11:35 - 21/12/2019
Không chấp nhận bạo lực với trẻ tự kỷ
Đó là quan điểm thống nhất được nhiều người đưa ra tại toạ đàm: “Can thiệp không bạo lực với trẻ tự kỷ – Ai cần quan tâm? Ai cần giám sát?” do Mạng lưới tự kỷ Việt Nam (VAN), trung tâm Sáng kiến sức khoẻ và dân số (CCHIP) và trang A365 tổ chức cuối tuần qua tại TP.HCM.
Sau vụ ngược đãi học sinh tại một trung tâm đào tạo trẻ tự kỷ ở phía Bắc bị báo chí phanh phui vừa qua, buổi toạ đàm không chỉ mong muốn nâng cao nhận thức của phụ huynh và nhà chuyên môn về tầm quan trọng của các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp, mà còn nhấn mạnh nguyên tắc can thiệp điều trị trẻ tự kỷ dựa trên bằng chứng khoa học.
Theo VAN, hiện cả nước có khoảng 200.000 người mắc chứng tự kỷ, trong đó 1% trẻ em. Với xu hướng gia tăng số người mắc tự kỷ như hiện nay, nhu cầu trẻ được can thiệp trị liệu ngày càng nhiều. Một khảo sát của VAN thông qua diễn đàn mạng xã hội, cho thấy phụ huynh có trẻ tự kỷ luôn mong muốn tìm một trung tâm can thiệp tốt.
Tuy nhiên, một thực tế là dù các trung tâm can thiệp hiện nay được mở ra khá nhiều, chủ yếu là cơ sở tư nhân, nhưng mỗi nơi lại dạy một kiểu, và không cơ quan nào thẩm định khiến phụ huynh rất khó lựa chọn. ThS Trần Thị Phương Dung, sáng lập trường chuyên biệt Ước Mơ (quận 10, TP.HCM), chia sẻ: “Tôi không biết những địa phương khác ra sao, chứ tại TP.HCM các trung tâm can thiệp trẻ tự kỷ không theo chuẩn nào, không ai quản lý, nội bộ ngành phức tạp và rối ren”. Cô Dung nhấn mạnh: “Đối với phương pháp can thiệp hành vi (ABA), nếu làm đúng nhất định không có bạo lực trong đó, nhưng khi dùng đến bạo lực xem như chúng ta thất bại”.
Theo giới chuyên môn, tự kỷ là một tập hợp các rối loạn phát triển lan toả ở mức độ khác nhau từ nhẹ đến nặng, khởi phát sớm từ khi trẻ trước ba tuổi và diễn biến kéo dài. Biểu hiện chung của tự kỷ gồm những khiếm khuyết trong ba lĩnh vực: kém tương tác xã hội, kém giao tiếp, và có hành vi bất thường. Vì thế, việc trị liệu cho trẻ cần sự phối hợp của chuyên gia nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó sự tham gia của phụ huynh đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Thế nhưng thực tế không ít phụ huynh có con trẻ mắc tự kỷ lại thiếu hợp tác với nhà chuyên môn trong quá trình trị liệu. TS.BS Vũ Song Hà, phó giám đốc CCHIP, cho biết bà tâm đắc với mô hình can thiệp trẻ tự kỷ của bệnh viện Nhi Đồng 1, khi nhà chuyên môn cho phụ huynh có mặt tham gia quá trình trị liệu. Bà nói: “Cũng cần can thiệp cho cha mẹ trước khi can thiệp cho trẻ, vì cha mẹ là một người thầy và thầy suốt đời của trẻ”.
Một nhà chuyên môn tham gia toạ đàm chia sẻ: “Thực tế có nhiều phụ huynh đưa trẻ tự kỷ đến trung tâm và giao khoán trẻ luôn cho trung tâm. Có phụ huynh trong vài năm trời, tuần nào cũng đưa trẻ đi can thiệp, nhưng họ lại không biết giáo viên tên gì và được đào tạo ở đâu”.
Xu hướng gia tăng trẻ mắc tự kỷ và sự nở rộ của các trung tâm can thiệp tư nhân, trong đó giáo viên không được cơ quan nào thẩm định về chuyên môn, đã dẫn đến sự phát triển “hỗn loạn”, khiến phụ huynh hoang mang trong việc gửi trẻ can thiệp trị liệu. Một ý kiến chia sẻ tại toạ đàm khiến nhiều người suy nghĩ: “Ngay cả ở TP.HCM, không biết dựa trên chuẩn mực nào mà nhiều người có thể xác nhận trẻ bị tự kỷ chỉ trong… 5 phút. Một giờ can thiệp hiện nay rẻ bèo cũng 200.000 đồng, nhưng tìm giáo viên không dễ, vì quá tải không ai nhận”.
Trước thực trạng phát triển chưa tốt của trị liệu trẻ tự kỷ hiện nay, dựa trên các kết quả thảo luận, VAN có sáng kiến sẽ đưa ra một bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp nhằm vận động các cơ sở can thiệp cam kết thực hiện, qua đó cũng tạo ra cơ chế để phụ huynh giám sát tiêu chuẩn hoạt động của các cơ sở.
Trị liệu tự kỷ là nhằm giúp trẻ hoà nhập xã hội
Tháng 10/2019, trung tâm huấn luyện trẻ tự kỷ Tâm Việt, bị báo chí phát hiện có hình thức dạy trẻ làm xiếc với nhiều hành vi bạo hành và ngược đãi học sinh. Theo bà Phạm Kim Tâm, chủ tịch VAN, thành công của phương pháp này trên 1 – 2 trẻ, không có nghĩa là thành công ở mọi trẻ khác. Bà chia sẻ với truyền thông: “Trị liệu trẻ tự kỷ gồm nhiều phương pháp khác nhau và mỗi trẻ cần được trị liệu theo cách riêng phù hợp với trẻ. Vấn đề của trẻ tự kỷ là giao tiếp xã hội, vì thế trị liệu nhằm giúp trẻ có được các kỹ năng hoà nhập xã hội, chứ không phải kỹ năng làm xiếc”.
An Nhiên (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này