10:52 - 22/03/2018
Đàng sau hai ca ghép tạng xuyên Việt của Chợ Rẫy
Ngày 25/2/2018, trong khi cả nước vẫn còn không khí tết Nguyên đán, tại bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM một nhóm y – bác sĩ âm thầm khẩn trương chuẩn bị cho hai ca ghép tạng xuyên Việt.
Khác hai lần trước, lần này bệnh viện nhận tạng ghép từ Hà Nội.
Công bằng, minh bạch, nhân văn
Người hiến tạng là một người nam, 45 tuổi, bị tai nạn trong khi làm nhiệm vụ tại phía Bắc. Theo nguyện vọng của gia đình, sáu tạng của nạn nhân được hiến tặng để cứu sáu người gồm lá phổi, một trái tim, hai thận và hai giác mạc.
Phổi, thận và giác mạc đã chọn được người cho, nhưng tim và thận lại không thể vì không có người phù hợp. Thông tin này lập tức được uỷ ban Điều phối ghép tạng quốc gia chuyển cho các bệnh viện có khả năng ghép tạng để tìm kiếm bệnh nhân.
Sáng 19/3, trong buổi chia sẻ với báo chí về thành công hai ca ghép xuyên Việt, TS.BS Dư Thị Ngọc Thu, trưởng đơn vị Điều phối ghép các bộ phận cơ thể người bệnh viện Chợ Rẫy, nói: “Chúng tôi phát hiện được hai bệnh nhân phù hợp, nhưng hoàn cảnh kinh tế của họ lại quá khó khăn. Trong đó một bệnh nhân có nhu cầu ghép tim, thời gian qua hai lần được bệnh viện gọi vào ghép nhưng lại từ chối vì nhà quá nghèo”.
Tuy nhiên, với phương châm không bỏ rơi bất kỳ ai, ban giám đốc bệnh viện quyết định bỏ qua vấn đề tài chính, ngay lập tức tiến hành ghép cho hai bệnh nhân. Ca ghép được bật đèn xanh, vấn đề còn lại là chuẩn bị. BSCK 2 Nguyễn Thái An, trưởng khoa hồi sức phẫu thuật tim, thành viên ê kíp ghép, chia sẻ: “Hai lần ghép tạng xuyên Việt trước, bệnh viện chúng tôi lấy tạng chuyển cho bệnh viện khác, còn lần này thì ngược lại. Quy trình khác, công tác chuẩn bị khác… ”.
Cũng phải nói thêm 25/2 là mồng 10 tết và cũng là chủ nhật, nhiều khoa phòng của bệnh viện nghỉ, không ít nhân viên y tế nghỉ tết chưa vào làm. Nhưng chỉ một yêu cầu từ ban giám đốc phát đi, ngay lập tức các khoa phòng liên quan đều có mặt để chuẩn bị ca ghép.
BS An và BS Thu phải bay ra bệnh viện 108 Hà Nội nhận tạng mang về, họ không chỉ phải bảo quản và vận chuyển tạng đúng kỹ thuật, mà còn phải chạy đua với thời gian để bảo đảm cuộc ghép có chất lượng cao nhất.
PGS.TS Trần Quyết Tiến, phó giám đốc bệnh viện Chợ Rẫy, phân tích: “Thế giới khuyến cáo ghép tim chỉ nên diễn ra trong bán kính 400km giữa người hiến và nhận tạng, đàng này khoảng cách Hà Nội và TP.HCM hơn 1.000km. Lý tưởng nhất để ghép tim là dưới 4 giờ, 4 – 6 giờ chấp nhận được, hơn 6 giờ tim sẽ hư”.
Vì khó khăn này, ngay sau khi mở ngực người hiến, các bác sĩ bệnh viện 108 ưu tiên lấy tim đầu tiên để chuyển vào TP.HCM. Khâu vận chuyển được sự hỗ trợ rất nhiều từ hai cảng hàng không Nội Bài, Tân Sơn Nhất, cũng như các cảnh sát giao thông. “Tim vào đến TP.HCM trưa 26.2, chúng tôi được hai xe cảnh sát chuyên dụng mở đường nên chỉ mất chưa đến 15 phút đi từ sân bay về bệnh viện”, BS An nói.
Ca ghép tim bắt đầu lúc 14 giờ 30, gần 5 tiếng sau, quả tim mới đập lại. Ca ghép thận diễn ra muộn hơn, từ 20 giờ 30 cho đến 1 giờ sáng hôm sau, ngày 27/2 – ngày Thầy thuốc Việt Nam.
Đi tìm sự phát triển bền vững
Trưa 19/3, tại hành lang lầu 10 bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM, bệnh nhân N.Q.H, 29 tuổi, ngụ tại Tiền Giang, người được ghép tim, nói anh biết mình mắc bệnh tim giãn nở và suy tim từ năm 2012. Nhà nghèo, không có điều kiện chạy chữa đến nơi đến chốn nên H. đành bỏ mặc. Ba tuần sau ghép tim, H. cho biết mình hoàn toàn khoẻ khoắn và gần như người bình thường.
BS Ngọc Thu cho biết chi phí một ca ghép tim lên đến 300 triệu đồng, bảo hiểm y tế trả 130 triệu đồng, còn lại bệnh nhân phải trả. Trong khi đó, theo ông T., ba ruột của bệnh nhân, gia đình đi mượn nợ khắp nơi nhưng chỉ có thể đóng được cho bệnh viện 20 triệu đồng. Ca ghép thận cũng tương tự, chi phí ghép 120 triệu đồng, bệnh nhân xoay xở mọi cách chỉ đóng được hơn 30 triệu đồng viện phí.
Bước đầu bệnh viện đã nhận được sự giúp đỡ của một vài Mạnh thường quân, bệnh viện cũng cam kết hỗ trợ, nhưng con đường phía trước của những số phận này còn quá dài, vì họ phải uống thuốc chống thải ghép suốt đời.
PGS.TS Trần Quyết Tiến băn khoăn: “Ca ghép có giá trị nhân văn, vì người không có điều kiện vẫn có thể tiếp cận được với thành tựu của y học. Nhưng lâu lâu ghép một ca như thế, nếu ghép nhiều thì chế độ, chính sách cho đối tượng ghép cần được điều chỉnh. Bên cạnh đó, chế độ cho nhân viên y tế tham gia ghép tạng cũng cần được quan tâm. Có như thế phong trào ghép tạng ở nước ta mới phát triển bền vững”.
Trong khi y học Việt Nam đã làm chủ được kỹ thuật ghép tạng, phong trào có được hỗ trợ của nhiều ban, ngành và xã hội, thì việc phong trào có đi xa hay không còn p hụ thuộc vào một số yếu tố, trong đó tiên quyết vẫn là có nhiều người cùng tham gia đăng ký hiến tặng mô tạng.
bài, ảnh Bình Yên (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này