11:18 - 07/09/2019
Dùng robot phá tan cục máu đông trong não
Đưa một robot thu nhỏ vào mạch máu não bị tổn thương, các nhà khoa học viện công nghệ Massachusetts (MIT) Hoa Kỳ, có thể phá vỡ cục máu gây tắc nghẽn ở đây, đồng thời đưa thuốc vào não.
Đây sẽ là giải pháp tiên tiến, giúp cứu sống nhiều bệnh nhân bị đột quỵ trong tương lai.
Robot này như con rắn, ngang 0,5mm, dài vài cm, di chuyển trong mạch máu dưới ảnh hưởng của từ trường thông qua một máy tính điều khiển từ xa. Mặc dù giải pháp này chưa thử nghiệm trên người, nhưng các kỹ sư của MIT đã thử nghiệm thành công trên mô hình bộ não người có kích thước thật và vượt qua được những trở ngại rất nhỏ. Họ hy vọng trong một ngày không xa, có thể sử dụng robot để điều trị những bệnh nhân bị đột quỵ não – tắc nghẽn hoặc xuất huyết não – để đi nhanh hơn trong cuộc đua “giờ vàng” cứu mạng bệnh nhân.
Theo GS Xuanhe Zhao, thành viên nhóm nghiên cứu của MIT, robot làm bằng hợp kim nickel và titanium dẻo dai, phủ ngoài một lớp hydrogel bôi trơn, để giúp nó trượt qua các ống hẹp một cách dễ dàng mà không làm tổn thương mô. Sau khi đưa vào người, robot được kiểm soát bởi nam châm hoặc thậm chí các động cơ bên trong nó, vận chuyển thuốc đến vùng não tổn thương, hoặc phát tia laser để làm tan cục máu đông gây tắc nghẽn dòng chảy bên trong não.
Thiết bị này được cho là giúp giảm bớt thời gian cho bác sĩ trong việc can thiệp vùng tổn thương, vì bệnh nhân đột quỵ càng điều trị sớm thì cơ hội sống sẽ càng cao. Thông thường, 3 – 4 giờ đầu tiên sau khi bệnh nhân đột quỵ được xem là “thời gian vàng”, vì lúc này các dấu hiệu của tai biến mới xuất hiện. Sau thời gian này, vùng não nơi xảy ra tai biến và vùng mô chung quanh sẽ bị hư hại, rất khó phục hồi.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Science Robotics mới đây. TS Zhao nói: “Đột quỵ cấp có thể được điều trị trong vòng 90 phút thì thật tuyệt, vì cơ hội sống của bệnh nhân sẽ tăng đáng kể. Nếu chúng ta có thể làm ra một thiết bị để đảo ngược chỗ mạch máu tắc nghẽn trong “thời gian vàng” này, nhiều khả năng sẽ tránh được hiện tượng tổn thương não thường xuyên”.
“Robot rắn” cũng có thể phân phối thuốc trực tiếp vào não để giúp não hồi phục sau thời gian gặp sự cố chết người. Tắc nghẽn mạch máu não (còn gọi là “nhồi máu não”) chiếm khoảng 85% các trường hợp đột quỵ não, 15% còn lại là dạng xuất huyết não. Lúc này não không được cung cấp đủ oxy khiến cho một số mô bị chết và dây thần kinh bị tổn thương, ảnh hưởng nghiêm trọng những phần khác trong cơ thể.
Người chủ trì nghiên cứu, nghiên cứu sinh TS Yoonho Kim, nói thêm: “Công nghệ hiện nay có thể dùng từ trường và nội soi huỳnh quang cùng lúc cho bệnh nhân, và bác sĩ ở một phòng khác, hoặc thậm chí ở một thành phố khác, kiểm soát từ trường bằng thiết bị cầm tay. Chúng tôi cũng sẽ áp dụng công nghệ này để thử nghiệm robot trên bệnh nhân ở bước tiếp theo”.
Việt Nam có 200.000 ca đột quỵ não mỗi năm
Theo bộ Y tế, đột quỵ não là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba ở người lớn nước ta, sau bệnh ung thư và tim mạch. Ước tính mỗi năm có hơn 200.000 ca đột quỵ. Nhiều bệnh nhân đột quỵ tuy được cứu sống, nhưng do đến bệnh viện muộn, nên cuộc sống sau đó gặp nhiều biến chứng.
Làm thế nào để phòng ngừa đột quỵ não? Cách tốt nhất, theo các chuyên gia là dinh dưỡng lành mạnh, tập luyện đều đặn, bỏ thuốc lá và uống rượu, bia ở mức vừa phải. Lối sống này có thể giảm thiểu những nguy cơ dẫn đến đột quỵ, như: cao huyết áp, xơ vữa động mạch hay tăng cholesterol máu.
Ăn uống tốt là thực hiện chế độ ăn giàu chất xơ, ít chất béo, nhiều trái cây, rau củ và ngũ cốc. Hạn chế lượng muối không quá 6g/ngày (một muỗng cà phê), vì muối làm tăng huyết áp. Tập luyện đều đặn để duy trì cân nặng lý tưởng, giảm cholesterol và giữ huyết áp ổn định. Mỗi tuần tập ít nhất 150 phút từ trung bình đến tích cực, như đạp xe hoặc đi bộ nhanh.
Bỏ thuốc lá, vì thuốc lá làm mạch máu hẹp lại, khiến máu dễ vón cục. Giảm bớt rượu, bia, vì nó có thể làm tăng huyết áp, kích thích tim đập bất thường, tăng cân. Người uống rượu, bia nhiều sẽ tăng nguy cơ đột quỵ gấp ba lần người khác.
Dương Cầm (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này