thị và phân biệt đối xử cũng khiến những người có nguy cơ cao không chịu xét nghiệm, ngăn cản người có HIV tiếp nhận điều trị và sự giúp đỡ”.
Ở nước ta, nạn kỳ thị và phân biệt đối xử với người có HIV vẫn là một tồn tại lớn. Anh Ng., 42 tuổi, nhân viên của một công ty truyền thông tại quận 1, TP.HCM, phát hiện dương tính với HIV cách đây mười năm, cho biết anh vẫn dùng thuốc điều trị đều đặn và theo dõi kỹ sức khoẻ của mình.
Anh nói: “Không nói ra không ai biết tôi có HIV, nhưng có khoẻ mạnh và lạc quan đến đâu tôi cũng không dám thổ lộ hoàn cảnh của mình, dù chỗ tôi làm đa phần là người trẻ có đầu óc tiến bộ. Tôi có người bạn bệnh tương tự, vô tình để nơi làm biết mình có bệnh, thế là hôm sau giám đốc gọi lên và cho nghỉ việc”.
Nhưng không chỉ dân thường, ngay cả nhân viên y tế – dù có hiểu biết về HIV/AIDS – cũng kỳ thị bệnh nhân HIV. Năm 2017, một khảo sát của trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP.HCM cho thấy 40% người có HIV thừa nhận từng bị phân biệt đối xử tại cơ sở y tế, trong khi đó, có đến 70% cán bộ y tế tham gia khảo sát đã từng áp dụng các biện pháp dự phòng quá mức khi khám chữa bệnh cho người nhiễm HIV, vì sợ lây nhiễm.
Theo TS Ali Safarnejad, phụ trách chương trình HIV/AIDS của UNAIDS Việt Nam, phân biệt đối xử liên quan đến HIV tại cơ sở y tế là rào cản lớn cho nỗ lực mở rộng tối đa việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ phòng chống HIV, nhằm thực hiện mục tiêu 90-90-90 về điều trị HIV, để từ đó Việt Nam có thể kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030.
TS Safarnejad cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam chuyển đổi các dịch vụ phòng, chống HIV từ hỗ trợ nước ngoài sang sử dụng nguồn quỹ bảo hiểm y tế, việc xoá bỏ phân biệt đối xử có ý nghĩa quan trọng hơn; vì từ nay các dịch vụ về HIV được cung cấp chủ yếu ở các bệnh viện đa khoa, chứ không phải tại cơ sở y tế chuyên HIV như trước đây.
Thực tế so với cách đây gần 40 năm, năm 1981 khi bệnh nhân AIDS đầu tiên được phát hiện tại Mỹ, việc điều trị căn bệnh này đã đạt được nhiều tiến bộ. Liệu pháp ARV, kết hợp nhiều loại thuốc để ngăn cản HIV sinh sôi trong cơ thể, đã giúp hạ thấp tải lượng virus trong máu đến mức không thể phát hiện. Tháng 3 năm nay, lần đầu tiên y học tiến hành ca ghép thận đầu tiên trên thế giới từ một bệnh nhân có HIV cho một người khác.
Tuy nhiên, HIV vẫn là một trong những thách thức sức khoẻ cộng đồng nghiêm trọng nhất hành tinh. Ước tính vào năm 2018, có khoảng 38 triệu bệnh nhân HIV/AIDS trên thế giới.
Bình Yên (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này