09:56 - 04/11/2018
Dè chừng với chiêu PR ‘ca điều trị thành công’
Khi bệnh viện công lập phải tự chủ tài chính, áp lực tồn tại được đặt ra. Vì thế hầu như mọi bệnh viện hiện tại đều thích quảng bá hình ảnh bằng ca bệnh thành công.
Nhưng phía sau những ca bệnh này đôi khi không đúng như quảng bá?
Bác sĩ C., làm tại khoa cấp cứu một bệnh viện lớn ở TP.HCM, không quên “ca điều trị thành công” mà anh biết rõ. Anh nói: “Đó là một thanh niên mất bàn tay khi lao động nông nghiệp. Bệnh viện địa phương nối bàn tay cho nạn nhân và gửi cho báo chí thông tin ca nối tay thành công. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau đó, bệnh nhân phải lên thành phố khám vì tay sưng tấy, đau nhức. Sau khi kiểm tra, bác sĩ quyết định tháo bỏ bàn tay vì… hoại tử và nhiễm trùng”.
Những “ca điều trị thành công” như thế không hiếm gặp. Nếu “thành công” chỉ đơn giản là vậy thì truyền thông coi chừng… hố to. Cách đây vài năm, một bệnh viện ở TP.HCM công bố ca mổ thành công khối bướu cạnh cột sống cho một em bé. Báo chí đua nhau đăng tải, nhưng theo một bác sĩ của bệnh viện này cho biết, bướu đó là ác tính, sau đó bướu mọc lại và to hơn. Không tờ báo nào đăng tiếp diễn tiến này.
Ngày nay mở báo đọc tin tức hàng ngày người đọc dễ “bội thực” về những ca bệnh cứu chữa thành công của các bệnh viện, từ lớn đến nhỏ, đủ mọi vùng miền. Đó là một ca “thập tử nhất sinh” được cứu chữa ngoạn mục bằng quy trình “báo động đỏ”, một ca bệnh hiếm gặp, hay một kỹ thuật điều trị mới triển khai.
Nhưng theo nhiều bác sĩ hiểu biết, “báo động đỏ” chẳng phải là “phát minh kỳ diệu” gì, bởi là quy trình thường quy mà bệnh viện nào cũng có và… có từ lâu ở nước ngoài. Một bác sĩ cấp cứu làm ở bệnh viện tuyến cuối của TP.HCM cho biết, khi nước ngoài xây bệnh viện này vào những năm 1970, họ đã thiết kế một phòng riêng để xử trí những ca cấp cứu đặc biệt dạng “báo động đỏ”. Vậy thì có gì mới ở đây? “Có lẽ nhà quản lý “sợ” các bệnh viện “quên” quy trình nên đề cao để mọi người lưu ý”, bác sĩ này nói.
Giải pháp quảng bá kỹ thuật điều trị mới mà nhiều bệnh viện áp dụng cũng có ích, vì qua đó giúp người dân có thông tin, tìm đúng chỗ chữa bệnh, không phải đi lòng vòng đôi khi lỡ cơ hội điều trị. Nhưng tại TP.HCM, có bệnh viện A triển khai kỹ thuật mổ nội soi lần đầu ở phía Nam, thì bệnh viện B cạnh bên “phản bác” vì họ đã làm kỹ thuật này từ lâu trên hàng chục ca, thậm chí là “nội soi thật sự” chứ không phải “xâm lấn tối thiểu”. PR mà, đôi lúc phải nói quá lên một chút!
Nhưng triển khai kỹ thuật mới và làm được ca đầu tiên thì cũng phải… coi chừng. Một bệnh viện tuyến quận quảng bá lần đầu thực hiện một kỹ thuật mổ tim chỉ làm được ở tuyến trên, nhưng sau đó người ta không thể làm tiếp vì không thể nào mời gần như cả “bộ sậu” chuyên gia từ tuyến trên về giúp như ca đầu tiên. Bác sĩ Đỗ Nguyên Tín, bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, nói: “Một kỹ thuật điều trị phải làm thường quy thì mới đạt hiệu quả cao, còn nếu làm 1 – 2 ca sẽ không mấy giá trị”.
Quảng bá kỹ thuật điều trị mới để nâng cao vị thế của bệnh viện trong cuộc cạnh tranh với những bệnh viện khác, nhưng có thể đó là cách để “thu hồi” vốn đầu tư cho mua sắm trang thiết bị.
Mổ robot là một kỹ thuật y khoa tiên tiến, nhưng một bác sĩ ngoại khoa của bệnh viện B. cho biết “nó không phải là phép màu cho mọi trường hợp và bệnh viện cũng phải cân nhắc khi chi phí ca mổ lên đến cả trăm triệu đồng”. Nhưng khi PR mổ robot cho người dân, ít ai nói rõ điều này, vì thế sự thật đôi khi bị bóp méo, hậu quả là bệnh nhân phải gánh chịu.
Nhưng đằng sau những ca “PR điều trị thành công” còn có một kết cục mà ít người lưu ý, đó là việc người dân ngày càng đặt niềm tin vào những bệnh viện tuyến trên, không tin tưởng bệnh viện tuyến dưới và tạo ra tình trạng quá tải ngày càng trầm trọng. Câu chuyện quá tải bệnh nhi mắc bệnh sởi, tay chân miệng là thí dụ điển hình. Nhiều trường hợp nhẹ, có thể chữa ở địa phương hay tuyến dưới, nhưng gia đình vẫn lặn lội đưa bệnh nhi lên thành phố chữa trị, mất công sức, thời gian lẫn tiền bạc, và tạo ra nhiều nguy cơ như lây nhiễm chéo bệnh khác.
Quảng bá nhằm xây dựng niềm tin cho khách hàng, nhưng trong y khoa, quảng bá không đúng có thể tạo ra “hy vọng hão” cho bệnh nhân. Vừa qua tổ chức “Sự thật trong quảng cáo” (Truth In Advertising – TINA) của Mỹ đã công bố báo cáo “Chăm sóc ung thư: Tiếp thị hy vọng lừa dối”, cho thấy 50 trung tâm điều trị ung thư của Mỹ chi tiêu nhiều nhất cho các chiến dịch PR chỉ dựa trên lời kể bệnh nhân.
Đó là những ca ung thư được PR “điều trị thành công”, nhưng trong thực tế, ung thư chỉ được xem là “thành công” khi bệnh nhân sống trên năm năm. Theo giám đốc điều hành của TINA, Bonnie Patten, các bệnh viện đang quảng bá một hành trình chữa bệnh không điển hình, không rõ ràng; nhưng lại được cho là một hành trình điển hình để công chúng đi theo.
Một ca điều trị ung thư tuỵ thành công, nhưng đó chỉ là trước mắt, thời gian sống năm năm của bệnh nhân chưa xác định. Nhưng khi PR, không ai nói điều này và cũng không nói rõ thông tin chỉ 7% mọi ca ung thư tuỵ sống được trên năm năm.
Tâm An (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này